Ο κύριος Σταμπολίδης επιβλέπει το στήσιμο της έκθεσης. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO Ο διευθυντής του Μουσείου Νίκος Σταμπολίδης μας μ...
 |
| Ο κύριος Σταμπολίδης επιβλέπει το στήσιμο της έκθεσης. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO |
Ο διευθυντής του Μουσείου Νίκος Σταμπολίδης μας μεταφέρει στην καρδιά της αρχαίας κυκλαδικής κοινωνίας και με αφορμή την έκθεση για τα 30 χρόνια του Μουσείου αποκαλύπτει πτυχές της καθημερινής ζωής των προγόνων μας.
Ένα ειδώλιο γυναίκας (3.200-2.800 π.Χ.) με φαρδιά λεκάνη, που μοιάζει να φοράει τακούνια. Το «σκοτωμένο» όπλο σε τάφο. Δρώντα ειδώλια σε μια συνάθροιση που θυμίζει πανηγύρι τη δεκαετία του '50. Οι ραγάδες στην κοιλιά σε ειδώλιο γυναίκας που μόλις γέννησε. Ένα από τα ελάχιστα μαρμάρινα τηγανόσχημα σκεύη στον κόσμο. Αγκαλιές θραύσματα, χέρια που απλώνονται για να χορέψουν ή να κρατήσουν παιδιά. Όπλα, εργαλεία, χρώματα – ο αζουρίτης ακόμα εκτυφλωτικός.
Οι προθήκες με τα εκθέματα μοιάζουν με φωτισμένα σπίτια μέσα στη νύχτα, τα βιολόσχημα ειδώλια λάμπουν στο βάθος του διαδρόμου. «Ο χρόνος είναι το μαύρο και εμείς ανοίγουμε παράθυρα εντός του», λέει ο Νίκος Σταμπολίδης, διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, καθώς διασχίζουμε τον σκοτεινό χώρο όπου στήνεται η έκθεση «Κυκλαδική κοινωνία, 5.000 χρόνια πριν». Οι άνθρωποι του μουσείου δουλεύουν εντατικά για την ολοκλήρωσή της. Εντούτοις, το μαύρο φόντο που καλύπτει τους τοίχους, νομίζω ότι επιτελεί απόλυτα τον σκοπό του. Μας καταπίνει όλους, επισκέπτες, αρχαιολόγους, συντηρητές, τον ίδιο το διευθυντή του μουσείου για να αναδείξει τα ανθρώπινα δημιουργήματα ενός σπουδαίου πολιτισμού, που διέσχισε σιωπηλός πέντε χιλιετίες Ιστορίας.
Οι προθήκες με τα εκθέματα μοιάζουν με φωτισμένα σπίτια μέσα στη νύχτα, τα βιολόσχημα ειδώλια λάμπουν στο βάθος του διαδρόμου. «Ο χρόνος είναι το μαύρο και εμείς ανοίγουμε παράθυρα εντός του», λέει ο Νίκος Σταμπολίδης, διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, καθώς διασχίζουμε τον σκοτεινό χώρο όπου στήνεται η έκθεση «Κυκλαδική κοινωνία, 5.000 χρόνια πριν». Οι άνθρωποι του μουσείου δουλεύουν εντατικά για την ολοκλήρωσή της. Εντούτοις, το μαύρο φόντο που καλύπτει τους τοίχους, νομίζω ότι επιτελεί απόλυτα τον σκοπό του. Μας καταπίνει όλους, επισκέπτες, αρχαιολόγους, συντηρητές, τον ίδιο το διευθυντή του μουσείου για να αναδείξει τα ανθρώπινα δημιουργήματα ενός σπουδαίου πολιτισμού, που διέσχισε σιωπηλός πέντε χιλιετίες Ιστορίας.
