Page Nav

HIDE
HIDE_BLOG

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ:

latest

Αρχαία Αμφίπολη: Δύο τοίχοι χωρίζουν τους ανασκαφείς από το μνημείο

«Είναι βέβαιο ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα εξαιρετικά σημαντικό εύρημα» δήλωσε ο Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, από τον Τύμβο Καστ...



«Είναι βέβαιο ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα εξαιρετικά σημαντικό εύρημα» δήλωσε ο Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, από τον Τύμβο Καστά, στην Αρχαία Αμφίπολη, όπου το πρωί της Τρίτης ξεναγήθηκε στον χώρο του ανασκαφικού έργου.

Ο κ. Σαμαράς, που συνοδευόταν από τη σύζυγό του Γεωργία και τον υπουργό Πολιτισμού Κώστα Τασούλα, πρόσθεσε: «Η γη της Μακεδονίας μας εξακολουθεί να μας συγκινεί και να μας εκπλήσσει αποκαλύπτοντας από τα σπλάχνα της μοναδικούς θησαυρούς, που συνθέτουν, υφαίνουν όλοι μαζί αυτό το μοναδικό μωσαϊκό της ελληνικής μας Ιστορίας, για το οποίο όλοι οι Έλληνες είναι πολύ υπερήφανοι. 

»Πρόκειται εδώ για ένα μνημείο με μοναδικά χαρακτηριστικά: Ένας περίβολος γύρω-γύρω 497 μέτρα, σχεδόν ένας τέλειος κύκλος σμιλεμένος σε μάρμαρο Θάσου. Το λιοντάρι της Αμφίπολης πάνω από 5 μέτρα, 5,20 μέτρα, ας το σκεφτούμε στην κορυφή του τύμβου. Δύο ολόγλυφες Σφίγγες που βλέπετε, που είναι εκεί σαν να φυλάσσουν- και πράγματι είναι εκεί για να προφυλάξουν την είσοδο του τάφου. Ένας δρόμος πλατύς, με πλάτος 4,5 μέτρα, που οδηγεί στην είσοδο με τοίχους που μιμούνται σε φρέσκο τον τρόπο δόμησης του περίβολου. Πιστεύω ότι όλα αυτά τα στοιχεία έχουν επιτρέψει στην κ. Περιστέρη, την ανασκαφέα, την αρχαιολόγο, να είναι αισιόδοξη ότι πρόκειται για ένα μοναδικό ταφικό μνημείο, που- όπως μας είπε- χρονολογείται μεταξύ του 325 και του 300 π.Χ.. 

»Βέβαια, στο καίριο ερώτημα η ανασκαφή είναι αυτή η οποία θα αποκαλύψει την ταυτότητα του νεκρού. Η ανασκαφή θα συνεχιστεί με ρυθμούς που υπαγορεύει τόσο το εύρημα όσο, βέβαια, και η επιστημονική δεοντολογία. Για άλλη μια φορά συγχαρητήρια στην κ. Περιστέρη και τους συνεργάτες της».






Ο ίδιος, απευθυνόμενος προς τους κατοίκους της περιοχής με τους οποίους είχε σύντομη συνάντηση προτού μεταβεί στον χώρο της αρχαιολογικής ανασκαφής, τους συνέστισε με νόημα: «Κάντε υπομονή λίγες μέρες».

Σύμφωνα με πληροφορίες του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων, ο Πρωθυπουργός, συνομίλησε με τους κατοίκους και στη συνέχεια μετέβη στον Τύμβο Καστά, όπου ξεναγήθηκε στον χώρο της ανασκαφής από την υπεύθυνη αρχαιολόγο Κατερίνα Περιστέρη και ενημερώθηκε για τα ευρήματα.

Ο κ. Σαμαράς έφτασε στην Αρχαία Αμφίπολη γύρω στις 9.45 το πρωί και έφυγε λίγο μετά τις 11.

Σε δηλώσεις του στο Αθηναϊκο Πρακτορείο Ειδήσεων, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Αμφίπολης Κωνσταντίνος Μελίτος σημείωσε ότι «η επίσκεψη του Πρωθυπουργού της χώρας σημαίνει πως κάτι πολύ μεγάλο και σημαντικό έχει δώσει η ανασκαφή» και πρόσθεσε ότι «η περιοχή και όλη η Ελλάδα πρόκειται να γίνει γνωστή σε όλο τον κόσμο».

