Λάρισα, ταξίδι στο χρόνο

Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας, μεγαλιθικό μνημείο (μενχίρ) της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού   Για έναν τόπο όπως η Λάρισα, που κατοικείται α...

Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας, μεγαλιθικό μνημείο (μενχίρ) της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού  

Για έναν τόπο όπως η Λάρισα, που κατοικείται αδιάλειπτα από την απώτατη αρχαιότητα έως τις μέρες μας, η ύπαρξη ενός μουσειακού χώρου που θα καλύπτει το σύνολο της πολυκύμαντης αυτής διαδρομής στο χρόνο ευλόγως θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ για τη διατήρηση της ιστορικής συνέχειας και την πολυδιάστατη τουριστική ανάπτυξη της περιοχής.

Η Λάρισα ευτύχησε σχετικά πρόσφατα να αποκτήσει ένα τέτοιο μουσείο, κιβωτό γνώσης και σημείο συνάντησης διαφόρων και διαφορετικών πολιτισμών. Πρόκειται για το Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας, που είναι χτισμένο στο λόφο Μεζούρλο, στις νότιες παρυφές της πόλης, πάνω στον περιφερειακό δρόμο.

Τα εκθέματα του μουσείου, που τεκμηριώνουν τη διαχρονική παρουσία της πόλης της Λάρισας και του ευρύτερου θεσσαλικού χώρου, προέρχονται από ανασκαφές που διενεργήθηκαν κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα και στο πρόσφατο παρελθόν, από παραδόσεις και δωρεές αντικειμένων, καθώς και από επαναπατρισμό αρχαιοτήτων.

Οι εκθεσιακές ενότητες του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας φιλοξενούν τα ακόλουθα ευρήματα:

Παλαιολιθική Εποχή: εργαλεία από πυριτόλιθο και χαλαζία της Ανώτερης και της Μέσης Παλαιολιθικής Περιόδου (από την εμφάνιση του ανθρώπου έως το 10000 π.Χ.), καθώς και απολιθωμένα οστά ζώων, χαρακτηριστικών για την πανίδα της περιοχής σε μια περίοδο κατά την οποία οι άνθρωποι ήταν κυνηγοί - τροφοσυλλέκτες και ζούσαν σε ολιγομελείς ομάδες, που μετακινούνταν με σκοπό την εξεύρεση τροφής.

Νεολιθική Εποχή: εκθέματα αντιπροσωπευτικά όλων των φάσεων του υλικού πολιτισμού που αναπτύχθηκε από το 6500 π.Χ. έως το 3300 π.Χ. σε κοινότητες που αποτελούνταν από γεωργούς και κτηνοτρόφους και εκτείνονταν σε όλη τη θεσσαλική πεδιάδα (πήλινα αγγεία με χαρακτηριστικά σχήματα και διακόσμηση, αποθηκευτικά  αγγεία, μαγειρικά σκεύη, μυλόπετρες, σύνεργα υφαντικής, εργαλεία, ειδώλια ανθρώπων και ζώων, ομοιώματα σπιτιών και αντικειμένων, κοσμήματα, ενταφιασμοί και ταφές με καύσεις νεκρών) .

Εποχή του Χαλκού και Εποχή του Σιδήρου: ευρήματα της Πρώιμης (3η χιλιετία π.Χ.) και της Μέσης Εποχής του Χαλκού (α' μισό της 2ης χιλιετίας π.Χ.), ευρήματα της Ύστερης Χαλκοκρατίας (1540-1100 π.Χ.), ευρέως γνωστής ως Μυκηναϊκής Περιόδου, όταν πλάθονται οι θεσσαλικοί μύθοι (δημιουργία Δωδεκάθεου, Κενταυρομαχία, γέννηση Ασκληπιού κ.ά.), ευρήματα της Εποχής του Σιδήρου (11ος - 8ος αιώνας π.Χ.), που χαρακτηρίζεται από τις μετακινήσεις έξι φύλων στο χώρο της Θεσσαλίας.

Αρχαϊκοί και Κλασικοί Χρόνοι: θεσσαλικά επιτύμβια ανάγλυφα, έργα τοπικών εργαστηρίων, τοπικά αγγεία αλλά και εισηγμένα από κορινθιακά και αττικά εργαστήρια κεραμικής, ενεπίγραφες και επιτύμβιες στήλες, τεφροδόχα αγγεία και κτερίσματα, όλα ευρήματα μιας περιόδου που έχει ως κύρια χαρακτηριστικά την ανάπτυξη οργανωμένων πόλεων (αποτελούσαν τις έδρες αριστοκρατικών γενών) και τη διαίρεση της Θεσσαλίας σε τέσσερις περιφέρειες (τετράδες ή μοίρες).  

Ελληνιστικοί και Ρωμαϊκοί Χρόνοι: επιγραφές, πορτρέτα Αυτοκρατορικών Χρόνων και άλλα ευρήματα μιας περιόδου που χαρακτηρίζεται από την κυριαρχία των Μακεδόνων στην περιοχή, τις στρατιωτικές συγκρούσεις Μακεδόνων και Ρωμαίων, την κατάκτηση του θεσσαλικού χώρου από τους Ρωμαίους (μάχη Πύδνας, 167 π.Χ.), την οικονομική και εμπορική δραστηριότητα, την εξάπλωση της λατρείας (Απόλλων, Άρτεμις, Λητώ, Ασκληπιός, Αφροδίτη, ανατολικές θεότητες κ.λπ.).

Παλαιοχριστιανική Περίοδος: αρχιτεκτονικά μέλη παλαιοχριστιανικών ναών, τοιχογραφίες, επιγραφές, αντικείμενα λειτουργικού εξοπλισμού, ψηφιδωτά δάπεδα, αντικείμενα από την καθημερινή ζωή και την οικονομία μιας περιόδου που έχει ως κύρια γνωρίσματα την εγκατάλειψη των αρχαίων ιερών, την εμφάνιση του χριστιανισμού στη Θεσσαλία και την ανάπτυξη της θρησκευτικής τέχνης.

Βυζαντινοί Χρόνοι: αντιπροσωπευτικά έργα αρχιτεκτονικής γλυπτικής και επιτοίχιας ζωγραφικής εκκλησιαστικών κτιρίων, που προέρχονται από τις θεσσαλικές πόλεις-κάστρα και την ευρύτερη περιοχή τους, έκθεση κοσμημάτων, δείγματα από την τοπική εφυαλωμένη κεραμική.

Οθωμανική Περίοδος: τοιχογραφίες ναών και αρχοντικών, εκκλησιαστικές εικόνες, επιτύμβιες στήλες, κιονόκρανα, νομισματικοί θησαυροί, όλα ευρήματα μιας περιόδου κατά την οποία η Θεσσαλία, οργανωμένη σε κοινότητες, κατάφερε να διαφυλάξει την πολιτισμική κληρονομιά της.

*Οι φωτογραφίες που συνοδεύουν το παρόν άρθρο προέρχονται από το διαδικτυακό τόπο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας.

Πηγή: Β. Στεργιόπουλος, in.gr