Μέσα στην αίθουσα του Μεγάρου Σταθάτου δημιουργήθηκε μια διαδρομή κατάμαυρη, σαν το σπηλαιώδες βάθος του χρόνου που εκπέμπει φως μόνο μέσα από τις μεγάλες προθήκες με την ιστορία του πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού. Προθήκες με εκθέματα που δημιουργούν τη σαφή αίσθηση μιας φωτογραφίας που έχει παγώσει τον χρόνο σε αυτή την περίοδο και συγκροτούν την αφήγηση της έκθεσης «Κυκλαδική κοινωνία 5.000 χρόνια πριν» που παρουσιάζει το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης από τις 8 Δεκεμβρίου 2016 ως τις 31 Μαρτίου 2017.
«Κάθε έκθεση είναι μια πρόταση και μια παραδοχή», σχολιάζει ο Νίκος Σταμπολίδης. «Η συγκεκριμένη έκθεση είναι λιτή, όπως επίσης λιτός υπήρξε ο πρωτοκυκλαδικός πολιτισμός. Η λιτότητα του βίου σε εκείνες τις κοινωνίες δεν αποτελούσε αισθητική επιλογή. Ηταν απόρροια του περιβάλλοντος, του τόπου, των συνθηκών μέσα στις οποίες ήκμασαν. Οι καλλιτέχνες των αρχαϊκών κοινοτήτων είναι οι κεραίες του κοσμο-οράματος της εποχής τους. Φέτος, λοιπόν, που συμπληρώνονται τριάντα χρόνια από τα εγκαίνια του μουσείου, αποφασίσαμε να γιορτάσουμε κάνοντας κάτι διαφορετικό: μια σπονδυλωτή έκθεση που έχει σκοπό να αναδείξει με απλό τρόπο την καθημερινή ζωή και τις ασχολίες των ανθρώπων. Και αφού, τουλάχιστον προς το παρόν, η συγκεκριμένη κοινωνία δεν μας έδωσε τεκμήρια γραφής, θα προσεγγίσουμε αυτούς τους σιωπηλούς μάρτυρες μέσω των έργων τους».
 |
| Οι άνθρωποι του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης δουλεύουν εντατικά για την ολοκλήρωση της έκθεσης «Κυκλαδική κοινωνία, 5.000 χρόνια πριν». |
Ο διευθυντής του μουσείου, καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης, μας ξεναγεί στην έκθεση και περιγράφει πως νιώθει «σαν ένα άδειο σακί από έρωτα. Κάθε φορά έτσι νιώθω μόλις ολοκληρωθεί μια έκθεση». Αυτήν τη φορά τα πράγματα είναι διαφορετικά, αφορούν ένα μεταίχμιο. Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης συμπλήρωσε 30 χρόνια ζωής, ο κ. Σταμπολίδης είναι διευθυντής του 20 χρόνια και τώρα είναι η ώρα να φέρει μια νέα εκθεσιακή πρόταση. Στη ραχοκοκαλιά της βρίσκεται η λιτότητα, η στροφή στα λίγα και εύγλωττα και όχι στο καθηλωτικό πλήθος. Επέλεξε να μιλήσει για την πρωτοκυκλαδική κοινωνία για την οποία δεν υπάρχουν γραφές μέσα από τα τέχνεργα των ανθρώπων, τις δημιουργίες τους.
«Μέχρι τώρα, δυστυχώς, δεν έχουμε γραπτά στοιχεία γι' αυτό τον πολιτισμό. Έτσι, δεν θέλησα να κάνω αυτό που έκανα πριν από 15 χρόνια με την έκθεση "Πλόες" και να φέρω ξανά όσο το δυνατόν περισσότερα αντικείμενα για να αποδείξω κάτι. Τώρα έφερα όσο το δυνατόν λιγότερα, στηρίχθηκα στην αφαιρετικότητα για να διαβάσω μια γραφή που δεν είναι γραφή», εξηγεί ο κ. Σταμπολίδης. Αυτή η γραφή που δεν είναι γραφή είναι τα υλικά ανθρωποειδή κατάλοιπα, αυτά που έφτιαξε ο άνθρωπος και μόνο, χωρίς οστά, σπόρους, κέρατα.
