Στον νότιο πυλώνα του ιερού στην Μπρεξίζα τα καλυμμένα αντίγραφα του θεϊκού ζεύγους κρύβουν τις μεγάλες καταστροφές. Λίγες ημέρες μετά...
 |
| Στον νότιο πυλώνα του ιερού στην Μπρεξίζα τα καλυμμένα αντίγραφα του θεϊκού ζεύγους κρύβουν τις μεγάλες καταστροφές. |
Λίγες ημέρες μετά την καταστροφή των αντιγράφων των αγαλμάτων της Ισιδος και του Oσίριδος, το παραθαλάσσιο ιερό της Μπρεξίζας στη Νέα Μάκρη μοιάζει ήσυχο και εγκαταλελειμμένο από την πολιτεία.
Ο χώρος λειτουργεί και πάλι, ο φύλακας είναι στη θέση του, ενώ ο επισκέπτης που φτάνει στο ιερό σοκάρεται. Τα αγάλματα αιγυπτιακού ρυθμού του θεϊκού ζεύγους, που πλαισιώνουν εξωτερικά τους τρεις από τους τέσσερις πυλώνες στις εισόδους του ιερού, στέκουν καλυμμένα από λευκό νάιλον. Από το ένα διακρίνονται μόνο τα δάχτυλα του ενός ποδιού της θεάς. Στον άλλο πυλώνα απέναντι, τα πρόσωπα των αγαλμάτων είναι σκεπασμένα με λευκές κουκούλες...
Οι βανδαλισμοί που τους προξένησαν οι άγνωστοι δράστες έγιναν με βαριά εργαλεία και επιθετική οργή. Αυτό αντίκρισαν οι εργαζόμενοι της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής, διευθύντρια της οποίας είναι η Ελένη Ανδρίκου. Θραύσματα πεσμένα ολόγυρα. «Αυτό ήταν άλλης φύσης καταστροφή», λέει στην «Κ» η υπεύθυνη του αρχαιολογικού χώρου της Εφορείας Πέλλη Φωτιάδη. «Στον νότιο πυλώνα που χτυπήθηκε με μανία διαλύθηκαν από την κοιλιά και επάνω. Οι δράστες θεωρούσαν ότι καταστρέφουν αρχαία και όταν βγήκε από το εσωτερικό των αντιγράφων η πολυουρεθάνη, συνέχισαν αποκόβοντας από τα αγάλματα τα πρόσωπα και τα σύμβολα από τα χέρια. Για μένα αυτό δείχνει θρησκευτικό βανδαλισμό, αλλά άγνωστης προέλευσης, δηλώνει θρησκευτικό μένος. Το τρομακτικό για εμάς είναι ότι ήταν επισκέπτης μας».
 |
| Απέναντι, οι ζημιές περιορίζονται στο πρόσωπο του Οσίριδος και της Ίσιδος. |
Το τμήμα ασφαλείας Νέας Μάκρης-Μαραθώνα προχώρησε στις απαραίτητες διαδικασίες της σήμανσης, γι’ αυτό άλλωστε έκλεισε για λίγες ημέρες το εξωτικό αιγυπτιακό ιερό της Μπρεξίζας στην άκρη του μικρού Ελους, αλλά και για να συγκεντρωθούν από την αρμόδια Εφορεία τα ακρωτηριασμένα μέλη προκειμένου να προχωρήσουν οι εργασίες συντήρησης. Στόχος είναι να ξεκινήσουν άμεσα οι εργασίες στερέωσης, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει το κονδύλι των 100.000 ευρώ για την κατασκευή νέων εκμαγείων. Ακόμη κι αν διέθετε τα χρήματα η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής, η κατασκευή τους θα απαιτούσε ένα έτος εργασίας, αλλά και αποδιοργάνωση της αίθουσας των Αιγυπτίων στο Μουσείο του Μαραθώνα, αφού πρέπει να απομακρυνθεί τμήμα της οροφής (με την άδεια του ΚΑΣ).
Θυμίζουμε, πάντως, πως η κατασκευή των αντιγράφων με αφορμή τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 κόστισε πολύ ακριβά τότε στο υπουργείο Πολιτισμού.
