Το Μουσείο Ηρακλειδών πραγματοποιεί την έκθεση «Πλεύσις - Ναυπηγική και Ναυσιπλοΐα των Ελλήνων από την αρχαιότητα έως τους νεότερους χ...
Το Μουσείο Ηρακλειδών πραγματοποιεί την έκθεση «Πλεύσις - Ναυπηγική και Ναυσιπλοΐα των Ελλήνων από την αρχαιότητα έως τους νεότερους χρόνους», η οποία παρουσιάστηκε το Σάββατο 1 Οκτωβρίου.
Υπό την Αιγίδα του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, στην έκθεση παρουσιάζεται η ιστορία της ελληνικής πλεύσεως στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, μια ιστορία ναυτικών ταξιδιών, ναυπηγικών επιτευγμάτων, διακίνησης ιδεών και τεχνολογικών εξελίξεων, μέσα από περίπου σαράντα χειροποίητα ξύλινα ομοιώματα ελληνικών πλοίων (0,60 μ. έως 1,50 μ.), κατασκευασμένα βάσει σχεδίων, με παραδοσιακό τρόπο και με γνήσια αυθεντικά υλικά, τα οποία χρονολογούνται από την προϊστορική αρχαιότητα έως τις αρχές του 20ού αιώνα.
Δημιουργός των εκθεμάτων είναι ο μηχανολόγος - μηχανικός M. Sc., μικροναυπηγός Δημήτρης Μάρας, ο οποίος έχει εντρυφήσει στη μελέτη της ναυπηγικής ιστορίας του ελλαδικού χώρου, αλλά και στην κατασκευή μικρογραφικών ομοιωμάτων πλοίων.
«Να βαρεθώ; Ποτέ! Ίσα ίσα, επειδή αυτές τις ημέρες είμαι απασχολημένος με την έκθεση και δεν ασχολήθηκα με την κατασκευή, μου έλειψε πολύ». Και κάπως έτσι ο 65χρονος μηχανολόγος-μηχανικός Δημήτρης Μάρας βάζει τα γυαλιά σε όλους εμάς που έχουμε κατά καιρούς καταπιαστεί με διάφορα χόμπι και δραστηριότητες τα οποία έχουμε εγκαταλείψει σύντομα. Σαράντα πέντε ολόκληρα χρόνια ασχολείται με την κατασκευή μοντέλων πλοίων, έχοντας σήμερα τη μεγαλύτερη συλλογή στην Ελλάδα, με 150 διαφορετικά ξύλινα ομοιώματα παραδοσιακών ιστιοφόρων πλοίων της χώρας και της Μεσογείου που ακολουθούν τη ναυπηγική ιστορία της περιοχής από την αρχαιότητα μέχρι τα μέσα του περασμένου αιώνα. Σαράντα από αυτά τα ομοιώματα, διαστάσεων από 60 εκ. έως 1,5 μ., παρουσιάζονται από σήμερα στο Μουσείο Ηρακλειδών στο Θησείο, στο πλαίσιο της έκθεσης «Πλεύσις» για τη ναυπηγική και ναυσιπλοΐα των Ελλήνων από την αρχαιότητα έως τους νεότερους χρόνους.
«Από μικρός, όσο μπορώ να θυμηθώ τον εαυτό μου, μου άρεσαν οι κατασκευές», λέει ο κ. Μάρας στην «Κ». «Κατασκεύαζα μόνος μου, με πενιχρά τότε μέσα, τα παιχνίδια μου, αυτοκινητάκια με σύρμα, μπάλες, πατίνια. Θυμάμαι επίσης ότι μου άρεσε πολύ η θάλασσα και περισσότερο απ’ όλα τα ξύλινα παραδοσιακά καράβια. Παιδική μου επιθυμία ήταν να γίνω καπετάνιος». Άρχισε να ασχολείται με την κατασκευή μοντέλων πλοίων στα 20. «Θαύμαζα όσους ασχολούνταν με τα ομοιώματα, την τέχνη, τη λεπτομέρεια και αποφάσισα να το μάθω. Αγόραζα κιτ που είχαν όλα τα απαραίτητα υλικά και οδηγίες.