Σημειώνεται ότι, οι ανασκαφές που διεξάγονται στον μοναδικό μνημειακό περίβολο του Τύμβου Καστά, στην Αρχαία Αμφίπολη, εικάζεται ότι βρίσκονται κοντά στην αποκάλυψη ενός σημαντικού τάφου.

Στον χώρο γύρω από την αρχαιολογική ανασκαφή παραμένει ισχυρή αστυνομική δύναμη.

Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία -που παρουσιάστηκαν από την προϊσταμένη της ΚΗ' Εφορίας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κατερίνα Περιστέρη, τον περασμένο Μάρτιο, στην 27η αρχαιολογική επιστημονική συνάντηση- τα δύο τελευταία έτη, κατά τη διεξαγωγή των ανασκαφών στον λόφο Καστά, αποκαλύπτεται ένας μοναδικός ταφικός περίβολος στον κόσμο, λόγω του μεγέθους του, που αγγίζει τα πεντακόσια περίπου μέτρα, με ακριβείς αναλογίες ύψους τριών μέτρων και συνολικού μήκους 497 μέτρων, που χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αι. π.Χ.

Αρχαιολόγοι: Κάθε επίπεδο της ανασκαφής φέρνει νέα δεδομένα

«Είμαστε στη μέση της ανασκαφής. Κάθε χωμάτινο επίπεδο, κάθε 20 εκατοστά, φέρνει και νέα δεδομένα. Ξέρουμε περίπου το πλαίσιο και τα γενικά στοιχεία. Πληροφορίες θα δοθούν μόλις ολοκληρωθεί η α΄φάση της ανασκαφής που θα γίνει σε λίγες μέρες» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Μιχάλης Λεφαντζής, αρχιτέκτονας της Α΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, που συμμετέχει στις ανασκαφές, οι οποίες διενεργούνται στον μνημειακό περίβολο του Τύμβου Καστά, στην Αρχαία Αμφίπολη.



«Οι επίσημες ανακοινώσεις, που έχουν γίνει, δίνουν τις απαντήσεις. Ό,τι βρέθηκε είναι η συνέχεια αυτών που ανακοινώθηκαν στα αρχαιολογικά συνέδρια του 2013 και 2014. Στόχος είναι να αποκαλυφθεί ο μνημειώδης κυκλικός περίβολος, που παρόμοιο δεν έχω ξαναδεί στη ζωή μου» επισήμανε.

Μέλος της ανασκαφικής ομάδας, που τάραξε για άλλη μια φορά τα νερά με τις πρόσφατες αποκαλύψεις, ο ίδιος -όπως και η κ. Περιστέρη- τηρεί σιγή ως προς τις τελευταίες. Ωστόσο, κάποια δεδομένα έχουν ήδη δει το φως της δημοσιότητας. Για παράδειγμα, η ανακάλυψη ενός υπερμεγέθους δρόμου που βρέθηκε στον λόφο Καστά, με ωραίους μαρμάρινους τοίχους, σε εξαιρετικό ψευδοϊσόδομο σύστημα, όπως του περιβόλου, καθώς και των δύο μαρμάρινων Σφιγγών, που όπως όλα δείχνουν φυλάνε έναν ξεχωριστό αρχαίο μακεδονικό τάφο, ο οποίος κρύβει ακόμα καλά τα μυστικά του.

Είναι επίσης σημαντικά όσα στοιχεία είναι ήδη γνωστά: ότι με την ψηφιακή σάρωση του 2013 ανακαλύφθηκε ότι ο περίβολος του τύμβου ήταν ένας ακριβής κύκλος και πως το μνημείο αποτελεί ενιαίο σύνολο με το Λιοντάρι της Αμφίπολης, που βρίσκεται πέντε χιλιόμετρα από τον τύμβο, κοντά στον Ποταμό Στρυμόνα, όπου μεταφέρθηκε περίπου 400 χρόνια από την ανέγερσή του από τους Ρωμαίους για την κατασκευή φράγματος.

«Όλα είναι μελετημένα με αναλογίες και γεωμετρική ακρίβεια, ενώ τόσο το Λιοντάρι όσο και ο τύμβος ανήκουν στην ίδια εργολαβία (σ.σ. κατασκευασμένα από το ίδιο εργαστήριο). Αποτελούν ένα τεράστιο ενιαίο μνημείο, άγνωστο ως σήμερα» επισημαίνει ο κ. Λεφαντζής, προσθέτοντας ότι αισθάνεται περήφανος που επιβεβαιώθηκαν όλα όσα είχε πει περί ενιαίου συνόλου ήδη από το 2012.

