Ανακάλυψη σπάνιου χάλκινου ειδωλίου του θεού Βάαλ στο Ισραήλ

Εικ. 1. Ένα μερικώς διατηρημένο ειδώλιο ενός «πλήττοντος θεού» (Βάαλ) Ένα σπάνιο ειδώλιο «πλήττοντος θεού», ένα ειδώλιο χάλκινου μόσχο...

Εικ. 1. Ένα μερικώς διατηρημένο ειδώλιο ενός «πλήττοντος θεού» (Βάαλ)

Ένα σπάνιο ειδώλιο «πλήττοντος θεού», ένα ειδώλιο χάλκινου μόσχου, δύο σφραγίδες και διακοσμημένη χαναανιτική και φιλισταϊκή κεραμική από τον 12ο αι. π.Χ. ανακαλύφθηκαν στο Khirbet el-Rai στο Ισραήλ κατά τις ανασκαφές του Macquarie University που διήρκησαν τρεις εβδομάδες τον περασμένο Φεβρουάριο. Ερευνήθηκε μία περιοχή 1,7 εκταρίων σε συνεργασία με το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ και την Αρχή Αρχαιοτήτων του Ισραήλ.

Για τρεις εβδομάδες από τις 26 Ιανουαρίου έως τις 13 Φεβρουαρίου 2020, η ομάδα εργάστηκε κάτω από τον ζεστό χειμερινό ήλιο για να σκάψει, να κοσκινίσει και να απορρίψει πολλούς τόνους χώματος προκειμένου να ανακαλύψει αυτά τα αντικείμενα σε δύο διαφορετικές τοποθεσίες του οικισμού. Τα ευρήματα αποτελούν τη συνέχεια του πρωτοποριακού ισχυρισμού της ανασκαφικής ομάδας ότι αυτός ο οικισμός ήταν κάποτε η αρχαία φιλισταϊκή πόλη Σικλάγ (η Σεκελάκ των Ο΄) που αναφέρεται στο βιβλίο Α΄ Σαμουήλ της Παλαιάς Διαθήκης.

Σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη, ο Φιλισταίος βασιλιάς Αχίς της Γαθ έδωσε την πόλη Σικλάγ στον Δαβίδ, γνωστό για τη δολοφονία του γίγαντα Γολιάθ (Α Σαμουήλ 17), ενώ είχε διαφύγει από τον βασιλιά Σαούλ. Αργότερα, μετά το θάνατο του Σαούλ, ο Δαβίδ έγινε βασιλιάς στη Χεβρώνα και η Σικλάγ παρέμεινε στα χέρια του νεοιδρυθέντος βασιλείου του Ιούδα. Η αληθινή τοποθεσία της πόλης παραμένει άγνωστη εδώ και αιώνες.

Οι ανασκαφές αποκάλυψαν στρώματα από τον 12ο έως τον 10ο αιώνα π.Χ., τα οποία καλύπτουν χρονολογικά την χαναανιτική ίδρυση της πόλης, την κυριαρχία των Φιλισταίων, καθώς και του βασιλείου του Ιούδα. Έχουν επίσης βρεθεί ίχνη μίας εκτεταμένης πυρκαγιάς, όπως καμένες πλίνθοι, λευκή τέφρα, καμένο ξύλο και πολλά κατεστραμμένα κεραμικά αγγεία, στοιχεία, τα οποία συμπίπτουν με τη βιβλική αφήγηση που αναφέρει πως η πόλη δέχτηκε επιδρομές από τους Αμαληκίτες.

Εικ. 2. Χάλκινο ειδώλιο ταύρου

Οι μελετητές διχάζονται έντονα σχετικά με τον γεωγραφικό εντοπισμό της Σικλάγ, με αποτέλεσμα να έχουν προταθεί δώδεκα διαφορετικές τοποθεσίες. Ωστόσο, οι διευθυντές της ανασκαφής Υ. Garfinkel και K. Keimer ισχυρίζονται ότι τα στοιχεία της έρευνας παρέχουν στον οικισμό Khirbet el-Rai τον ισχυρό ισχυρισμό ότι πρόκειται για τη συγκεκριμένη χαμένη βιβλική πόλη.

Ο οικισμός έχει αποδώσει πληθώρα αντικειμένων, όπως πλούσια ευρήματα χαναανιτικής κεραμικής, αγγεία που χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση λαδιού και κρασιού, μεγάλη ποσότητα πυριτόλιθων που χρησιμοποιούνταν για τη δημιουργία εργαλείων κοπής, όπως πχ. δρεπάνια, επιγραφές, λυχνάρια λαδιού, ένα φορητό ιερό και ακόμη και ένα μεγάλο χάλκινο δόρυ.

Επίσης, η ομάδα έχει αποκαλύψει μια σειρά από μνημειώδη κτίρια, καθώς και πολλά άλλα οικιακά κτίρια. Το πρωιμότερο μνημειώδες κτίριο καταστράφηκε, διατηρώντας όμως ένα δωμάτιο γεμάτο με καμένα οστά και λατρευτικά αντικείμενα, μερικά από τα οποία προέρχονται από την Κύπρο. Η αρχιτεκτονική και τα μικρά ευρήματα δείχνουν ότι υπήρχε μια εξελιγμένη κοινωνία με διεθνείς συνδέσεις εκείνη την εποχή (ΕΣ Ι).

Κείμενο: Δρ. Βάλια Παπαναστασοπούλου

Αρχαιολόγος-Θεολόγος

Μεταδιδακτορική ερευνήτρια ΑΠΘ