Μπισκότα Παπαδοπούλου: Μια γερή κληρονομιά για το μέλλον – Έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη

Συσκευασία από λευκοσίδηρο για τα μπισκότα «Ανάμικτα δι’ Οικογενείας», 1939 – 1957 Σφραγίδες για μυρωδάτες ζύμες, συσκευασίες από λευκοσίδηρ...

Συσκευασία από λευκοσίδηρο για τα μπισκότα «Ανάμικτα δι’ Οικογενείας», 1939 – 1957

Σφραγίδες για μυρωδάτες ζύμες, συσκευασίες από λευκοσίδηρο, πολύχρωμες ετικέτες, παλιές διαφημίσεις – έντυπες και κινηματογραφικές – ένα σύνολο από 300 εκθέματα και πλέον, και μαζί πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό και διαδραστικοί σταθμοί για μικρούς και μεγάλους συνθέτουν την έκθεση «Παπαδοπούλου 100. Η ιστορία της Εταιρείας 1922-2022» στο Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138.

Στην έκθεση, που εγκαινίασε το βράδυ της Τετάρτης η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, τεκμήρια του Ιστορικού Αρχείου της Εταιρείας ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ – που είναι ένα από τα πληρέστερα και καλύτερα οργανωμένα αρχεία ελληνικής επιχείρησης – αναδεικνύουν για πρώτη φορά όλες τις πτυχές της εκατόχρονης ιστορίας και δράσης αυτής της μεγάλης επιχείρησης στον χώρο της διατροφής.

Νωρίτερα εξάλλου, στο πλαίσιο της συνέντευξης τύπου, η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της Εταιρείας Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε. κυρία Ιωάννα Παπαδοπούλου δήλωνε, πως «Μόνο με πλήρη γνώση της κληρονομιάς μας και πατώντας γερά στις ρίζες μας μπορούμε να σηματοδοτήσουμε το μέλλον».

Το εξώφυλλο του καταλόγου

Δεν είναι όμως, μόνον τα αντικείμενα που αναβιώνουν αυτήν την ιστορία, αφού ως αρωγός έρχονται και τα παραμύθια, ένα θεατρικό δρώμενο, ακόμη και «live streaming» και φυσικά οι άνθρωποι, που βρίσκονται πίσω από όλα αυτά. Μέσα από δέκα ενότητες έτσι, οι οποίες αντιστοιχούν σε ισάριθμα εκθεσιακά περιβάλλοντα, η αφήγηση καλεί τους επισκέπτες σε ένα ταξίδι στον κόσμο των γευστικών αναμνήσεων και των σύγχρονων εμπειριών.

Η αφήγηση της ιστορίας

Η σημασία της μάρκας, της συσκευασίας και της διαφήμισης και η συνειδητή χρήση των εργαλείων αυτών από την οικογένεια Παπαδοπούλου, ήδη από τα πρώτα βήματα της επιχειρηματικής της δραστηριότητας στο χώρο της παραγωγής μπισκότων αναδεικνύεται στην πρώτη εκθεσιακή ενότητα. Γιατί όλα αυτά συνετέλεσαν σε μεγάλο βαθμό στην εδραίωση της επιχείρησης.

Η επόμενη αίθουσα είναι αφιερωμένη στην παραγωγή προϊόντων στα εργοστάσια της επιχείρησης, με τον επισκέπτη να παρακολουθεί, πώς φτιάχνεται καθένα από αυτά, μέσα από ιστορικά εκθέματα, animation videos και μια μεγάλη λειτουργική μακέτα.

Μηχάνημα συσκευασίας στο εργαστάσιο της Αθήνας, 1961

Την εμπειρία συμπληρώνουν εικαστικές φωτογραφίες του Νίκου Μάρκου από τις εγκαταστάσεις της ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ενώ δεσπόζουσα είναι και μια προβολή λογικής «live streaming» από το εσωτερικό εργοστασίου.

Η αφήγηση της ιστορίας ενός αιώνα της εταιρείας, μιας από τις λίγες τόσο μακρόχρονες και υγιείς στην ιστορία του ελληνικού επιχειρείν, ακολουθεί. Εδώ οι βασικοί σταθμοί της ιστορίας της παρουσιάζονται παράλληλα με την ιστορία της Ελλάδας, αλλά και την ιστορία του μπισκότου τόσο στον ελληνικό χώρο όσο και διεθνώς.

Πρόκειται για μια συγκριτική παρουσίαση ενώ η ενότητα ολοκληρώνεται με μία διαδραστική κατασκευή, που πληροφορεί για τα μπισκότα που καταναλώνουν οι λαοί σε όλον τον πλανήτη και για τις μικρές τους ιστορίες.

