Φινλανδία: Επιστήμονες αποκάλυψαν τα «μυστικά» ενός τάφου παιδιού από τη Λίθινη Εποχή

Καλλιτεχνική απεικόνιση για το πώς μπορεί να ήταν τοποθετημένο το παιδί στον τάφο. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ένας σκύλος ή ένας λύκος θάφτη...

Καλλιτεχνική απεικόνιση για το πώς μπορεί να ήταν τοποθετημένο το παιδί στον τάφο. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ένας σκύλος ή ένας λύκος θάφτηκε δίπλα του. [Credit: Tom Björklund]

Ο τάφος ενός μικρού παιδιού, που έζησε πριν από 8.000 χρόνια, ο οποίος εντοπίστηκε στην ανατολική Φινλανδία, δίνει μια σπάνια εικόνα για το πώς αντιμετώπιζαν οι άνθρωποι της Λίθινης Εποχής τους νεκρούς τους. 

Ο τάφος Majoonsuo ανακαλύφθηκε το 1992, σε δάσος και η υπηρεσία πολιτιστικής κληρονομιάς της Φινλανδίας άρχισε την ανασκαφή το 2018, καθώς υπήρχε ανησυχία πως το σημείο ταφής απειλούνταν από τη διάβρωση και την κυκλοφορία των οχημάτων. 

Αν και στον τάφο εντοπίστηκαν ελάχιστα ευρήματα, το γύρω χώμα αποκάλυψε τα μυστικά του, στη μικροσκοπική ανάλυση που έκαναν επιστήμονες, μια έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο στο περιοδικό PLOS One. 

Οι κοινωνίες της Λίθινης Εποχής της Φινλανδίας έθαβαν τους νεκρούς τους σε λάκκους στο έδαφος. Ωστόσο, το έδαφος είναι τόσο όξινο στη χώρα, που ελάχιστα διασώζονται έπειτα από την παρέλευση χιλιάδων χρόνων, κάτι που σημαίνει ότι τα ίχνη αρχαιολογικών στοιχείων είναι εξαιρετικά σπάνια. 

Ο τάφος ανακαλύφθηκε το 1992. Η κόκκινη κηλίδα της ώχρας στο οδόστρωμα ήταν αυτό που αρχικά έδωσε την ένδεικη στους αρχαιολόγους για μια πιθανή τοποθεσία ταφής. [Credit: Kristiina Mannermaa]

Στον τάφο βρέθηκαν τα δόντια εντός παιδιού, όπως και θραύσματα από φτερά πουλιών, ίνες φυτών και τρίχες ζώου, δίνοντας στους αρχαιολόγους μια εικόνα για τις ταφικές πρακτικές της εποχής. 

Οι ερευνητές κατέληξαν ότι τα δόντια ανήκαν σε παιδί ηλικίας από 3 έως 10 ετών. Οι δύο αιχμές βελών, κατασκευασμένα από χαλαζία και άλλα δύο αντικείμενα από το ίδιο υλικό που εντοπίστηκαν θεωρείται ότι ήταν ταφικά κτερίσματα. 

Περίπου 24 μικροσκοπικά θραύσματα φτερών βρέθηκαν, από τα οποία τα επτά συνδέθηκαν με υδρόβιο πτηνό. Αποτελούν τα παλιότερα θραύσματα φτερών που έχουν εντοπιστεί ποτέ στη Φινλανδία. Είναι πιθανό το νεκρό παιδί να τοποθετήθηκε πάνω σε ένα κρεβάτι από φτερά ή να τυλίχθηκε με ένδυμα από πούπουλα. 

Ένα φτερό γερακιού επίσης βρέθηκε στον τάφο και εκτιμάται πως αποτελούσε τμήμα του βέλους ή ότι χρησιμοποιήθηκε ως διακοσμητικό στα ρούχα του παιδιού. 

Τα ευρήματα στον τάφο.

Τρίχες που εντοπίστηκαν στα πόδια του παιδιού ανήκαν είτε σε σκύλο είτε σε λύκο. Είναι πιθανό ένα τέτοιο ζώο να θάφτηκε στα πόδια του νεκρού παιδιού ή το παιδί να φορούσε παπούτσια φτιαγμένα από γούνα σκύλου ή λύκου. 

«Σκύλοι θαμμένοι με νεκρούς έχουν βρεθεί για παράδειγμα στο Skateholm, γνωστή τοποθεσία ταφής στη νότια Σουηδία που χρονολογείται πριν από 7.000 χρόνια», δήλωσε η  Kristiina Mannermaa, εκ των συγγραφέων της έρευνας, ερευνήτρια και επίκουρη καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο του Ελσίνκι. 

«Η ανακάλυψη στο Majoonsuo είναι εντυπωσιακή, παρότι δεν έχει μείνει τίποτα άλλο παρά τρίχες του ζώου ή των ζώων, ούτε καν δόντια. Δεν ξέρουμε ακόμη εάν το ζώο ήταν σκύλος ή λύκος. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε δείχνει ότι ίχνη τριχώματος και φτερών μπορούν να βρεθούν ακόμη και σε τάφους αρκετών χιλιάδων χρόνων και στη Φινλανδία», συμπλήρωσε. 

Η ομάδα συνέλεξε 60 σάκους δειγμάτων χώματος και  διαχώρισε προσεκτικά την οργανική ύλη. Τρία εργαστήρια χρησιμοποιήθηκαν για την έρευνα των δειγμάτων για μικροσωματίδια, λιπαρά οξέα και για να γίνει η ανάλυση του χώματος. 

 Μία από τις τρίχες ζώου που εντοπίστηκαν, στο μικροσκόπιο.

Η Tuija Kirkinen, η επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας η οποία έκανε τις αναλύσεις, βρήκε επίσης ίνες φυτών που πιθανότατα προέρχονταν από ιτιές ή τσουκνίδες. Αυτές ενδέχεται να χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή διχτυών ψαρέματος ή κορδονιών για ρούχα. Το πρωτόκολλο που ανέπτυξε η ίδια για την αναζήτηση ινών και θραυσμάτων στο χώμα απαιτεί χρόνο, αλλά έδωσε αποτελέσματα. 

«Το πρωτόκολλο είναι πολύ αργό και πραγματικά έκανε την καρδιά μου να αναπηδήσει από χαρά όταν βρήκα μικροσκοπικά θραύσματα παλιών ενδυμάτων και ταφικών κτερισμάτων, ειδικά στη Φινλανδία, όπου όλα τα άκαυστα οστά τείνουν να αποσυντίθενται.

Μας δίνει μια πολύτιμη εικόνα για τις ταφικές συνήθειες στη Λίθινη Εποχή, υποδεικνύοντας πώς είχαν προετοιμάσει οι άνθρωποι το παιδί, για το μεταθανάτιο ταξίδι», επεσήμανε η ίδια. 

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Πηγή: LiFO, με πληροφορίες από CNN, J. Nalewicki, Live Science