Ο «τέλειος κύκλος» και οι ελπίδες των αρχαιολόγων

Ένας τέλειος κύκλος. Αυτό φαίνεται από ψηλά, όταν κοιτά κανείς τον λόφο Καστά, όπου και ο τάφος της Αμφίπολης. Ο αρχιτέκτονας του αρχα...

Ένας τέλειος κύκλος. Αυτό φαίνεται από ψηλά, όταν κοιτά κανείς τον λόφο Καστά, όπου και ο τάφος της Αμφίπολης. Ο αρχιτέκτονας του αρχαίου μαρμάρινου περιβόλου γνώριζε άριστα από γεωμετρία και η δουλειά που έκανε ήταν τέλεια.


Εντυπωσιακά χωρίς αμφιβολία είναι τα πλάνα από ελικόπτερο στην Αρχαία Αμφίπολη, όπου συνεχίζεται παράλληλα το έργο των αρχαιολόγων. Η περιήγηση έγινε με το ελικόπτερο του τηλεοπτικού σταθμού EΝΑ Channel.

Τα πλάνα από ελικόπτερο, που έγιναν για τον τηλεοπτικό σταθμό ΕΝΑ channel, καταδεικνύουν, ταυτόχρονα, το εύρος της ανασκαφής αλλά και τις δυσκολίες της. Φαίνεται ολόκληρος ο λόφος στον οποίο βρίσκεται ο τάφος και ο μαρμάρινος περίβολος μήκους 487 μέτρων. Αυτό σημαίνει πως η διάμετρός του είναι περί τα 150 μέτρα, άρα αρκετά μεγάλη για να κρύβει και άλλους τάφους. Αυτό προς το παρόν δεν το γνωρίζουν οι αρχαιολόγοι, αλλά στο μέλλον θα πρέπει να διερευνηθεί.

Άποψη του αρχαιολογικού χώρου που μαρτυρά την τέλεια κατασκευή του

Ο κ. Δημακόπουλος δεν το αποκλείει. Άλλωστε στη Μεγάλη Τούμπα της Βεργίνας δεν είναι ένας ο τάφος, αλλά τρεις: του Φιλίππου Β', του Αλεξάνδρου Α' και ο λεγόμενος της Περσεφόνης. «Αν είχε ερευνηθεί ο κύκλος του περιβόλου της Αμφίπολης σε βάθος όπως έγινε στα λίγα μέτρα όπου βρέθηκαν in situ τα μάρμαρα με την επίστρεψή τους, ίσως να είχε αποκλειστεί αυτό το ενδεχόμενο. Οι φωτογραφίες όμως δείχνουν πως δεν έχει γίνει ανασκαφική έρευνα σε βάθος και δεν έχουν προχωρήσει προς το κέντρο του λόφου για να βεβαιωθούν πως δεν υπάρχει παρά μόνο ένας τάφος».

«Σε τύμβους σαν αυτόν, όπου θάβονταν κατά γένη, υπάρχουν περισσότεροι του ενός τάφου. Εχουμε πλειάδα τέτοιων παραδειγμάτων» σύμφωνα με τον κ. Δημακόπουλο. «Εκτός από την Τούμπα της Βεργίνας έχουμε το λεγόμενο τάφο των Στρατιωτικών (στο οικόπεδο Μπέλλα στη Βεργίνα) όπου έχουν βρεθεί τρεις μακεδονικοί τάφοι, ενώ πολύ κοντά η καθηγήτρια Στέλλα Δρούγου έσκαψε και βρήκε κι άλλους. Ο πρώτος τάφος που ανακαλύφθηκε εκεί ήταν από το Γάλλο Εζέ στις αρχές του 19ου αιώνα. Κολλητά σε αυτόν ήταν ο τύμβος των Στρατιωτικών. Ηταν συνήθεια να κάνουν οι κατιόντες τάφους κοντά στους τάφους των συγγενών τους. Ακόμη και αν δεν υπήρχαν κάποτε οικονομικές δυνατότητες, κατασκεύαζαν έναν μικρότερο κιβωτιόσχημο τάφο πλάι ή στην κορυφή του τύμβου».