Η αίθουσα είναι κατάμαυρη, αφού «το φαντάζομαι με ένα βάθος χρόνου και συνήθως τα βάθη είναι σκοτεινά. Σε αυτό το βάθος ανοίγουμε παράθυρα σαν φωτογραφίες αποκρυσταλλωμένων καταστάσεων και χρόνου». Η διαδρομή αρχίζει με ένα μεγάλο επεξηγηματικό κείμενο στον τοίχο, έναν χάρτη, μια οθόνη που προβάλλει ένα συνονθύλευμα από έργα και ένα χρονολόγιο. Αυτό μαρτυρά τι συνέβαινε την εποχή του πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού στον υπόλοιπο κόσμο, στη Μικρά Ασία, στην Αίγυπτο. Να, για παράδειγμα, η πρώτη πυραμίδα χτίστηκε στην Αίγυπτο στην κορύφωση του πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού, το 2500 π.Χ.
Σε αντίθεση με τις μεγάλες εκθέσεις του παρελθόντος στις οποίες το μουσείο μας έχει συνηθίσει, η συγκεκριμένη είναι μικρή αλλά επιλεκτική και βεβαίως επιστημονικά τεκμηριωμένη. Σύμφωνα δε με τα λεγόμενα του Νίκου Σταμπολίδη, αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες και καθυστερήσεις. Αλλά τέλος καλό, όλα καλά. Περιλαμβάνει, σε μια σπάνια συνεργασία, 200 αρχαία αντικείμενα από τη συλλογή του ίδιου του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, καθώς και από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, τα Μουσεία Νάξου, Απειράνθου, Σύρου, Πάρου και το Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου.
Πέντε θεματικές ενότητες καλύπτουν όλες τις εκφάνσεις της ζωής κατά την πρώιμη Εποχή του Χαλκού. Ποια ήταν η χλωρίδα και η πανίδα των Κυκλάδων μεταξύ του 3.200 και του 2.000 π.Χ.; Πώς ζούσαν οι κάτοικοι των νησιών, πώς οργάνωναν την κοινωνία τους; Πώς μαγείρευαν, πώς χόρευαν, πώς γλεντούσαν; Πώς λάτρευαν τους θεούς τους και τι πίστευαν για τον θάνατο;
Έχουν περάσει περίπου 130 χρόνια από τις πρώτες ανασκαφές του αρχαιολόγου Χρήστου Τσούντα στο Αιγαίο. Άραγε, αυτή η έκθεση πατάει στα ίχνη του, αποτίοντας παράλληλα ένα φόρο τιμής στον άνθρωπο που εκτός των άλλων συστηματοποίησε τη μελέτη του κυκλαδικού πολιτισμού;
«Το ουσιαστικό στην έρευνα δεν είναι μόνον οι απαντήσεις, αλλά επίσης τα ερωτήματα και ο τρόπος που τα θέτεις», απαντά ο Νίκος Σταμπολίδης. «Παρά τα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει και τους άξιους συνεχιστές, εξακολουθούμε να εργαζόμαστε πάνω στα επιστημονικά ερωτήματα που έθεσε εκείνος ο πατέρας της ελληνικής αρχαιολογίας για τον πρωτοκυκλαδικό πολιτισμό. Ωστόσο, την τελευταία δεκαπενταετία υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις. Ο κυκλαδικός πολιτισμός τώρα καταγράφεται και τεκμηριώνεται. Εχει δοθεί νέα πνοή στην αρχαιολογική έρευνα στην Ελλάδα, με περισσότερο συστηματικές ανασκαφές, με ανθρώπους που ξέρουν σε βάθος το θέμα και βεβαίως με τη συνδρομή της τεχνολογίας. Στη σοφία αυτών των αρχαιολόγων στηριζόμαστε για τη συγκεκριμένη έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Τη δεκαετία του 1970, χάρη στις προσπάθειες και τις επαφές της Ντόλλυς Γουλανδρή, τα κυκλαδικά ειδώλια ταξίδεψαν στις μητροπόλεις του κόσμου.