Αρχικά ασχολήθηκα με απλές κατασκευές, όσο όμως αποκτούσα εμπειρία, προμηθευόμουν κιτ που απαιτούσαν περισσότερες γνώσεις και εμπειρία». Κάποια στιγμή έφθασε να έχει φτιάξει τα μεγαλύτερα, δυσκολότερα και ακριβότερα μοντέλα που κυκλοφορούσαν στην παγκόσμια αγορά: Wasa, Sovereign of the Seas, Soleil Royal, Victory, USS Constitution, Amerigo Vespucci κ.ά. Κάποια από αυτά απαιτούσαν μήνες δουλειάς. Οταν τα ολοκλήρωσε, δεν έμενε κάτι άλλο να φτιάξει.
«Τότε αποφάσισα να ασχοληθώ με τα ελληνικά σκαριά. Ομως δεν υπήρχε στην αγορά τίποτα να με βοηθήσει και η βιβλιογραφία ήταν πενιχρή. Αρχισα λοιπόν να επισκέπτομαι καρνάγια σε Θεσσαλονίκη, Ιερισσό, Καβάλα, Σκιάθο, Μυτιλήνη, Σάμο κ.α., να συνομιλώ με καραβομαραγκούς, να συλλέγω πληροφορίες. Αγόρασα τα απαραίτητα ξυλουργικά μηχανήματα και εργαλεία και έφτιαξα το πρώτο μου τρεχαντήρι με σχέδια που μου έδωσε ένας καραβομαραγκός».
Από την πρώτη στιγμή υποσχέθηκε στον εαυτό του ότι θα κατασκευάζει ομοιώματα πλοίων με παραδοσιακό τρόπο και χρησιμοποιώντας παραδοσιακά υλικά, άσχετα με το κόστος και τον χρόνο που αυτό θα απαιτούσε. «Μέχρι σήμερα, εάν κρίνω ότι κάτι ξεφεύγει του σκοπού αυτού, το αφαιρώ και το ξανακατασκευάζω».
Γι’ αυτό το κύριο υλικό κατασκευής των ομοιωμάτων του είναι το εξαιρετικής ποιότητας πεύκο, που χρησιμοποιούνταν τότε, η επεξεργασία του οποίου είναι απαιτητική, ενώ δύσκολη είναι και η προμήθειά του. Η μέθοδος κατασκευής είναι επίσης όμοια με αυτή που χρησιμοποιούσαν οι καραβομαραγκοί στις αντίστοιχες περιόδους της ιστορίας. «Οι αρχαίοι Ελληνες κατασκεύαζαν τα πλοία τους αντίστροφα από τον τρόπο που κατασκευάζονται σήμερα, δηλαδή πρώτα έφτιαχναν το πέτσωμα της γάστρας και μετά τοποθετούσαν τον εσωτερικό σκελετό, τα γνωστά στραβόξυλα», εξηγεί ο ίδιος. Ακόμα και το ράψιμο των πανιών το κάνει ο ίδιος με παραδοσιακό τρόπο ραφής.