Περίβολος κτιστός διαμέτρου 87 μ. (στον τύμβο Καστά έχουμε διάμετρο 158,2 μ. και ακτίνα 79,1 μ.) υπάρχει στο Μαυσωλείο του Αυγούστου στη Ρώμη, μας υπενθυμίζει ο κ. Δημακόπουλος. Η διαφορά τους είναι ότι στην κορυφή του Μαυσωλείου οι Ρωμαίοι είχαν τοποθετήσει το άγαλμα του Αυγούστου, ενώ στην Αμφίπολη το Λέοντα. Μάλιστα το έργο στη Ρώμη είχε γίνει με απόφαση του ίδιου του αυτοκράτορα πολλά χρόνια πριν πεθάνει. Όπως και αυτό της Αμφίπολης, αν έχει ταφεί ο ναύαρχος του Στόλου του Μεγάλου Αλεξάνδρου Νέαρχος, όπως πολλοί εικάζουν, θα είχε κατασκευαστεί πολύ πριν πεθάνει, γιατί τέτοιο έργο δεν γίνεται με άταφο το νεκρό να περιμένει την κατασκευή του.

Η λήψη βρήκε αμέσως τον δρόμο για ελληνικούς και ξένους τηλεοπτικούς σταθμούς καθώς τα μεγέθη είναι εντυπωσιακά όπως είναι στην πραγματικότητα και όπως παρουσιάζονται. Ούτως ή άλλως, τα διεθνή ΜΜΕ δεν έχουν σταματήσει να προβάλλουν την ανασκαφή. Όπως είπε η γενική γραμματέας Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη σε χθεσινή ημερίδα για την οικονομία και τον πολιτισμό στο Ιδρυμα Κακογιάννη, έχει δημιουργηθεί ένα «τσουνάμι δημοσιότητας». «Τα αποτελέσματα της ανασκαφής θα απασχολήσουν, πολλά χρόνια, την επιστημονική κοινότητα» τόνισε. «Είναι επίσης βέβαιο ότι η Αμφίπολη θα αποτελέσει στο μέλλον κέντρο διεθνούς ενδιαφέροντος, σημαντικό πόλο έλξης επισκεπτών και έναν ισχυρό πόλο οικονομικής ανάπτυξης για την ευρύτερη περιοχή» κατέληξε, κλείνοντας την εκτίμησή της για το θέμα.

Πληθώρα σεναρίων αναπαράγει ο διεθνής Tύπος για το μνημείο της Αμφίπολης

Οι  ανασκαφικές εργασίες στον τύμβο Καστά, στην Αμφίπολη, οι οποίες συνεχίζονται από την  ΚΗ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, έχουν εξελιχθεί σε διεθνές αρχαιολογικό θρίλερ, το οποίο τροφοδοτεί πληθώρα σεναρίων αλλά και ερωτημάτων. Η αποκάλυψη ότι εντοπίσθηκε τρύπα σε τοίχο, τράβηξε και πάλι την προσοχή των διεθνών ΜΜΕ.

Η τρύπα βρέθηκε στο μαρμάρινο τοίχο που χωρίζει τον προθάλαμο του ταφικού μνημείου της Αμφίπολης από τους δύο θαλάμους που ακολουθούν και σε απόσταση 6 μέτρων από την είσοδο του μνημείου.

