Το Δημόσιο Σήμα ενώνει

Να διαμορφώσει ένα οικόπεδο στο μεγαλύτερο δημόσιο νεκροταφείο της αρχαίας Αθήνας σκοπεύει η πρωτοβουλία «Δημόσιο Σήμα » Eίναι δύσκολ...

Να διαμορφώσει ένα οικόπεδο
στο μεγαλύτερο δημόσιο νεκροταφείο
της αρχαίας Αθήνας σκοπεύει
η πρωτοβουλία «Δημόσιο Σήμα»

Eίναι δύσκολο να πιστέψεις ότι αυτό που συμβαίνει από τη Δευτέρα το πρωί στη συμβολή των οδών Πλαταιών και Λεωνίδου, στην καρδιά του Κεραμεικού, είναι έργο της κοινωνίας των πολιτών. Μια μπουλντόζα κατεδαφίζει ό, τι έχει απομείνει από παλιά, υπό απαλλοτρίωση, σπίτια που γειτονεύουν με τον μικρό αρχαιολογικό χώρο επί της οδού Σαλαμίνος. Εδώ, το 1997, κατά τη διάρκεια εργασιών ανέγερσης ενός μικρού θεάτρου αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά τμήμα του Δημοσίου Σήματος.



Οι εργασίες καθαρισμού ολοκληρώθηκαν την Πέμπτη και ομάδες πολιτών, τοπικοί σύλλογοι, και πολιτιστικές εταιρείες  διεκδικούν με μία συμβολική πρωτοβουλία την Κυριακή 17 Απριλίου, και ώρα 12.00 το μεσημέρι, στον Κεραμεικό την ανάδειξη του τόπου στον οποίοι οι Αθηναίοι ενταφίαζαν – κατά τον 5^ο και 4^ο π.Χ. αιώνα – τους πολεμιστές και τους επιφανείς, δημόσιους άνδρες της πόλης. 

Πρόκειται για μία επιτυχημένη παρέμβαση διαφόρων πρωτοβουλιών, που κατάφεραν να απομακρύνουν τα μπάζα μίας μισοκατεστραμένης οικοδομής, ώστε να αναδειχθεί ένα από τα αρχαιότερα νεκροταφεία της Αθήνας.

Το εγκαταλειμμένο κτίριο επί της οδού Πλαταιών αποτελούσε εδώ και χρόνια εστία μόλυνσης της περιοχής. Το οικόπεδο όπου βρισκόταν το κτίριο αποτελεί τμήμα του Δημοσίου Σήματος, το σημαντικότερο ίσως νεκροταφείο της Αρχαίας Αθήνας. Μετά τα πρώτα ευρήματα αποφασίστηκε να απαλλοτριωθεί όλο το οικόπεδο, όμως σχεδόν 15 χρόνια μετά, αυτή η διαδικασία ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί και δεν ξέρει κανείς εάν και πότε θα ξεκινήσουν οι ανασκαφές. 

Το εγκαταλειμμένο κτίριο επί της οδού Πλαταιών

Με σύνθημα «Το Δημόσιο Σήμα ενώνει», κάτοικοι στον Κεραμεικό ανέλαβαν να αναπλάσουν και να διαμορφώσουν την περιοχή στο Δημόσιο Σήμα, προκειμένου να επισπευσθεί η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου από την 3η Εφορία. Γι'αυτό τον λόγο προγραμματίζεται εκδήλωση, κατά τη διάρκεια της οποίας θα ολοκληρωθεί η δράση καθαρισμού και διαμόρφωσης του (υπό απαλλοτρίωση, 600 τ.μ.) οικοπέδου, που ορίζεται από τις οδούς Πλαταιών και Λεωνίδου, στο Δημόσιο Σήμα - το σημαντικότερο δημόσιο νεκροταφείο της πόλης. 


Το πρόγραμμα περιλαμβάνει επίσης φυτεύσεις, ξεναγήσεις αρχαιολογικού και αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος (σε κτίρια νεότερης αρχιτεκτονικής), καθώς και προβολή του επίκαιρου Επιτάφιου Λόγου του Περικλή στο BIOS. 

Οι συμμετέχοντες τονίζουν ότι βασικός στόχος είναι η ευαισθητοποίηση της Πολιτείας, και η έναρξη σωστικών ανασκαφών. 

«Το φιλόδοξο εγχείρημα μας στοχεύει να δημιουργήσει μία νέα διαδρομή στο κέντρο της Αθήνας, που θα γκρεμίσει την εικόνα της εγκατάλειψης και θα γεννήσει ευρύτερα θετικές προοπτικές», σημειώνουν χαρακτηριστικά.

«Η ανάδειξη του Δημόσιου Σήματος μπορεί, 2.500 χρόνια μετά, να επανασυνδέσει τις γειτονιές του Κεραμεικού και του Μεταξουργείου με την Ακαδημία Πλάτωνος και το υπόλοιπο ιστορικό και εμπορικό κέντρο της πόλης, προσφέροντας στους Αθηναίους αλλά και τους επισκέπτες της πρωτεύουσας, μία ξεχωριστή διαδρομή που θα θέτει σε άμεση επικοινωνία την ιστορική μνήμη και το δυναμικά ζωντανό παρόν της πόλης μας». 


«Θα φτιάξουμε ένα μικρό παρκάκι να έρχονται τα παιδιά να παίζουν. Υπάρχει η ιδέα να χρησιμοποιήσουμε σαν δάπεδο το πατημένο χώμα το οποίο συμβολικά πάλι σε συνδέει με την Αττική γη και τον Κεραμεικό, έτσι όπως ήταν στην αρχαιότητα», ανέφερε ένας από τους κατοίκους.

Οι κάτοικοι θα ολοκληρώσουν τις διαδικασίες ανάπλασης του χώρου την Κυριακή με φυτεύσεις και εκδηλώσεις πάντα με το σύνθημα «Το Δημόσιο Σήμα Ενώνει». 

Ποιοι συμμετέχουν στην πρωτοβουλία
Ο Σύλλογος Ενωτικής Πρωτοβουλίας Κεραμεικού – Μεταξουργείου και γύρω περιοχών «Δημόσιο Σήμα».
Η αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία για την προστασία και ανάδειξη του Κεραμεικού – Μεταξουργείου «ΚΜ Πρότυπη Γειτονιά».
Η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.
Οι Αθηναίοι στην πράξη «atenistas».
Το διεθνές μη κυβερνητικό δίκτυο «Ο Κόσμος της Αθήνας»
Ο πολιτιστικός χώρος «BIOS»
Ο πολιτιστικός χώρος «ATOPOS»
Το ατελιέ του designer και ζωγράφου Μιχάλη Κατζουράκη. 

Ιστορικές Πληροφορίες
Το Δημόσιο Σήμα – το σημαντικότερο δημόσιο νεκροταφείο της πόλης - βρισκόταν εκτός των τειχών της πόλης, στο κράσπεδο της οδού που συνέδεε τον Κεραμεικό, και πιο συγκεκριμένα το Δίπυλο, μία από τις σημαντικότερες πύλες της αρχαίας Αθήνας, με την Ακαδημία Πλάτωνος. Κατά μήκος αυτής της οδού, γνωστής ως «Δρόμος» ή απλά ως
«Κεραμεικός», είχαν επίσης ταφεί επιφανείς Αθηναίοι, μεταξύ άλλων ο Περικλής, ο Κλεισθένης, ο Αρμόδιος, ο Αριστογείτων, ο Θρασύβουλος, καθώς και οι Λακεδαιμόνιοι πεσόντες στην μάχη κατά των Αθηναίων δημοκρατικών, το 403 π.Χ. 


Ο Κεραμεικός ήταν άρρηκτα συνδεδεμένος με το Δημόσιο Σήμα, και ο χαρακτηρισμός του από τον Θουκυδίδη ως το «κάλλιστον προάστειον της πόλεως» ασφαλώς αναφέρεται τόσο στην ομορφιά, όσο και στην ιδιαίτερη συμβολική σημασία του, ως τόπου ταφής ηρώων και
σημαντικών δημοσίων ανδρών.


Στο σημείο αυτό, εικάζεται ότι ο Περικλής εκφώνησε τον περίφημο Επιτάφιο λόγο του, για να τιμήσει τους πρώτους νεκρούς του Πελοποννησιακού Πολέμου, το 431-430 π.Χ. 

Ο Λέων του Μεταξουργείου

Μόλις πέρυσι, το 2010, σε οικόπεδο της οδού Μυκάλης ήλθαν στο φως νέα ευρήματα, που ταυτίζονται με το Δημόσιο Σήμα: ένα επιβλητικό άγαλμα λέοντα (1,5 μ. ύψους, 2 μ. μήκους) και ψήγματα χρυσού που μαρτυρούν ότι οι ταφέντες ήταν σημαίνοντα πρόσωπα της εποχής, ή ανήκαν σε πλούσια οικογένεια. 


Πηγή: Εφημερίδες Το Βήμα, Καθημερινή, Website SKAI
Πηγή εικόνων: Εφημερίδα Το Βήμα, Website SKAI, Epirotica