Με τα χρόνια, ο κ. Μάρας κατασκεύασε όλα τα ομοιώματα πλοίων για τα οποία βρήκε σχέδια και, όταν οι πληροφορίες αυτές στέρεψαν, άρχισε να ταξιδεύει. «Τα σχέδια για την κατασκευή της φρεγάτας “Ελλάς”, ναυαρχίδας του Μιαούλη, τα προμηθεύθηκα από την Αμερική. Ενα χρόνο μού πήρε αυτό το έργο, εργαζόμενος οκτάωρο ημερησίως. Τα σχέδια για την ατμοκορβέτα “Καρτερία” τα πήρα από την Αγγλία. Για την κατασκευή της γάστρας αρκετών ελληνικών μοντέλων, όπως μπρίκι, μπρογκαντίνι, γολέτα, γολετόμπρικο, ακολούθησα τα σχέδια αντίστοιχων πλοίων από Ιταλία, για την ιστιοφορία άντλησα πληροφορίες από πίνακες λαϊκών ζωγράφων, διότι οι Έλληνες πλοιοκτήτες είχαν τη συνήθεια να αναθέτουν σε ζωγράφους την αποτύπωση των πλοίων τους».
Η εμμονή του στη λεπτομέρεια είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας συλλογής που όμοιά της δεν υπάρχει. Τα έργα του είναι περιζήτητα, διάφοροι φορείς εντός και εκτός Ελλάδος του ζητούν να τα εκθέσουν. «Είναι συχνά πολύ δύσκολο, τα έξοδα είναι πολλά, απαιτείται, για παράδειγμα, η κατασκευή ειδικών κιβωτίων και προθηκών». Ομως, από σήμερα έως τα τέλη Μαΐου, κάθε ενδιαφερόμενος έχει τη δυνατότητα να θαυμάσει τα περίτεχνα ομοιώματά του στο Μουσείο Ηρακλειδών και να ταξιδέψει στην ιστορία της χώρας από θαλάσσης. «Ποτέ δεν φανταζόμουν ότι θα έφθανα εδώ. Είμαι ικανοποιημένος γιατί κάνω κάτι δημιουργικό».
Στόχος της έκθεσης είναι να παρουσιάσει, με εύληπτο και κατανοητό τρόπο στους επισκέπτες, την ιστορία της ελληνικής ναυπηγικής και ναυσιπλοΐας, καθιστώντας τους κοινωνούς σε ένα νοητό ταξίδι στον χρόνο και αναδεικνύοντας τον διαχρονικό στενό δεσμό των Ελλήνων με τη θάλασσα.
Η «Πλεύσις» οργανώνεται σε χρονολογικές ενότητες με αφηγηματική αλληλουχία. Ο πρώτος όροφος είναι αφιερωμένος στα πλοία της αρχαιότητας, από το προϊστορικό μονόξυλο έως την κλασική τριήρη και την ελληνιστική ολκάδα. Στον δεύτερο όροφο, η αφήγηση συνεχίζεται με τα πλοία του Βυζαντίου, τα πλοία - σύμβολα της Ελληνικής Επανάστασης, και ολοκληρώνεται με τα παραδοσιακά σκαριά της νεότερης ελληνικής ναυπηγικής.
Στην έκθεση, συμμετέχει και η ζωγράφος - χαράκτρια Μαίρη Σχοινά, με επιλεγμένα έργα της από τις ενότητες «Ωδές Αιγαίου» και «Αρχαίες ελληνικές γραφές», εμπνευσμένα από τη θάλασσα του Αιγαίου. Η αέναη κίνηση της θάλασσας, σε διάλογο με τις αρχαίες ελληνικές γραφές και τους πανάρχαιους θησαυρούς των Αντικυθήρων, συνεχίζουν τη γεμάτη δέος περιπέτεια της καλλιτέχνιδας με τη μυστηριακή «Αιγαιίδα Θάλασσα», που άρχισε το 2001.
Επιπλέον, στην έκθεση παρουσιάζονται όργανα ναυσιπλοΐας, αλλά και ένα ομοίωμα σε φυσικό μέγεθος του Μηχανισμού των Αντικυθήρων. Ειδικότερα, στις διαδραστικές ξεναγήσεις, οι επισκέπτες θα μπορούν να πειραματιστούν με όλες τις γνωστές - σύμφωνα με τις νεότερες διεθνείς έρευνες - λειτουργίες του, πάνω σε ένα ειδικά κατασκευασμένο μοντέλο. Επιστημονικός σύμβουλος είναι ο Ξενοφών Μουσσάς, Καθηγητής Αστροφυσικής Πανεπιστημίου Αθηνών, και κατασκευαστής ο μαθηματικός Διονύσης Κριάρης.
Ακόμα, η έκθεση πλαισιώνεται από πλούσιο εποπτικό υλικό, χάρτες, βιντεοπροβολές, σχεδιαστικές επεξηγηματικές αναπαραστάσεις του αρχαιολόγου Γιάννη Νάκα, καθώς και κατάλογο των εκθεμάτων. Τον μουσειολογικό σχεδιασμό και την επιμέλεια της έκθεσης πραγματοποίησε η αρχαιολόγος - μουσειολόγος ΜΑ, Νικολέτα Ξυδέα.
Πρόγραμμα ξεναγήσεων
Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, θα πραγματοποιούνται γενικές ξεναγήσεις ενηλίκων και σχολικών ομάδων, αλλά και διαδραστικές ξεναγήσεις με επίκεντρο τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, έτσι ώστε οι επισκέπτες να μπορούν να πειραματιστούν με το ειδικό διαδραστικό μοντέλο του τεχνουργήματος (απαραίτητη η τηλεφωνική προκράτηση).
Γενικές ξεναγήσεις
α) Για οργανωμένες ομάδες: Πέμπτη: 18.00 και Σάββατο: 10:00.
β) Για το ευρύ κοινό: Σάββατο: 12:00 και 14:00, Κυριακή: 11:00 και 13:00. Άτομα ανά ξενάγηση: έως 20. Διάρκεια: 50΄. Κόστος (συμπεριλαμβανομένου του εισιτηρίου εισόδου): 8 ευρώ το άτομο.
γ) Για σχολικές ομάδες: Δευτέρα - Παρασκευή: 9:30, 10:30 και 11:30. Άτομα ανά ξενάγηση: έως 25 (με δυνατότητα ταυτόχρονης ξενάγησης 2 τμημάτων). Διάρκεια: 50΄. Κόστος: 4 ευρώ ανά μαθητή, συνοδοί εκπαιδευτικοί: δωρεάν.
Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων - διαδραστικές ξεναγήσεις κατόπιν συνεννόησης
Διάρκεια: 90΄. Άτομα ανά ξενάγηση: έως 15. Κόστος (συμπεριλαμβανομένου του εισιτηρίου εισόδου): 12 ευρώ το άτομο.
Πληροφορίες
Μουσείο Ηρακλειδών: Αποστόλου Παύλου 37 - Αθήνα,
τηλ.: πληροφοριών - κρατήσεων: 211 0126486.
Διάρκεια έκθεσης: 1 Οκτωβρίου 2016 - 28 Μαΐου 2017.
Ωράριο λειτουργίας: καθημερινά και Σαββατοκύριακο: 10:00 - 18:00, Πέμπτη: 10:00 - 20:00.
Τιμές εισιτηρίων: γενική είσοδος: 6 ευρώ, μειωμένο (μαθητές, φοιτητές, εκπαιδευτικοί, πολύτεκνοι, συνταξιούχοι, άνεργοι): 4 ευρώ, ελεύθερη είσοδος: συνοδοί σχολικών & οργανωμένων ομάδων, παιδιά έως 12 ετών, μέλη ICOM, ΑμεΑ, στρατευμένοι, ενιαίο εισιτήριο (χωρίς χρονικό περιορισμό) και στην έκθεση «Παίζω και Καταλαβαίνω»: 1 γονέας με παιδιά έως 12 ετών ή 1 ενήλικας: 7 ευρώ, 2 γονείς με παιδιά έως 12 ετών ή 2 ενήλικες: 12 ευρώ.
Πηγή: Λ. Γιαννάρου, Καθημερινή , Ναυτεμπορική
Δεν υπάρχουν σχόλια