Συνδέθηκαν με τα έργα μοντέρνων καλλιτεχνών του 20ού αιώνα όπως ο Μοντιλιάνι, ο Μπρανκούζι, ο Ματίς, ο Πικάσο. Ετσι, όμως, στερήθηκαν τους συσχετισμούς τους με τις πολιτισμικές εξελίξεις της κοινωνίας που τα παρήγαγε. Εμείς, με αυτή την έκθεση, καλούμε τους επισκέπτες να έρθουν για να δούμε μαζί τη χαμένη πραγματικότητα εκείνου του κόσμου».
Δεν είναι παράξενο που η επετειακή έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης είναι τόσο ανθρωποκεντρική. Ο διευθυντής του αγαπά τους ανθρώπους και ονομάζει έναν προς έναν τους συνεργάτες του, τους ερευνητές, τους εφόρους αρχαιοτήτων, τους πανεπιστημιακούς του δασκάλους με την παρατήρηση ότι δεν πρέπει να ξεχαστεί κανένας.
Σε αντίθεση με τις μεγάλες εκθέσεις του παρελθόντος στις οποίες το μουσείο μας έχει συνηθίσει, η συγκεκριμένη είναι μικρή αλλά επιλεκτική και βεβαίως επιστημονικά τεκμηριωμένη. Σύμφωνα δε με τα λεγόμενα του Νίκου Σταμπολίδη, αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες και καθυστερήσεις. Αλλά τέλος καλό, όλα καλά. Περιλαμβάνει, σε μια σπάνια συνεργασία, 200 αρχαία αντικείμενα από τη συλλογή του ίδιου του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, καθώς και από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, τα Μουσεία Νάξου, Απειράνθου, Σύρου, Πάρου και το Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου.
Πέντε θεματικές ενότητες καλύπτουν όλες τις εκφάνσεις της ζωής κατά την πρώιμη Εποχή του Χαλκού. Ποια ήταν η χλωρίδα και η πανίδα των Κυκλάδων μεταξύ του 3.200 και του 2.000 π.Χ.; Πώς ζούσαν οι κάτοικοι των νησιών, πώς οργάνωναν την κοινωνία τους; Πώς μαγείρευαν, πώς χόρευαν, πώς γλεντούσαν; Πώς λάτρευαν τους θεούς τους και τι πίστευαν για τον θάνατο;
Έχουν περάσει περίπου 130 χρόνια από τις πρώτες ανασκαφές του αρχαιολόγου Χρήστου Τσούντα στο Αιγαίο. Άραγε, αυτή η έκθεση πατάει στα ίχνη του, αποτίοντας παράλληλα ένα φόρο τιμής στον άνθρωπο που εκτός των άλλων συστηματοποίησε τη μελέτη του κυκλαδικού πολιτισμού;
«Το ουσιαστικό στην έρευνα δεν είναι μόνον οι απαντήσεις, αλλά επίσης τα ερωτήματα και ο τρόπος που τα θέτεις», απαντά ο Νίκος Σταμπολίδης. «Παρά τα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει και τους άξιους συνεχιστές, εξακολουθούμε να εργαζόμαστε πάνω στα επιστημονικά ερωτήματα που έθεσε εκείνος ο πατέρας της ελληνικής αρχαιολογίας για τον πρωτοκυκλαδικό πολιτισμό. Ωστόσο, την τελευταία δεκαπενταετία υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις. Ο κυκλαδικός πολιτισμός τώρα καταγράφεται και τεκμηριώνεται. Εχει δοθεί νέα πνοή στην αρχαιολογική έρευνα στην Ελλάδα, με περισσότερο συστηματικές ανασκαφές, με ανθρώπους που ξέρουν σε βάθος το θέμα και βεβαίως με τη συνδρομή της τεχνολογίας. Στη σοφία αυτών των αρχαιολόγων στηριζόμαστε για τη συγκεκριμένη έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Τη δεκαετία του 1970, χάρη στις προσπάθειες και τις επαφές της Ντόλλυς Γουλανδρή, τα κυκλαδικά ειδώλια ταξίδεψαν στις μητροπόλεις του κόσμου.