Χειροκίνητη σφραγίδα-κοπτικό για τα μπισκότα «Τίφφιν»

Περιστρεφόμενη σφραγίδα μπισκότων «Μιράντα», 1930

Ο Κοντορεβυθούλης, ο Χάνσελ και η Γκρέτελ, ο Σιμιγδαλένιος είναι μερικοί από τους πρωταγωνιστές ενός ιντερμέδιου στο μέσον της εκθεσιακής διαδρομής, όπου μια μικρή ενότητα είναι αφιερωμένη στα παραμύθια, που αντλούν την έμπνευση και τη θεματολογία τους από τις ζύμες, τα μπισκότα και τα ψωμιά (Η εικονογράφηση είναι της Μυρτούς Δεληβοριά και τα κείμενα της Ειρήνης Βοκοτοπούλου).

Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι άνθρωποι, οι οποίοι συνεισφέρουν ώστε απλά και καθημερινά αγαθά, όπως το μπισκότο, το ψωμί, οι φρυγανιές, οι μπάρες δημητριακών να φθάνουν στα σπίτι. Συνεντεύξεις εργαζομένων και συνεργατών, αλλά και πίνακες, κείμενα και διαγράμματα, ακόμη και ένα ψηφιακό διαδραστικό παιχνίδι για παίκτες όλων των ηλικιών περιλαμβάνονται εδώ.

Μικρογραφία μηχανήματος παραγωγής μπισκότων, δεκαετία 1970

Θεατρικό σκηνικό

Η καρδιά της έκθεσης όμως κρύβεται σε ένα ιδιαίτερο θεατρικό σκηνικό, που αναφέρεται στα μέλη της οικογένειας Παπαδοπούλου, μέσω ενός ιδιότυπου γενεαλογικού δέντρου.

Σ΄ αυτήν την αίθουσα, που παραπέμπει σε αστική τραπεζαρία, λίγο πριν από ένα κυριακάτικο γεύμα, ακούγεται η δραματοποιημένη ανάγνωση επιστολών από την πλούσια αλληλογραφία των δύο αδερφών Παπαδόπουλων, στο διάστημα 1949-1953. Αποδίδονται, ο ένας από τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη, ο οποίος έχει κάνει και την σκηνοθεσία και ο δεύτερος από τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο.

Ο τίτλος είναι «Ταξείδι Μελέτης» και η μουσική – ηχητική επένδυση ανήκει στο Θοδωρή Οικονόμου. Από τα αποσπάσματα της αλληλογραφίας, που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα τεκμήρια του Ιστορικού Αρχείου της επιχείρησης, ο επισκέπτης μπορεί να αντιληφθεί τη φιλοσοφία και το χαρακτήρα των ιδρυτών της, ίσως και να ερμηνεύσει τους λόγους της εκατόχρονης επιτυχίας της.

Ετικέτα για λευκοσιδηρά δοχεία χύμα μπισκότων «Κορινθιακής Σταφίδας», 1935 – 1941

Δημήτρης Γέρος: Χωρίς τίτλο, 1997. Ακρυλικά σε μουσαμά, Συλλογή Μιράντας Παπαδοπούλου

Ετικέτα για συσκευασία από λευκοσίδηρο ποικιλίας μπισκότων«SurpriseParty», δεκαετία 1930

Τιμοκατάλογος προϊόντων, Σεπτέμβριος 1934

Λίγο πριν το τέλος εξάλλου, η έκθεση επιστρέφει στα βασικά: στην τροφή και τις πρώτες ύλες, που χρησιμοποιούνται για να παραχθούν τα προϊόντα της εταιρείας. Μια σειρά από σημαντικά, ιστορικά ντοκουμέντα εξάλλου, πιστοποιούν τη διαρκή έρευνα που διεξήγε πάντα στον τομέα της. Και η έκθεση ολοκληρώνεται με μία βιωματική εμπειρία – έκπληξη, όπως υπόσχονται οι συντελεστές της.

Η μουσειολογική μελέτη και η επιμέλεια της έκθεσης είναι της Ερατώς Κουτσουδάκη και ο εκθεσιακός σχεδιασμός του Σπύρου Κίζη ενώ τον γενικό συντονισμό έχει η Ειρήνη Οράτη. Την αναλυτική έκδοση με υλικό από το Ιστορικό Αρχείο της Εταιρείας που συνοδεύει την έκθεση, με τίτλο «Και το όνομα αυτού ΠΤΙ-ΜΠΕΡ» επιμελήθηκε ο Κώστας Κωστής με τη συνεργασία του Κώστα Στρατή.

Πηγή: Μ. Θερμού, MonoNews