Είναι ένα συναρπαστικό επάγγελμα, λένε όσοι το εξασκούν. Με συνεχείς προκλήσεις και εκπλήξεις. Απαιτητικό και δημιουργικό. Αποκαλύπτει πτυχέ...
Είναι ένα συναρπαστικό επάγγελμα, λένε όσοι το εξασκούν. Με συνεχείς προκλήσεις και εκπλήξεις. Απαιτητικό και δημιουργικό. Αποκαλύπτει πτυχές της ιστορίας, δίνει νέα στοιχεία για την ταυτότητα μας και την πορεία μας στον χρόνο, εμπλουτίζει τις ανθρώπινες γνώσεις.
Πρόκειται για το επάγγελμα του αρχαιολόγου. Θα περίμενε κανείς σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, με τόσα μνημεία, τόσο πλούσια ιστορία, τόσους διάσπαρτους αρχαιολογικούς χώρους, το επάγγελμα αυτό να ανθεί. Να είναι καλοπληρωμένο, ζηλευτό, στις πρώτες προτιμήσεις των νέων παιδιών. Με εξασφαλισμένο μέλλον και πλούσιο αντικείμενο.
Και όμως! Οι Έλληνες «Ιντιάνα Τζόουνς», οι Έλληνες αρχαιολόγοι σπανίζουν. Λιγοστεύουν. Σε μια χώρα που τα αρχαία βρίσκονται παντού.
Από την πρωτεύουσα των Μακεδόνων τις Αιγές, ως την μινωική Κρήτη, από το Ακρωτήρι της Σαντορίνης έως τις ανασκαφές στα έργα του μετρό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Από την Εύβοια, την Πελοπόννησο και τις Κυκλάδες ως το Σούνιο και το βυθό της θάλασσας του Αιγαίου, ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός είναι εδώ. Και περιμένει επιδέξιους και άξιους αρχαιολόγους, να τον ανακαλύψουν, να τον ξεθάψουν, να τον συνθέσουν.
«Οι αρχαιολόγοι είναι λίγοι»
«Πάντα ήταν λίγοι οι αρχαιολόγοι» αναφέρει η δρ. Τάνια Δεβετζή που εργάστηκε ως αρχαιολόγος για χρόνια στην ανασκαφή του Ακρωτηρίου, στη Σαντορίνη. Η ίδια έχει ζήσει την ανεπανάληπτη, όπως λέει, εμπειρία του να ανακαλύπτει, να μαθαίνει, να συμπληρώνει το παζλ της ιστορίας σε ένα τόσο σπουδαίο αρχαιολογικό χώρο. Και έχει βιώσει σε μεγάλο βαθμό το αίσθημα ικανοποίησης και προσφοράς.
«Εισάγονταν και εισάγονται τις σχολές αρχαιολογίας αρκετά νέα παιδιά αλλά όχι για να γίνουν αρχαιολόγοι.
Οι περισσότεροι γίνονται καθηγητές. Δεν εργάζονται στο πεδίο. Πιστεύω ότι στο σχολείο, στη μέση εκπαίδευση, δεν υπάρχει η υποδομή για να καταλάβει κανείς την αξία του συγκεκριμένου επαγγέλματος.
Εάν ρωτήσεις έναν μαθητή Γυμνασίου ή Λυκείου δεν ξέρει να σου απαντήσει ποιο είναι το ακριβές αντικείμενο του επαγγέλματος. Αλλά και το σκεπτικό με το οποίο μπορεί κανείς να δηλώσει τη συγκεκριμένη σχολή στις πανελλαδικές αδικεί την αρχαιολογία, αφού ουσιαστικά την αφήνει ως τελευταία επιλογή», λέει στο topontiki.gr η αρχαιολόγος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιστήμη της Αρχαιολογίας διδάσκεται σήμερα σε 10 ελληνικά ΑΕΙ: στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Αιγαίου, Θεσσαλονίκης, Θεσσαλίας, Θράκης, Ιωαννίνων, Κρήτης, Πάτρας (στο Αγρίνιο, Μουσειολογία στον Πύργο), Πελοποννήσου και εν μέρει στο Διεθνές Πανεπιστήμιο.
«Πολλοί δεν ξέρουν. Αρκετοί νέοι άνθρωποι δεν επιλέγουν να ασκήσουν το επάγγελμα γιατί φοβούνται ότι δεν θα βρούν εύκολα ή και ποτέ δουλειά ως αρχαιολόγοι.
Πληροφορούνται από αρχαιολόγους διορισμένους ότι θα κυνηγούν μια ζωή συμβάσεις ορισμένου χρόνου και η εργασία τους δεν θα αναγνωριστεί ποτέ» συμπληρώνει.
Πολλά τα αντικίνητρα
Αλλά δεν είναι το παραπάνω το μόνο αντικίνητρο.
Η ερευνητική εργασία των αρχαιολόγων, που θα συνάρπαζε ένα λάτρη της περιπέτειας δεν υποβοηθάται. Οι βιβλιοθήκες, τα ερευνητικά προγράμματα, τα σεμινάρια χαρακτηρίζονται από τους αρμόδιους ως ανεπαρκή.
Οι οικονομικές απολαβές – ακολουθώντας την κακοδαιμονία όλου του Δημοσίου – είναι μικρές. Κίνητρα σε όσους θελήσουν να ασχοληθούν σε μια ανασκαφή στην επαρχία – πχ δωρεάν ή επιδοτούμενη κατοικία, εισιτήρια από και προς τον τόπο καταγωγής, χρήματα για οικοσκευή, δεν υπάρχουν.
Μια συναρπαστική επιστήμη
Και όμως η αρχαιολογία είναι συναρπαστική επιστήμη. Για να ασχοληθεί κάποιος μαζί της θα πρέπει να έχει ευρύτερες γνώσεις και ενδιαφέροντα σε θέματα όπως η τέχνη, η αρχιτεκτονική, η γλώσσα, η κοινωνιολογία, η πολιτική, η βιολογία.
Ένας αρχαιολόγος ενδιαφέρεται για όλες τις πτυχές της ζωής των ανθρώπων του παρελθόντος: Από τις διατροφικές τους συνήθειες και τα εργαλεία που χρησιμοποιούσαν για να την εξασφαλίσουν έως τα ιδεολογικά πιστεύω τους. Από τις συνθήκες για την τεχνολογία, το εμπόριο και τις τέχνες μέχρι την εξέλιξη του περιβάλλοντος. Και όλα αυτά τα αποκαλύπτει το χώμα.
Μπορεί να εργάζεται σκληρά κάτω από τον καυτό ήλιο, στον βυθό της θάλασσας, στις αποθήκες ενός μουσείου. Θα «βυθιστεί» σε χάρτες και αρχαία κείμενα, σε εγκυκλοπαίδειες, σε sites, για να εντοπίσει ναυάγια ή το αποχετευτικό σύστημα μιας πόλης.
Ο αρχαιολόγος, όπως και ο ιστορικός, καλείται να αναστήσει μία εικόνα του παρελθόντος. Και ταυτόχρονα να πάρει αποφάσεις για το μέλλον – όπως θα έπρεπε να συμβεί στις ανασκαφές για το μετρό στο σταθμό Βενιζέλου της Θεσσαλονίκης.
Πόσοι όμως στα αλήθεια τα γνωρίζουν όλα αυτά;
Πηγή: Χρ. Μανωλάς, Το Ποντίκι
Δεν υπάρχουν σχόλια