Συνδέθηκαν με τα έργα μοντέρνων καλλιτεχνών του 20ού αιώνα όπως ο Μοντιλιάνι, ο Μπρανκούζι, ο Ματίς, ο Πικάσο. Ετσι, όμως, στερήθηκαν τους συσχετισμούς τους με τις πολιτισμικές εξελίξεις της κοινωνίας που τα παρήγαγε. Εμείς, με αυτή την έκθεση, καλούμε τους επισκέπτες να έρθουν για να δούμε μαζί τη χαμένη πραγματικότητα εκείνου του κόσμου».
Δεν είναι παράξενο που η επετειακή έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης είναι τόσο ανθρωποκεντρική. Ο διευθυντής του αγαπά τους ανθρώπους και ονομάζει έναν προς έναν τους συνεργάτες του, τους ερευνητές, τους εφόρους αρχαιοτήτων, τους πανεπιστημιακούς του δασκάλους με την παρατήρηση ότι δεν πρέπει να ξεχαστεί κανένας.
Στην πρώτη προθήκη συναντά ο επισκέπτης 13 ειδώλια στημένα με μοναδικό τρόπο, ώστε να μπορείς να δεις κάθε πτυχή τους, κάθε όψη. «Οι πυρήνες μιας κοινωνίας είναι το άρρεν και το θήλυ, το ζευγάρι που αναπαράγει τη ζωή. Αυτό βλέπουμε εδώ. Βλέπουμε έναν άνδρα και μια γυναίκα που είναι από τα πρώτα-πρώτα ειδώλια που έχουμε». Στην ίδια προθήκη βλέπουμε πως ανάλογα με το περιβάλλον και τη δυσκολία της ζωής αλλάζουν και τα υλικά, το σχήμα γίνεται πλέον πάνω σε πλάκες, βότσαλα... Και η τέχνη εξελίσσεται. Συναντάμε μια στεατοπυγική γυναίκα που κάθεται οκλαδόν και είναι βιολόσχημο ειδώλιο. «Κοιτάξτε, έχει αφαιρετικότητα. Σιγά-σιγά, η κοινωνία αυτή προσδιορίζει τον κώδικα, με τον οποίο θα μιλήσει».
Στο απέναντι παράθυρο, ο επίμονος, συστηματικός επισκέπτης θα αναγνώσει πλήθος ιστοριών, αποκαλυπτικών για την καθημερινή ζωή της εποχής. Άλλωστε ο κ. Σταμπολίδης επιμένει ότι αυτή είναι μια έκθεση με διδακτικό, εκπαιδευτικό χαρακτήρα, γι' αυτό υπάρχουν στον χώρο και τρεις μεγάλες οθόνες με μικρά αμφιθέατρα γύρω τους για ειδικές προβολές. Στην προθήκη αυτή έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον το ότι χωρίς να υπάρχει η πρόθεση του δημιουργού, βλέπουμε και το αποτύπωμα της φύσης πάνω στα αντικείμενα. Όπως στο κωνικό κύπελλο που το ακούμπησαν να στεγνώσει πάνω σε φύλλο λεύκας και αυτό αποτυπώθηκε στο κάτω μέρος του. Ή μικρά αγγεία που έχουν σχήμα σκαντζόχοιρου, γουρουνιού, βοδιού, αλόγου, τα οποία «δεν τα βλέπουμε σαν αγγεία τελετουργικά αλλά σαν φωτογραφία της πανίδας της εποχής, 5.000 χρόνια πριν». Δεν υπάρχει γραφή, ναι, όμως τα αντικείμενα αυτά αφηγούνται όλη την ιστορία τους. Εδώ συναντάμε και τα εργαλεία με τις μήτρες τους. Λάμες, λεπίδες κοπής, πριόνια, αλλά και ένα τσεκούρι που μπορεί να ήταν και όπλο, δόρατα, εγχειρίδια.