Επίσης, εξηγεί γιατί το Λιοντάρι έχει αυτή την όχι τόσο καλοσχηματισμένη όψη: «Επειδή βρισκόταν στην κορυφή του τύμβου, δηλαδή σε ύψος 35 με 40 μ. και σε απόσταση 100 μ. Αν το κάνεις φυσιολογικό δεν φαίνεται κανονικά από μακριά».

Για τον ίδιο και την ομάδα του είναι σαν να ζουν μια ανασκαφή των αρχών του περασμένου αιώνα και όχι του 2014. Επίσης, τονίζει πως αισθάνεται τυχερός που συμμετέχει σε μια τόσο καλά οργανωμένη ομάδα. «Χρειάζεται όμως να μείνουμε λίγο μόνοι από δω και πέρα για να δουλέψουμε πραγματικά. Η δημοσιότητα κάνει κακό. Πρέπει να είμαστε συγκεντρωμένοι σε αυτό που κάνουμε. Είναι δύσκολο έργο» διευκρινίζει.

Δύο τοίχοι χωρίζουν τους ανασκαφείς από το μνημείο

Mια ανάσα από τα κρυμμένα μυστικά του μακεδονικού τάφου που ανασκάπτεται στον λόφο Καστά της Αμφίπολης βρίσκονται οι αρχαιολόγοι. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές του υπ. Πολιτισμού και Αθλητισμού δύο τοίχοι, μάλλον, χωρίζουν τους ανασκαφείς από το εσωτερικό του μνημείου στο υπέρθυρο του οποίου εντοπίστηκαν δύο αντικριστές σφίγγες-φύλακες με ίχνη χρώματος. Όμως το αποτρεπτικό βάρος του ενάμιση τόνου που ζυγίζει η κάθε μία απ’ αυτές δυσχεραίνει την «επιχείρηση», που δεν μπορεί να προχωρήσει παρά μόνο με σωστή οργάνωση ώστε να μην κινδυνεύσει με κατάρρευση.

Τα όποια ανοίγματα πρέπει να γίνουν αμέσως μετά τα 10 με 15 σκαλοπάτια της εισόδου που οδηγούν σε διάδρομο, κι αφού απομακρυνθεί μεγάλη ποσότητα χώματος στην είσοδο του μνημείου. Οι υπεύθυνοι εικάζουν ότι ένας δεύτερος τοίχος ακολουθεί σε απόσταση 6 με 7 μ. Όμως γι’ αυτήν τη διαδικασία, για την οποία θα βοηθήσουν οι μηχανικοί της υπηρεσίας -«είναι εξαιρετικά καλοί με πείρα», διαβεβαιώνουν από το ΥΠΠΟΑ-, απαιτούνται τουλάχιστον 15 με 20 ημέρες. «Σε πρώτη φάση πρέπει να καθαριστεί η είσοδος από το χώμα».

Τέλος Αυγούστου απάντηση για την Αμφίπολη

 «Θα ήταν άστοχο να μπούμε στον πειρασμό να κάνουμε εικασίες».

Μία ώρα μετά την ξενάγησή του στην Αμφίπολη των Σερρών, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς επιχειρεί να χαμηλώσει τους τόνους. Είναι και ο ίδιος εντυπωσιασμένος από όσα έχει δει νωρίτερα και δεν το κρύβει. «Όσα μας έδειξε η κυρία Περιστέρη και οι συνεργάτες της καταδεικνύουν τη σοβαρότητα των ευρημάτων».



Όμως, ο πρωθυπουργός δείχνει να μην επιθυμεί μια απότομη και υπέρμετρη κλιμάκωση των προσδοκιών. Παλαιότερα αρχαιολογικά «θρίλερ», εξάλλου, είχαν άδοξο τέλος και μας έχουν κάνει όλους πολύ πιο προσεκτικούς.

Πάντως, η χθεσινή ξενάγηση από την προϊσταμένη της ΚΗ΄ Εφορείας Αρχαιοτήτων Αικατερίνη Περιστέρη, παρουσία της συζύγου του Γεωργίας και του υπουργού Πολιτισμού και Αθλητικού Κώστα Τασούλα, προτετοιμάζουν και τον ίδιο τον πρωθυπουργό για κάτι «σημαντικό». Πόσο σημαντικό; Με δηλώσεις του ο Αντώνης Σαμαράς προτίμησε να καταγράψει τα δεδομένα. Ο κ. Σαμαράς δήλωσε στην «Κ» ότι πιθανότατα να έχουμε μια απάντηση μέχρι το τέλος Αυγούστου.