Η τρύπα βρέθηκε στο μαρμάρινο τοίχο που χωρίζει τον προθάλαμο του ταφικού μνημείου της Αμφίπολης από τους δύο θαλάμους που ακολουθούν και σε απόσταση έξι μέτρων από την είσοδο του μνημείου. Η σύληση του τάφου είναι πιθανή, σύμφωνα με δημοσίευμα του Associated Press, το οποίο κάνει αναφορά στην τρύπα που υπάρχει στον τοίχο, ενώ κάνει λόγο για σημάδια βίαιης εισόδου. Το NBC, το οποίο επίσης θεωρεί ότι ο τάφος έχει υποστεί φθορές από τυμβωρύχους, στηρίζει την άποψη αυτή γράφοντας ότι μέρος των ογκωδών λίθων που έκρυβαν την υπόγεια είσοδο λείπει, ενώ και από τις Σφίγγες, οι οποίες αρχικά είχαν ύψος δύο μέτρων, λείπουν τα κεφάλια και τα φτερά.

Η «Daily Mail», επικαλείται τα ίδια στοιχεία και επισημαίνει πως κοντά στις Σφίγγες οι αρχαιολόγοι βρήκαν τμήματα του μαρμάρινου λέοντα που αρχικά βρισκόταν στην κορυφή του αναχώματος, γεγονός που κατά τους ίδιους τους επιστήμονες δείχνει πως ο χώρος είχε σκαφτεί στα ύστερα χρόνια της αρχαιότητας και είχε υποστεί σημαντικές καταστροφές.


Τέλος, το «Discovery News» αναφέρεται σε σημάδια σύλησης παραθέτοντας προς επιβεβαίωση και φωτογραφία κάνοντας αναφορά στην παρουσία χώματος στον προθάλαμο, η οποία προκαλεί υποψία πως πριν από πολλά χρόνια επιδρομείς λεηλάτησαν τον τάφο.

Πορεία εργασιών

Προχθές οι εργασίες στερέωσης και συντήρησης των αρχαιολογικών ευρημάτων συνεχίστηκαν και το ίδιο έγινε και χθες, προκειμένου να υπάρχει η απαραίτητη προστασία.

Τα πιο ευαίσθητα είναι τα χρώματα, που αν δεν στερεωθούν επιτόπου θα εξαφανιστούν μέσα σε λίγες μέρες. Καθώς το μνημείο φέρει πολλά ίχνη χρωμάτων και σχέδια με χρώμα, όλα πρέπει να γίνουν τάχιστα. Οι εργασίες υποστύλωσης έχουν ξεκινήσει με τη βοήθεια ειδικών μηχανικών και γεωλόγων.

Μπροστά στο μνημείο δεν υπάρχει πια ο τοίχος σφράγισης, οι ογκώδεις λίθοι (περίπου 250 κιλά έκαστος), οι οποίοι εμπόδιζαν την είσοδο έχουν αφαιρεθεί ελευθερώνοντας την όψη της εισόδου στο μνημείο, ενώ έχει αποκαλυφθεί και ένα πολύ ενδιαφέρον ψηφιδωτό δάπεδο. Οι εργασίες βρίσκονται στο στάδιο δημιουργίας των απαραίτητων εργοταξιακών υποδομών οι οποίες θα εξασφαλίσουν καλύτερη προστασία στο μνημείο από τις καιρικές συνθήκες, ενώ έγιναν έργα αποχέτευσης και απομάκρυνσης υδάτων.

Επίσης, συστάθηκε διεπιστημονική επιτροπή, ώστε οι ανασκαφές οι στερεώσεις-συντηρήσεις και οι αναστηλώσεις να συνεχιστούν όπως επιτάσσει η κάθε επιστήμη.

Οι αρχαιολόγοι δεν θέλουν να πιστέψουν πως ο κόπος τους δεν θα ανταμειφθεί και ότι ο τάφος θα είναι συλημένος. «Η ελπίδα μας παραμένει ασύλητη» λένε από το υπουργείο και ετοιμάζονται για τη συνέχεια.


Η οποία γνωρίζουν ότι θα εξελίσσεται σε βάθος χρόνου.

Πηγή: Αγγ. Κώττη, Έθνος, in.gr, Ναυτεμπορική , Ν. Κοντράρου-Ρασσιά, Ελευθεροτυπία