Αρχαίο αιγυπτιακό άγαλμα του «Μέσι» που βρέθηκε στη νεκρόπολη της Σακκάρα είναι «το μοναδικό γνωστό δείγμα του είδους του από το Παλαιό Βασίλειο»

Αρχαίο αιγυπτιακό άγαλμα ενός ευγενούς, ο οποίος στέκεται σε περίοπτη θέση με μια μικρότερη απεικόνιση μιας γυναίκας, πιθανώς της συζύγου το...

Αρχαίο αιγυπτιακό άγαλμα ενός ευγενούς, ο οποίος στέκεται σε περίοπτη θέση με μια μικρότερη απεικόνιση μιας γυναίκας, πιθανώς της συζύγου του, να κρατάει το δεξί του πόδι. [Credit: Zahi Hawass]

Ένα μοναδικό άγαλμα που χρονολογείται από την Πέμπτη Δυναστεία της αρχαίας Αιγύπτου ανακαλύφθηκε στη νεκρόπολη της Σακκάρα.

Ένα «απαράμιλλο» ταφικό άγαλμα ενός αρχαίου Αιγύπτιου άνδρα, του οποίου το όνομα μπορεί να είναι «Μέσι», ανακαλύφθηκε στη νεκρόπολη της Σακκάρα — και τον απεικονίζει να στέκεται δίπλα σε μια μικροκαμωμένη γυναίκα και μια ακόμα πιο μικροκαμωμένη κόρη, η οποία κρατάει μια χήνα.

Με ύψος λίγο πάνω από 103 εκατοστά και σκαλισμένο από ασβεστόλιθο, «η πιο εμφανής φιγούρα που απεικονίζεται είναι αυτή ενός ευγενούς που στέκεται όρθιος με το αριστερό πόδι να προχωράει μπροστά, συμβολίζοντας τη νεότητα, τη ζωτικότητα και τη δύναμη», έγραψαν οι ερευνητές σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 13 Μαΐου στο The Journal of Egyptian Archaeology.

Το άγαλμα απεικονίζει επίσης «μια γυναίκα, πιθανώς τη σύζυγό του, σε μικρότερη κλίμακα, γονατιστή και κρατώντας το δεξί του πόδι», ενώ πίσω από το αριστερό του πόδι υπάρχει «η απεικόνιση ενός κοριτσιού, πιθανώς της κόρης του», έγραψαν οι ερευνητές στη μελέτη. Το κορίτσι κρατά μια χήνα στο αριστερό της χέρι, η οποία «ανοίγει το ράμφος της σε μια οπτική αναπαράσταση του κρώγματος της χήνας».

Οι αρχαιολόγοι βρήκαν το άγαλμα το 2021 στην περιοχή της Σακκάρα, μια τεράστια νεκρόπολη όπου οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έθαβαν τους νεκρούς τους για χιλιάδες χρόνια. Δεν έχει επιγραφές, αλλά με βάση το σχεδιασμό του, το άγαλμα φαίνεται να χρονολογείται από την Πέμπτη Δυναστεία (περίπου 2.465 έως 2.323 π.Χ.), μια εποχή που χτίζονταν πυραμίδες στην Αίγυπτο. (Η τελευταία βασιλική πυραμίδα χτίστηκε από τον βασιλιά Αχμόση Α', ο οποίος βασίλεψε από το 1550 έως το 1525 π.Χ. Μετά από αυτό, οι Αιγύπτιοι βασιλείς θάβονταν στην Κοιλάδα των Βασιλέων κοντά στην αρχαία Θήβα).

«Βρήκα το άγαλμα κρυμμένο κάτω από την άμμο και κοντά του υπήρχε μια ψεύτικη πόρτα με την επιγραφή «Messi»», δήλωσε ο Ζάχι Χαουάς, πρώην υπουργός αρχαιοτήτων και κύριος συντάκτης της μελέτης στο Live Science. Οι ψεύτικες πόρτες είναι συνηθισμένες στους αιγυπτιακούς τάφους και οι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι το πνεύμα του νεκρού μπορούσε να εισέρχεται και να εξέρχεται από τον τάφο μέσω αυτών. Το «Μέσι» μπορεί να αναφέρεται στο όνομα του ευγενούς.

Απεικόνιση ενός κοριτσιού, πιθανώς της κόρης του ευγενούς, που κρατιέται από το αριστερό του πόδι. Στο άλλο της χέρι, το κορίτσι κρατά μια χήνα που φαίνεται να σκούζει. [Credit: Zahi Hawass]

Το άγαλμα μπορεί να συμβολίζει «μια σύνδεση με την οικογένεια, υποδηλώνοντας ότι θα επανενωθούν στη μετά θάνατον ζωή, όπως έκαναν και στη ζωή», είπε ο Χαουάς. «Η σκηνή που απεικονίζει την κόρη με μια χήνα αντικατοπτρίζει την καθημερινή ζωή, εξυπηρετώντας μια λειτουργία παρόμοια με εκείνη των σκηνών που συνήθως βλέπουμε στους τοίχους των τάφων», πρόσθεσε ο Χάουας.

Όσον αφορά το μεγάλο μέγεθος του Μέσι σε σύγκριση με τη γυναίκα και το κορίτσι, το μέγεθος συχνά ισοδυναμούσε με σημασία στην αρχαία αιγυπτιακή τέχνη. Για παράδειγμα, οι βασιλείς και οι ιδιοκτήτες τάφων συχνά απεικονίζονταν μεγαλύτεροι από τους γύρω τους.

«Μοναδική» ανακάλυψη

«Η ανακάλυψη αυτού του αγάλματος είναι απαράμιλλη στον τομέα της αιγυπτιακής τέχνης», δήλωσε ο Χάουας, ο οποίος συνέγραψε τη μελέτη μαζί με τη  Sarah Abdoh, επικεφαλής του Τμήματος Γλυπτικής, Αρχιτεκτονικής Διαμόρφωσης και Αποκατάστασης του Πανεπιστημίου Μπένχα στην Αίγυπτο. «Ξεχωρίζει από άλλα γνωστά οικογενειακά αγάλματα του Παλαιού Βασιλείου, καθώς όλες οι μορφές είναι σκαλισμένες σε πλήρη τρισδιάστατη μορφή, με εξαίρεση την κόρη, η οποία παρουσιάζεται σε υψηλό ανάγλυφο.

«Ενσωματώνοντας δύο γλυπτικές παραδόσεις σε ένα μόνο μνημείο, ο καλλιτέχνης επέδειξε ένα αξιοσημείωτο πνεύμα πειραματισμού», δήλωσε ο Χάουας. «Έτσι, αυτό το άγαλμα αναδεικνύεται ως ένα μοναδικό αριστούργημα καινοτομίας, αναδιαμορφώνοντας την αντίληψή μας για την τέχνη της Αιγύπτου του Παλαιού Βασιλείου».

Πηγή: Live Science