Το νέο αρχαιολογικό θρίλερ που εξελίσσεται τις τελευταίες ημέρες στη θέση Καστά Αμφίπολης έρχεται ένα χρόνο μετά την κατηγορηματική διάψευση της κ. Αικατερίνης Περιστέρη σε δημοσιεύματα που συσχέτιζαν τα ευρήματα με τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Όπως σημείωνε η αρχαιολόγος, «είναι τουλάχιστον απίθανο και στερείται κάθε επιστημονικής σοβαρότητας το να υποστηρίζουμε πως το εύρημα της Αμφίπολης “κρύβει” τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Για τον απλούστατο λόγο ότι, στον ένα χρόνο που διαρκεί η ανασκαφή, δεν σκάβουμε ακόμα τον τάφο. Προς το παρόν είμαστε μπροστά σε ένα λαμπρό ταφικό περίβολο – μοναδικό στον ελληνικό χώρο».

Τις ίδιες ημέρες υπήρξε και ανάλογη, «αποθαρρυντική» ανακοίνωση από το υπουργείο Πολιτισμού, με αποτέλεσμα το θέμα να ξεχαστεί.

Επανέρχεται σήμερα στην επικαιρότητα, καθώς οι αρχαιολογικές ανασκαφές σε εξέλιξη επαναδραστηριοποιούνται συνήθως τους καλοκαιρινούς μήνες.

Οι ανασκαφές στη θέση Καστά Αμφίπολης είχαν ξεκινήσει στη δεκαετία του ’60 από τον αείμνηστο Δ. Λαζαρίδη και συνεχίζονται τα τρία τελευταία χρόνια από την ΚΗ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, με υπεύθυνη ανασκαφέα την προϊσταμένη Αικατερίνη Περιστέρη.

Η Αρχαία Αμφίπολη

Ο κύκλος

Μοναδικός σε διαστάσεις και σε επιμέλεια, χωρίς αντίστοιχό του στη Μακεδονία και στα Βαλκάνια, ο τύμβος της αμφίπολης φθάνει τα 23 μέτρα ύψος με 158,40 διάμετρο και περίβολο ύψους 3 μέτρων αποτελούμενο από μαρμάρινες βάσεις, ορθοστάτες, ανωδομή και επιστέψεις. Ολόκληρη κατασκευή δηλαδή, από λευκό καλοδουλεμένο μάρμαρο Θάσου, η οποία συγκρατείται στη θέση της από αντίθημα, δηλαδή αφανή τοίχο από πωρόλιθο έτσι που το συνολικό πάχος της κατασκευής να ανέρχεται σε 130 εκατοστά. Αυτός ο περίβολος εξάλλου για τον οποίο θα πρέπει να απαιτήθηκαν περί τα 2.500 κυβικά μαρμάρου είναι ένας τέλειος κύκλος κατασκευασμένος με απίστευτη γεωμετρική ακρίβεια, όπως επισημαίνει με θαυμασμό ο αρχιτέκτονας της ανασκαφής κ. Μιχάλης Λεφαντζής. «Αυτό το έργο υλοποιήθηκε από αρχιτέκτονα που είχε υψηλή γνώση της γεωμετρίας. Αρκεί να αναφέρω ότι χρησιμοποιεί το π: 3,14 αντί του 3,17 των Αιγυπτίων, που ήταν ως τότε σε χρήση» αναφέρει συγκεκριμένα.

Κατασκευασμένος στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ.  (325-300 π.Χ.) συμπίπτει εξάλλου ιστορικά «με μια εποχή κατά την οποία συμβαίνουν πολλά και δραματικά γεγονότα στη Μακεδονία και στην αμφίπολη ειδικά, με τις διαμάχες των επιγόνων του Αλέξανδρου και τον θάνατο της Ρωξάνης και του μικρού Αλέξανδρου Δ΄ κατόπιν διαταγής του Κάσσανδρου, ενώ παράλληλα στρατηγοί και ναύαρχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου σχετίζονται με την περιοχή», όπως λέει η κυρία Περιστέρη.

Το λιοντάρι

Με έκταση 20 στρεμμάτων ο τύμβος φέρει στην κορυφή του μία τετράπλευρη κτιστή κατασκευή (9,95 Χ 9,95 Χ 5,30 μέτρα), η οποία αρχικώς είχε θεωρηθεί από τον πρώτο ανασκαφέα Δ. Λαζαρίδη ταφικό σήμα. «Στην πραγματικότητα πρόκειται για το θεμέλιο του βάθρου επάνω στο οποίο βρισκόταν ο Λέων της αμφίπολης» λέει ο κ. Λεφαντζής. Η έρευνα του ιδίου σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων είχε ως αποτέλεσμα τον εντοπισμό 400 και πλέον μαρμάρινων αρχιτεκτονικών μελών γύρω από το άγαλμα που ανήκουν στον περίβολο του τύμβου (ορισμένα ενσωματωμένα στο βάθρο του λιονταριού).«Όλα τα μέλη του περιβόλου είναι της ίδιας τεχνοτροπίας με το λιοντάρι» επισημαίνει. «Για μένα μάλιστα η τυπολογία αυτού του περιβόλου δεν υπάρχει αλλού στη Μακεδονία. Αρχιτεκτονικά πρόκειται για ένα υβρίδιο». Όσον αφορά τον Λέοντα, «Με ύψος 5,30 μέτρα και συνολικό με το βάθρο του 15,84 μέτρα, έχει μακεδονικό εμβάτη με ημικίονες και ασπίδες στο βάθρο του» προσθέτει. «Επιπλέον είχε δημιουργηθεί με οπτική διόρθρωση, έτσι ώστε να είναι ορθά ορατός από απόσταστη 100 μέτρων και ύψος 30».

Σε απόσταση περί το ένα χιλιόμετρο από τη σημερινή αμφίπολη βρίσκεται η θέση Καστά όπου ανασκάπτεται ο τύμβος. Η γεωμορφολογία της περιοχής έχει αλλάξει ωστόσο ριζικά από την αρχαιότητα λόγω της διαφοροποίησης της κοίτης του Στρυμόνα και της αποξήρανσης της λίμνης Κερκινίτιδας. «Οι αρχαίες πηγές μιλούν όμως για τα ωραία αγκυροβόλια αυτής της λίμνης, η οποία συνδεόταν με το ποτάμι» λέει η κυρία Περιστέρη. Ένα ποτάμι πλωτό, που παρείχε τη δυνατότητα στα πλοία να φθάνουν ως την αμφίπολη. Όσο για τον τύμβο με τον Λέοντα, βρισκόταν ακριβώς μπροστά στη λίμνη. Προφανώς είχε τον λόγο του.

Στρατιώτες-αρχαιολόγοι

Δίπλα στην παλιά γέφυρα του ποταμού Στρυμόνα και πάνω στην επαρχιακή οδόαμφίπολης - Σερραϊκής Ακτής βρίσκεται σήμερα το τεράστιο μαρμάρινο λιοντάρι. Ιδού πώς και γιατί: η ιστορία αρχίζει έναν αιώνα πριν, στην περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων, όταν έλληνες στρατιώτες κατασκευάζοντας μια γέφυρα στον Στρυμόνα θα εντοπίσουν και θα ανασύρουν μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη. Λίγα χρόνια αργότερα, τον Αύγουστο του 1916, άγγλοι αυτή τη φορά στρατιώτες που κατασκευάζουν οχυρωματικά έργα θα βρουν τα κομμάτια που έλειπαν: τα μαρμάρινα τμήματα ενός υπερφυσικού μεγέθους γλυπτού που είναι σαφές ότι πρόκειται για λιοντάρι. Αρχαιόφιλοι(!) όντες, επιχειρούν να τα μεταφέρουν στη θάλασσα για να τα στείλουν με πλοίο στην Αγγλία, αλλά οι Βούλγαροι έχουν άλλη γνώμη, καθώς έχοντας καταλάβει το Παγγαίο αρχίζουν να τους βομβαρδίζουν. Ο Λέων και το βάθρο του θα συγκολληθούν το 1936, κανένας όμως δεν είναι ευχαριστημένος με το αποτέλεσμα. Κάτι τους διαφεύγει...


Πηγές: Το Βήμα, Δ. Ρηγόπουλος, Καθημερινή, Γ. Συκκά, Καθημερινή

2 σχόλια

  1. οι σφιγγες γιατι ειναι ακεφαλες;ηταν μερος του τελετουργικου της ταφης;η εκλαπησαν απο τυμβωρυγχους;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Στο ιδιο σημειο δεν χωρα οχι μονο το κεφαλι αλλα ουτε και τα φτερα επισης που φερουν. Κατι δεν στεκει λογικα. Ιδωμεν!

      Διαγραφή