Αεροφωτογραφία του ναού της ΕΣ στο Tel Motza Ο διάσημος ναός του Σολομώντα ίσως δεν ήταν ο πρώτος ή ο μοναδικός ναός του νότιου βασιλ...
 |
| Αεροφωτογραφία του ναού της ΕΣ στο Tel Motza |
Ο διάσημος ναός του Σολομώντα ίσως δεν ήταν ο πρώτος ή ο μοναδικός ναός του νότιου βασιλείου του Ιούδα.
Χρονολογούμενος γύρω στο 900 π.Χ., ένας ναός της εποχής του Σιδήρου που βρίσκεται κοντά στην Ιερουσαλήμ θέτει σε αμφισβήτηση τη μακρόχρονη ιδέα ότι το αρχαίο βασίλειο του Ιούδα (νότιο Ισραήλ) είχε μόνο ένα ναό, τον πρώτο ναό, γνωστό και ως Ναό του Σολομώντα, ο οποίος λειτουργούσε από το 10ο αιώνα π.Χ. μέχρι την καταστροφή του το 586 π.Χ.
Ο οικισμός της εποχής του Σιδήρου στο Tel Motza, περίπου 6 χιλιόμετρα έξω από την Ιερουσαλήμ, είναι γνωστός από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και οι αρχαιολόγοι βρήκαν τα ερείπια ενός οικισμού που χρονολογείται στη νεολιθική περίοδο (γύρω στο 6000 π.Χ.). Το 2012 ανακαλύφθηκε ένας οικισμός από την περίοδο του πρώτου ναού που περιείχε μια λατρευτική κατασκευή και 36 σιταποθήκες, υποδεικνύοντας ότι η Motza αποτελούσε μέρος ενός αρχαίου οικονομικού κέντρου και είναι η παρουσία αυτού του αρχαίου θρησκευτικού συγκροτήματος που θέτει σε αμφισβήτηση την ιστορία του Ιούδα, όπως παρουσιάζεται στη Βίβλο.
Ο Ιούδας δεν ήταν τόσο συγκεντρωτικά οργανωμένος, όσο δηλώνει η Βίβλος
Μια νέα μελέτη του ναού δημοσιεύθηκε στο τεύχος Ιανουαρίου / Φεβρουαρίου του περιοδικού Biblical Archaeology Review από την Shua Kisilevitz, φοιτήτρια Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ στο Ισραήλ και αρχαιολόγο στην Αρχή Ισραηλινών Αρχαιοτήτων (IAA) σε συνεργασία με τον Oded Lipschits, διευθυντή του Sonia and Marco Nadler Archaeological Institute στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. Στο άρθρο οι ερευνητές αναφέρουν ότι ο ναός είχε χτιστεί γύρω στο 900 π.Χ. και θεωρούν ότι λειτουργούσε μέχρι τις αρχές του 6ου αιώνα π.Χ.
 |
| Η ανασκαφή του ναού της ΕΣ στο Tel Motza |
Το αμφιλεγόμενο σημείο της συγκεκριμένης έρευνας εντοπίζεται στο γεγονός πως η ύπαρξη αυτού του ναού σημαίνει ότι οι άνθρωποι που ζούσαν κοντά στην Ιερουσαλήμ είχαν το δικό τους λατρευτικό ναό, ο οποίος από μόνος του υποδηλώνει ότι η κυριαρχία των αρχιερέων της Ιερουσαλήμ δεν ήταν τόσο ισχυρή και πως το βασίλειο του Ιούδα δεν ήταν απολύτως συγκεντρωτικό, όπως αφήνει να εννοηθεί η Βίβλος, αναφέρουν οι Kisilevitz και Lipschits.
Οι παλαιότερες γνωστές απεικονίσεις αλόγων στον Ιούδα
Μια αναφορά στην εφημερίδα Daily Mail που παρουσιάζει λεπτομερώς τη μελέτη των αρχαιολόγων, επισημαίνει ότι ο αρχαίος ναός θα μπορούσε να φιλοξενεί περίπου 150 θιασώτες που λάτρευαν το θεό Γιαχβέ, αλλά χρησιμοποιούσαν και είδωλα για να επικοινωνήσουν με το θείο, ακριβώς κατά την ίδια περίοδο λειτουργίας του πρώτου Ναού του Σολομώντα. Αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την εβραϊκή Βίβλο που περιγράφει λεπτομερώς τις θρησκευτικές μεταρρυθμίσεις των βασιλέων Εζεκία και Ιωσία, οι οποίες εδραίωσαν τη λατρεία στο Ναό του Σολομώντα στην Ιερουσαλήμ και φέρεται να διέκοψαν «όλες» τις υπόλοιπες λατρευτικές πρακτικές εκτός των ορίων του Ναού.
 |
| Ειδώλιο αλόγου (σώζονται τα πέλματα του αναβάτη) από το χώρο του ναού της ΕΣ στο Tel Motza |
 |
| Ειδώλιο κριού (Tel Motza) |
Η Kisilevitz αναφέρει ότι ο ναός ήταν ένα ορθογώνιο κτίριο με μια ανοιχτή αυλή στην μπροστινή πλευρά που βρισκόταν το κεντρικό σημείο για τη λατρεία, καθώς στο χώρο του εντόπισαν έναν πέτρινο βωμό για θυσίες κοντά σε λάκκους για τα νεκρά ζώα. Δύο ανθρωπόμορφα ειδώλια και δύο που απεικόνιζαν άλογα, όλα από πηλό, ανακαλύφθηκαν θρυμματισμένα και θαμμένα στην αυλή, πρακτική που ερμηνεύτηκε ως κάποιου είδους τελετουργία που συνδέεται με το αίτημα για βροχή, γονιμότητα και συγκομιδή. Οι ερευνητές πρόσθεσαν ότι τα ειδώλια άλογων μπορεί να είναι οι «παλαιότερες γνωστές απεικονίσεις αλόγων από την εποχή του Σιδήρου στον Ιούδα».
Θρυμματισμένα ειδώλια, θρυμματισμένη ιστορία
Οι ομάδες αρχαιολόγων της Tel Motza ανακάλυψαν δεκάδες σιταποθήκες και συναφή διοικητικά και θρησκευτικά κτίρια. Αυτό μας παρέχει την πληροφορία ότι η Tel Motza πουλούσε σιτηρά στην κοντινή Ιερουσαλήμ. Με την πάροδο του χρόνου, ο οικισμός πιστεύεται ότι έχει γίνει μια γεωργική και οικονομική «δύναμη», γράφουν οι ερευνητές στο άρθρο τους. Υποψιάζονται επίσης, ότι ίσως η λειτουργία του ναού είχε επιτραπεί από τους ίδιους τους αρχιερείς του Ναού του Σολομώντα, καθώς αποτελούσε μέρος των σιτοβολώνων και δεν απειλούσε τον κεντρικό έλεγχο του βασιλείου.
 |
| Ανθρωπόμορφο ειδώλιο από το χώρο του ναού της ΕΣ στο Tel Motza |
 |
| Ανθρωπόμορφο ειδώλιο από το χώρο του ναού της ΕΣ στο Tel Motza |
 |
| Ειδώλιο αλόγου από το χώρο του ναού της ΕΣ στο Tel Motza |
Την εποχή που ο ναός αυτός ήταν λειτουργικός, εμφανίστηκαν στη Συροπαλαιστίνη νέες πολιτικές ομάδες και συμμαχίες και πιστεύεται ότι, ενόψει αυτών των αλλαγών, οι άνθρωποι διατήρησαν τις παραδοσιακές θρησκευτικές πρακτικές τους. Οι ερευνητές δήλωσαν ότι αυτό ήταν εμφανές στα τεχνουργήματα και την αρχιτεκτονική του ναού, τα οποία λένε ότι θυμίζουν θρησκευτικές παραδόσεις από την αρχαία Εγγύς Ανατολή που ασκούνταν ήδη από την τρίτη χιλιετία π.Χ.
Η ανακάλυψη και ερμηνεία αυτού του αρχαίου ναού της εποχής του Σιδήρου δεν διαφωτίζει μόνο τους ιστορικούς σχετικά με την κρατική διαμόρφωση του Ιούδα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Καθορίζει επίσης ότι το κράτος δεν ήταν καθόλου συγκεντρωτικού χαρακτήρα, όπως θα γινόταν αργότερα, και κατά την περίοδο του σχηματισμού του δεν εξαρτιόταν αποκλειστικά από τη διοικητική ελίτ του Ναού του Σολομώντα, αλλά και από τις εμπορικές σχέσεις με τους κοντινούς οικισμούς, όπως εκείνου του Tel Motza και ίσως άλλων που δεν έχουν ακόμα ανακαλυφθεί.
Μετάφραση και επιμέλεια κειμένου
Βάλια Παπαναστασοπούλου,
Δρ. Θεολογίας ΑΠΘ-Αρχαιολόγος
Μεταδιδακτορική ερευνήτρια ΑΠΘ
Πηγή: Live Science
Δεν υπάρχουν σχόλια