Page Nav

HIDE
HIDE_BLOG

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ:

latest

Οι «Μαγεμένες» επιστρέφουν στη Θεσσαλονίκη

Τα πρωτότυπα βρίσκονται στο Μουσείο του Λούβρου Στις 10 Οκτωβρίου του 1864 ο γάλλος Εμανουέλ Μιλέρ έγγραφε στη σύζυγό του: «Βιάζομαι ν...

Οι «Μαγεμένες» επιστρέφουν στη Θεσσαλονίκη
Τα πρωτότυπα βρίσκονται στο Μουσείο του Λούβρου
Στις 10 Οκτωβρίου του 1864 ο γάλλος Εμανουέλ Μιλέρ έγγραφε στη σύζυγό του: «Βιάζομαι να σου στείλω την καλή, μεγάλη είδηση... Ο Σουλτάνος, μέσω του Μεγάλου Βεζύρη, του Φουάντ Πασά, μου έδωσε την άδεια να αποκολλήσω και να μεταφέρω στη Γαλλία οκτώ αγάλματα της Σαλονίκης, που ήθελα τόσο πολύ ...αλλά ...ο πληθυσμός έχει ήδη αρχίσει να εξάπτεται και να δυσανασχετεί. Είναι έξαλλοι που θα πάρω αυτά τα αγάλματα, τα οποία έχουν υποστεί τόσες φθορές».

Ακολούθησε η αποκόλληση και μεταφορά των μνημείων, στις 4 Νοεμβρίου του 1864, όταν μια ομάδα από οκτώ βουβάλια πορεύτηκε μέσα από πολυδαίδαλα σοκάκια της Θεσσαλονίκης, μεταφέροντας στο λιμάνι της πόλης τις «Μαγεμένες»: Τα τέσσερα αμφίπλευρα αγάλματα (της Μαινάδας, του Διονύσου, της Αριάδνης, της Λήδας, του Γανυμήδη, ενός εκ των Διόσκουρων, της Αύρας και της Νίκης) φορτώθηκαν στο μεταγωγικό πλοίο «La Truite» και μεταφέρθηκαν στη Γαλλία.

Η αφαίρεση των περίφημων «Μαγεμένων» -γνωστών και ως «Καρυάτιδων» της Θεσσαλονίκης- ήταν η πρώτη επίσημα καταγεγραμμένη κλοπή, με την άδεια βεβαίως των τότε οθωμανικών αρχών της πόλης.

Η επιχείρηση της επιστροφής των «Incantadas», όπως ήταν στα σεφαραδίτικα ο τίτλος τους, άρχισε αρκετά χρόνια πριν, από την περίοδο προετοιμασίας της πόλης ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης το 1997, επανήλθε με αφορμή την ανάπλαση της Αρχαίας Αγοράς (στο νότιο τμήμα της οποίας φέρεται ότι ήταν τοποθετημένα τα αγάλματα, στην κορινθιακή κιονοστοιχία της Στοάς των Ειδώλων) και επέστρεψε προ τριετίας, όταν ο πρώην δήμαρχος ανακοίνωνε την πρόθεση επαναδιεκδίκησης των γλυπτών, με αφορμή την προετοιμασία της πόλης για τον εορτασμό των 100 ετών από την απελευθέρωσή της.

Τελικά, η διεκδίκηση επιστροφής -έστω των αντιγράφων των «Μαγεμένων»- απέτυχε παρά την εμπλοκή σ' αυτή και γνωστής επιχειρηματία της πόλης, η οποία και προσέφερε το ποσό των 186.000 ευρώ, για τη δημιουργία των αντιγράφων από το Λούβρο και τη μεταφορά τους στη Θεσσαλονίκη.

Οι διαφωνίες συνίσταντο στην εξεύρεση χώρου έκθεσης των αντιγράφων, αλλά και στη φερόμενη ως πρόθεση της επιχειρηματία (με πρόσθετους όρους) να εκτεθούν τα αντίγραφα των «Μαγεμένων» σε περιφραγμένο και στεγασμένο χώρο της Αρχαίας Αγοράς της Θεσσαλονίκης και η επίσκεψη σ' αυτόν να γίνεται με την καταβολή εισιτηρίου. Ύστερα από τις διαφωνίες και τις γραφειοκρατικές και άλλες καθυστερήσεις, τα χρήματα δεν δόθηκαν στο Λούβρο για την κατασκευή αντιγράφων.

Και μπορεί η λύση να μη βρέθηκε με αφορμή τον εορτασμό των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης, έρχεται όμως με χρήματα, όχι πλέον ιδιώτη επιχειρηματία, αλλά της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, που γιορτάζει φέτος την 80ή της διοργάνωση.

Η απόφαση ελήφθη προ πενταμήνου, ενημερωμένοι και σύμφωνοι με τη νέα επιχείρηση επιστροφής των αντιγράφων είναι ο Δήμος Θεσσαλονίκης, αλλά και η διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης Πολυξένη Βελένη, η οποία δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: 

«Συνέδραμα με όλες μου τις δυνάμεις και τις συνεργασίες στο μουσείο του Λούβρου προκειμένου να κατασκευαστούν εγκαίρως τα εκμαγεία» και να ολοκληρωθεί επιτέλους μια προσπάθεια που άρχισε από το 1996.

«Το αντίτιμο ανέλαβε να καταβάλει η ΔΕΘ. Ο Δήμος είναι ευτυχής που -επιτέλους- το ζήτημα φαίνεται να έχει αίσια έκβαση» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης.

Τα αντίγραφα των αγαλμάτων, που κοσμούσαν τη λεγόμενη Στοά των Ειδώλων, εκεί που σήμερα είναι η Αρχαία Αγορά, θα εκτεθούν στην επετειακή 80ή ΔΕΘ -πιθανότατα σε χώρους που θα διαμορφωθούν ειδικά στο περίπτερο «3» της HELEXPO.

Το κόστος για την κατασκευή και τη μεταφορά τους στη Θεσσαλονίκη φαίνεται μάλλον να μειώθηκε (από τα 186.000 ευρώ που είχε κοστολογηθεί προ τριετίας φέρεται να είναι, σήμερα, 117.000 ευρώ) και, όπως διαβεβαίωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΘ Κυριάκος Ποζρικίδης είναι προσφορά της ΔΕΘ στην πόλη εν όψει της 80ής επετειακής διοργάνωσης και οι επισκέπτες της Έκθεσης δεν θα πληρώνουν επιπλέον εισιτήριο για να θαυμάσουν τα αντίγραφα των «Μαγεμένων».

Το μνημείο μας θυμιζει μια γκραβούρα ενός περιηγητή της πόλης και είναι από αυτά που έχασε η πόλη πολύ πριν την πυρκαγιά του 1917, που κατέστρεψε την περιοχή της Πλατείας.. Οι Μαγεμένες απομακρύνθηκαν βίαια από τη θέση τους για να κοσμήσουν ξένα μουσεία. Στην Αρχαία αγορά, λοιπόν, υπήρχε μια διπλή συστοιχία κιόνων. Στον επάνω όροφο της συστοιχίας οι κίονες ήταν τέσσερις και τετράγωνοι και ο καθένας είχε σκαλισμένα δυο ειδώλια, σύνολο οκτώ. Η Στοά των ειδώλων όπως αποκαλούνταν επίσης, βρισκόταν πίσω από το Μπέη Χαμάμ. Τα αγάλματα αυτά ήταν της Μαινάδας, του Διονύσου, της Αριάδνης, της Λήδας και του Γανυμήδη, του Διόσκουρου, της Αύρας και της Νίκης. Οι Έλληνες τις έλεγαν Είδωλα, οι Εβραίοι τις αποκάλεσαν Οι Μαγεμένες (las incantadas στα ισπανοεβραϊκά-σεφαραδίτικα) και οι Τούρκοι Suret Maleh (φιγούρες αγγέλων). Μετά την δημιουργία της συνοικίας εβραϊκής συνοικίας Ρόγκος, οι Μαγεμένες βρέθηκαν ενσωματωμένες στο σπίτι ενός πλουσίου Εβραίου υφασματέμπορα, του Λιάτσι Αρδίτη. Υπάρχει και ένας λαϊκός μύθος που τοποθετείται στον χώρο κοντά στα σημερινά ερείπια της αρχαίας αγοράς της Θεσσαλονίκης. Ο μύθος περιγράφει τις προσπάθειες της της γυναίκας του βασιλιά της Θράκης να αποπλανήσει τον Μ.Αλεξάνδρο που φιλοξενούνταν στο παλάτι που υπήρχε εκεί. Ο Θράκας βασιλιάς αντιλαμβάνεται το γεγονός και βάζει να κάνουν μάγια στον Αλέξανδρο.Ο Αλέξανδρος το πληροφορείται, και εκείνο το βράδυ δεν βγαίνει από το δωμάτιο του.Έτσι η βασίλισσα αποφασίζει να τον επισκεφθεί αυτή .Τα μάγια όμως την χτυπούν, και αυτή και την συνοδεία της, με αποτέλεσμα να «μαρμαρώσουν» .

Οι Μαγεμένες μεταφέρθηκαν στο μουσείο του Λούβρου το 1864 από τον Γάλλο παλαιογράφο Εμμανουέλ Μιλέρ, που τα αγόρασε από την τουρκική κυβέρνηση λες και ήταν ιδιωτική περιουσία. Η προσπάθεια του δήμου να επιστραφούν στην πόλη,τουλάχιστον τα εκμαγεία τους, δεν ευοδώθηκε. Με το ίδιο συγκρότημα ίσως σχετίζεται και η κρήνη που βρίσκεται σε χαμηλό βάθος ακριβώς μπροστά απ΄το Μπέη Χαμάμ στην άκρη της Εγνατίας.

Οι «Μαγεμένες» επιστρέφουν στη Θεσσαλονίκη

Στο Μουσείο της Αρχαίας Αγοράς υπάρχει ένα ειδικό τμήμα που αφορά στην ιστορία τους.

*Η τελευταία φορά που οι "Μαγεμένες" εκτέθηκαν στο κοινό ήταν το 2011-2012 στο πλαίσιο της Έκθεσης "Η Αρχαία Μακεδονία και το βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου", που αποτέλεσε και αφορμή για τη συντήρηση των αγαλμάτων και την προβολή τους σε κεντρική θέση στο Μουσείο του Λούβρου.

Πηγή: in.gr, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ , parallaxi

Δεν υπάρχουν σχόλια