Η κ. Πέλλη Φωτιάδη δεν κρύβει την αγωνία της. «Δεν είναι απλή φθορά μνημείου ούτε μικροκλοπές εργαλείων, όπως αυτές που είχαν γίνει στο παρελθόν. Είναι κάτι δυσάρεστο, κάτι άγριο και ελπίζουμε να παραμείνει μεμονωμένο». Δεν έχει άδικο. Ο νους τρέχει μοιραία στις εικόνες που βλέπαμε από τους τηλεοπτικές δέκτες το 2015 με τους τζιχαντιστές του ISIS να καταστρέφουν με σφυριά αρχαιότητες της Ασσυριακής εποχής, δηλώνοντας στα βίντεο που οι ίδιοι έδιναν στη δημοσιότητα, πως «ο προφήτης μας διέταξε να ξεφορτωθούμε τα αγάλματα και τα λείψανα».
 |
| Ευτυχώς, τα πρωτότυπα αγάλματα προστατεύονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνα. |
Το συμβάν δείχνει την αδυναμία του υπουργείου να προλάβει τέτοιους βανδαλισμούς, αλλά κυρίως το μεγάλο πρόβλημα της υποστελέχωσης των υπηρεσιών του. Ο αρχαιολογικός χώρος έχει πια μόνιμο ημερήσιο φύλακα από τον Σεπτέμβριο του 2017, το ΥΠΠΟΑ ενισχύει εποχικά με έναν ημερήσιο έκτακτο, αλλά νυχτοφύλακας δεν υπάρχει. «Μέχρι πρότινος θεωρούσε κανείς ότι δεν υπάρχει ανάγκη. Όμως τώρα είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτος». Οι δράστες ευτυχώς δεν πείραξαν τα αυθεντικά μέλη, τις βάσεις, τους πύργους και τα υπόλοιπα κατάλοιπα. «Αυτό μας κάνει να πιστεύουμε ότι είναι βανδαλισμός θρησκευτικού μένους γιατί περιορίστηκε στα πρόσωπα των θεών και στα σύμβολα». Τα τριαντάφυλλα που κρατάει η θεά Ισις ως Αφροδίτη, αποκόπηκαν από τη μια πλευρά, ενώ τα στάχυα που κρατά σε άλλο αντίγραφο στο οποίο απεικονίζεται ως Δήμητρα τα κομμάτιασαν. Επίσης, τα διαβήματα στα κεφάλια του ζεύγους των θεών. Στόχος ήταν και τα μικρά κυλινδρικά αντικείμενα που βαστά ο Οσιρις και πιθανολογείται ότι συμβολίζουν παπύρους με μαγικές ευχές των θεών.
Η αντίδραση του υπουργείου
Το ΥΠΠΟΑ περιορίστηκε στην ανακοίνωση του περιστατικού χωρίς να καταδικάσει το γεγονός. Πιο γρήγορα αντανακλαστικά έδειξε ο Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων Ελλάδος (ο ΣΕΑ όχι ακόμη), υπογραμμίζοντας πως το ιερό των Αιγύπτιων θεών στην Μπρεξίζα «δεν έχει άλλο όμοιο στον ελλαδικό χώρο». Eπίσης, καλεί το ΥΠΠΟΑ να αναλάβει τις ευθύνες του στην προστασία των μνημείων και αρχαιολογικών χώρων και να αντιμετωπίσει το οξύ πρόβλημα της υποστελέχωσης του υπουργείου με μαζικές μόνιμες προσλήψεις προσωπικού όλων των ειδικοτήτων.
Ευτυχώς στην Μπρεξίζα ξεκίνησε η συστηματική ανασκαφή της Αρχαιολογικής Εταιρείας για το 2018 υπό τη διεύθυνση της δρος Ιφιγένειας Δεκουλάκου. Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να δουν πώς ανασκάπτεται το κτίσμα στη νοτιοανατολική πλευρά του ιερού. Ενα τετράπλευρο επίμηκες οικοδόμημα. Το εξωτικό ιερό φαίνεται πως έχει και χώρους κοσμικού χαρακτήρα πέρα από τους λατρευτικούς. Ενας λόγος παραπάνω να το προστατεύσουμε.
Πηγή: Γ. Συκκά, Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια