Ο αρχιτέκτονας Δημήτρης Αντωνακάκης μίλησε για το Αρχαιολογικό Μουσείο της Χίου, 60 χρόνια μετά την ανάληψη του έργου από το Εργαστήριο 66. ...
Ο αρχιτέκτονας Δημήτρης Αντωνακάκης μίλησε για το Αρχαιολογικό Μουσείο της Χίου, 60 χρόνια μετά την ανάληψη του έργου από το Εργαστήριο 66.
Το 1965 το Εργαστήριο 66, μια ομάδα νέων αρχιτεκτόνων (Δημήτρης και Σουζάνα Αντωνακάκη και Ελένη Δεσύλλα), κερδίζει το πρώτο βραβείο στον πανελλήνιο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για το Αρχαιολογικό Μουσείο της Χίου. Η ιδέα της αρχιτεκτονικής ομάδας βασίστηκε σε μια σύνθεση τετράγωνων κτιρίων, την προσαρμογή τους στην κλίμακα του τόπου και στα υλικά, σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένας αυτοτελής πόλος έλξης, έτσι ώστε η επίσκεψη στο μουσείο να γίνεται ποικίλη και ξεκούραστη με στάσεις και εναλλαγές εντυπώσεων, με κεντρικό στοιχείο την πλατεία υποδοχής, ανοικτή στο κοινό.
Εξήντα χρόνια έπειτα από εκείνη τη γόνιμη εποχή για την αρχιτεκτονική παραγωγή, ο Δημήτρης Αντωνακάκης, καλεσμένος στην εκδήλωση του φορέα σύγχρονης αρχιτεκτονικής DOMa στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, μίλησε για το συγκεκριμένο έργο – προϊόν μιας δημιουργικής συνεργασίας κατά την οποία το μουσείο κατασκευάστηκε (χωρίς την επίβλεψή τους) από την άνοιξη του 1966 έως το 1970. Αναφέρθηκε στις διεθνείς θεωρητικές του αξιολογήσεις όταν το έργο του Εργαστηρίου 66 παρουσιάζεται στη διεθνή βιβλιογραφία συμμετέχοντας στη θεωρητική συζήτηση του κινήματος του κριτικού τοπικισμού με άρθρο των καθηγητών Αρχιτεκτονικής Αλέκου Τζώνη και Λιάν Λεφέβρ το 1981 και αργότερα με τη μονογραφία «Atelier 66: The Architecture of Dimitris and Suzanna Antonakakis» σε επιμέλεια Κένεθ Φράμπτον.
Ο αρχιτέκτονας, εκπροσωπώντας το απόγευμα της περασμένης Κυριακής εκείνη τη δεμένη συντροφιά του Εργαστηρίου 66, ενταγμένος στον σκηνοθετημένο λιτό χώρο εργασίας στη σκηνή του αμφιθεάτρου του μουσείου, αφέθηκε στην αφήγηση μιας κτιριακής οδύσσειας και στις μετέπειτα κακοποιητικές επεμβάσεις επέκτασης που συνέβησαν. «Το διάστημα 1999-2016 ήταν τα χρόνια της απογοήτευσης. Οι αυλές σκεπάστηκαν με πρόχειρες μεταλλικές κατασκευές. Η επέκταση του ύψους των τοίχων αλλοίωσε το περίγραμμα του κτιρίου. Οι ψευδοροφές, τα επιχρίσματα, η κάλυψη με γυψοσανίδες των παραθύρων περιόρισαν τον φυσικό φωτισμό στους εσωτερικούς χώρους, με συνέπεια την ανάγκη χρήσης ηλεκτρικού φωτός στη διάρκεια όλης της ημέρας ανεβάζοντας το κόστος λειτουργίας του μουσείου».
Το «ανυπεράσπιστο κτίριο», όπως το αποκάλεσε, αποσυντονίστηκε από το σύνολο των σχεδιαστικών κανόνων που το γέννησαν, ενώ διαταράχθηκε – σχεδόν ανεπανόρθωτα – το νήμα που το ένωνε με τους δημιουργούς του.
Η πλατεία Κολωνακίου
Αναφέρθηκε στη θετική έκβαση των τελευταίων ετών με την οποία εγκρίθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού μελέτη αποκατάστασης και επέκτασης με βάση την προκαταρκτική μελέτη του 1965. Το νέο κτιριολογικό πρόγραμμα συνάντησε εδώ τις αρχικές δεσμεύσεις του Εργαστηρίου 66. «Αποφάσισα να σας παρουσιάσω αυτά τα γεγονότα γιατί αποδεικνύουν ότι είμαστε δεσμευμένοι από την ιστορία που έχει γράψει από μόνο του αυτό το κτίριο, να εργαστούμε για την αποκατάσταση και επέκτασή του μέσα σε αυστηρά καθορισμένο πλαίσιο. Αισθάνθηκα αυτή την ανάγκη παρουσίασης των έργων μας μετά την απαράδεκτη και βάρβαρη καταστροφή του διακεκριμένου έργου μας, της πλατείας Κολωνακίου, από το Αττικό Μετρό.
Βιώνω ακόμα το πένθος καταστροφής αυτού του απροστάτευτου έργου, γιατί, όπως γράφει ο Ντεριντά, “το πένθος είναι βίωμα πίστης”. Ζω λοιπόν την απώλεια, γιατί πενθώντας τη φυλάω μέσα μου», είπε ο Δημήτρης Αντωνακάκης για να ανοίξει τη συζήτηση με τον αρχιτέκτονα Γιώργο Πανέτσο και να μιλήσουν για το σημερινό άγονο τοπίο των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών δημόσιων έργων. Ο μηχανισμός τους, τόνισαν οι συνομιλητές, αποκόπτει τον αρχιτέκτονα – μελετητή από την υλοποίηση της σύλληψής του στο πεδίο της επίβλεψης, ενώ ταυτόχρονα προκρίνει ένα μοντέλο παραγωγής έργων όπου απουσιάζει το πρόγραμμα ως αρχιτεκτονική επιθυμία και ανάγκη.
Πηγή: Ε. Φαλίδα, Τα Νέα
Δεν υπάρχουν σχόλια