 |
| Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO |
 |
| Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO |
Ακολουθεί η προθήκη με την κεραμική, αριστουργηματικά σχήματα, φρουτιέρες, τηγανόσχημα σκεύη, ποτήρια, κύλικες, μοναδικά κεραμικά με πλοία, κύματα και ψάρια πάνω, άλλα με ήλιους και αστέρια. Η ναυσιπλοΐα και η ναυπηγική της εποχής μαρτυρούνται εδώ. «Φέραμε και αγγεία που δεν δημιουργήθηκαν στις Κυκλάδες αλλά προέρχονται από το εξωτερικό, την περιοχή της βορειοανατολικής Μικράς Ασίας, την Τρωάδα. Θέλουμε να δείξουμε έτσι το εμπόριο και τις σχέσεις που σχηματίστηκαν με τις γειτονικές περιοχές».
Τρία μεγάλα ειδώλια στέκουν παραδίπλα για να οδηγηθεί μετά ο επισκέπτης σε αυτό που έβλεπε σαν φωτεινό μαγνήτη απέναντί του από τη στιγμή που μπήκε στη σκοτεινή αίθουσα. «Επειδή οι αρχαιολόγοι αρεσκόμαστε να χωρίζουμε τα ειδώλια σε ενότητες και υποενότητες, σε αυτή την προθήκη τα βάλαμε ακριβώς με τη σειρά των γνωστών τύπων, ενώ απέναντι η οθόνη δείχνει πώς κατασκευάζεται ένα ειδώλιο. Πώς με πέτρα διαμόρφωναν την πέτρα...».
Και κάπως έτσι φτάνουμε μπροστά στην προθήκη που παρουσιάζει τα εκθέματα που ουσιαστικά έδωσαν στον κ. Σταμπολίδη την αρχική σύλληψη για την έκθεση: τα δρώντα ειδώλια. Μορφές καθιστές, η μία σταυροπόδι καθώς αναπαύεται και τέρπεται από αυτό που βλέπει, άλλες την ώρα που πίνουν, ένας αρπιστής, ένας όρθιος αυλητής (ήρθε από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο) και μορφές-θραύσματα, κορμοί, χέρια και πόδια που παραπέμπουν σε χορό. «Σαν μια φωτογραφία συνάθροισης θρησκευτικού ή κοσμικού γεγονότος. Αλήθεια, δεν σας θυμίζει πανηγύρι της δεκαετίας του '50;», αναρωτιέται ο καθηγητής.
Και μετά, η γραφή που δεν είναι γραφή αφηγείται στους επισκέπτες τα μυστικά της κοινωνικής ιεραρχίας της εποχής. Μια γυναίκα που κάθεται σε περίτεχνο θρόνο –πόσο διαφορετική από αυτήν που είδαμε νωρίτερα να κάθεται οκλαδόν στο χώμα–, κοσμήματα και διαδήματα που φυσικά βρέθηκαν μόνο σε τάφους αρχόντων και ηγετών. Ένα κρανίο με κόμμωση που πίσω, πάνω από τον αυχένα, αναδιπλώνεται σε στυλ τσάρλεστον. Ειδώλια με προσωπογραφικά χαρακτηριστικά – παρατηρήστε αυτό με τα φαρδιά φρύδια και τα έντονα μάτια.
 |
| Αριστουργήματα 5000 ετών. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO |
Ακολουθεί η ενότητα με τις πίστεις και τις δοξασίες. Διπλωμένα όπλα, «σκοτωμένα», όπως τα λένε οι αρχαιολόγοι, για να μην τα χρησιμοποιήσει ποτέ ξανά κανείς, τιμή στον ένδοξο νεκρό πρόγονο που τα κατείχε. Δυσερμήνευτα αγγεία με πτηνά που θεωρείται ότι έχουν τελετουργικό χαρακτήρα. Καπελόσχημα αγγεία που βρέθηκαν σπασμένα σε νεκροταφεία – «ό,τι κι αν περιείχαν, η θραύση τους παραπέμπει σε ένα τελετουργικό τυπικό».
Το μεγάλο ειδώλιο από τον εκθεσιακό χώρο του μουσείου θα κατέβει στην έκθεση, μαζί με ένα ακόμα. Μεγάλα, τόσο ώστε να δηλώνουν πως η μορφή έχει ανέβει πλέον σε θεϊκό επίπεδο. Είναι η εποχή που και οι θεοί έχουν ανθρώπινη μορφή. «Έτσι εξηγώ το γεγονός ότι ενώ έχουμε υφάσματα αυτή την εποχή, τα ειδώλια δεν αποδίδονται ντυμένα. Αυτή η γυμνότητα σημαίνει έναν αφηρωισμό. Όπως γίνεται αργότερα με τους κούρους. Η γυμνότητα αυτή είναι ένα σήμα κατατεθέν, ένας συμβολισμός» υπογραμμίζει ο κ. Σταμπολίδης.
Στο τέλος της έκθεσης συναντάμε ένα video poem που έγραψε ο καθηγητής και στο οποίο ο περιγράφει με λέξεις και εικόνες τις δικές του Κυκλάδες, καταλήγοντας ακριβώς στο ζητούμενο της γυμνότητας. «Όχι μόνον επιστημονικές γνώσεις», θέλει να πει με αυτή την πράξη. «Μας χρειάζεται εξίσου και το συναίσθημα». Υπάρχει ένα φιλμάκι με στοιχεία fiction που ετοίμασαν η Haos Film και η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη, καθώς και μια σειρά φωτογραφιών.
«Αυτό είναι το λιτό περίγραμμα της έκθεσής μας. Αφήνουμε τα κατάλοιπα της κοινωνίας, τα τέχνεργα να μιλήσουν γι' αυτήν. Για να καταλάβει ο επισκέπτης πως ο τεχνίτης ή ο καλλιτέχνης που έφτιαξε αυτά τα αντικείμενα ήταν η κεραία με την οποία αποτυπώνεται το κοσμοόραμα μιας εποχής, μιας κοινωνίας. Καθένα από αυτά περιγράφει ένα κομμάτι της ζωής. Μια πραγματικότητα χαμένη».
 |
| Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO |
 |
| Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO |
 |
| Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO |
 |
| Tα δρώντα ειδώλια ήταν τα εκθέματα που ουσιαστικά έδωσαν στον κ. Σταμπολίδη την αρχική σύλληψη για την έκθεση. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO |
«Αυτό είναι το λιτό περίγραμμα της έκθεσής μας. Αφήνουμε τα κατάλοιπα της κοινωνίας, τα τέχνεργα να μιλήσουν γι' αυτήν. Για να καταλάβει ο επισκέπτης πως ο τεχνίτης ή ο καλλιτέχνης που έφτιαξε αυτά τα αντικείμενα ήταν η κεραία με την οποία αποτυπώνεται το κοσμοόραμα μιας εποχής, μιας κοινωνίας. Καθένα από αυτά περιγράφει ένα κομμάτι της ζωής. Μια πραγματικότητα χαμένη».
ΙNFO
«Κυκλαδική κοινωνία 5.000 χρόνια πριν»
8/12/2016-31/03/2017
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Νεοφύτου Δούκα 4
Πηγή: Κ. Ανέστη, LiFO , Μ. Βασιλειάδου, Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια