Συνεργάτες και συνοδοιπόροι του Πέτρου Θέμελη γράφουν για το έργο και την προσωπικότητα του «ασπρομάλλη νέου» με το ανοιχτό πνεύμα, που έφυγ...
Συνεργάτες και συνοδοιπόροι του Πέτρου Θέμελη γράφουν για το έργο και την προσωπικότητα του «ασπρομάλλη νέου» με το ανοιχτό πνεύμα, που έφυγε από τη ζωή την περασμένη Παρασκευή.
Όπως έγινε γνωστό με ανακοίνωση του «ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ» η νεκρώσιμος ακολουθία του καθηγητή Πέτρου Θέμελη θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 1 Νοεμβρίου και ώρα 11 το πρωί στην εκκλησία της Αγίας Ειρήνης επί της οδό Αιόλου στην Αθήνα.
Την Πέμπτη 2 Νοεμβρίου και ώρα 2μ.μ. θα ακολουθήσει η ταφή του στον τόπο που αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, τον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Μεσσήνης.
ΝΙΚΟΣ ΣΤΑΜΠΟΛΙΔΗΣ
In Memoriam
«Χοῦς εἶ καί εἰς χοῦν ἀπελεύσει»
Χώμα είναι ο άνθρωπος και στο χώμα ξαναγυρνά.
O άνθρωπος που μια ζωή ασχολήθηκε με την ίδια του την ύλη, ανασκάπτοντας τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό από οποιαδήποτε θέση στην Αρχαιολογική Υπηρεσία και αργότερα ως Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, από την Πέλλα, την Ολυμπία, την Ερέτρια, το Κάλλιο, τους Δελφούς, ο άνθρωπος που αφιέρωσε τη ζωή και τις δυνάμεις του στην ανασκαφή, τεκμηρίωση, δημοσίευση, αναστύλωση και ανάδειξη της αρχαίας Μεσσήνης, έφυγε όρθιος την Παρασκευή, δημήτριος, όπως συνήθιζαν να λένε οι αρχαίοι τους νεκρούς, μία μέρα μετά του Αγίου Δημητρίου, ο καταγόμενος από την πόλη της προστασίας του, τη Θεσσαλονίκη.
Ξαναγύρισε στο σκάμμα που λάτρευε, στο χώμα της γης, που υπηρέτησε με συνέπεια και πίστη, γιατί ανασκάπτοντας το χώμα, ανέσκαπτε τον εαυτό του, την ίδια του την ψυχή, το κάρμα του, όπως ο ίδιος συνήθιζε να μού λέει.
Είχα την τύχη να τον γνωρίσω πολλά χρόνια πριν και να συνεργαστώ μαζί του στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και την Ελεύθερνα, νεαρός Καθηγητής εγώ, μεγαλύτερος εκείνος, μα χωρίς ηλικία ποτέ να τον δεσμεύει.
Θεωρούσα, έως την ημέρα της εκδημίας του, ότι ο Θέμελης δεν θα πεθάνει ποτέ, θα συνεχίσει να σκάβει στην αγαπημένη του Μεσσήνη και τελικά τείνω να πιστεύω ότι έχει μετατραπεί σε πνεύμα, genius, όπως έλεγαν οι Ρωμαίοι, της ίδιας της αρχαίας πόλης, την οποία είχα το προνόμιο να περπατώ μαζί του αρκετές φορές πρωινά και δειλινά. Και ήταν υπέροχο να θωρείς αυτόν τον πολιό, τον ασπρομάλλη νέο, να οραματίζεται, όπως έκανε και πριν από μερικές μέρες κατά την τελευταία μας επίσκεψη στη Μεσσήνη με το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.
Η εξοικείωση με το χώμα, όπως έχει γράψει σε ποίημά της η Δημουλά ή όπως το γράφει ο Σεφέρης ο ύπνος σε τύλιξε, σαν ένα δέντρο, με πράσινα φύλλα ανάσαινες είναι για τον Πέτρο Θέμελη η αλήθεια του και γύρισε σε αυτήν, για να αναπνέει για πάντα μέσα από τα φύλλα των δέντρων της Μεσσήνης που θα τρέφονται από το χώμα της ψυχής και της ενέργειάς του. Ένας ακόμα Αθάνατος…
Ο καθηγητής κ. Νίκος Χρ. Σταμπολίδης είναι Γενικός Διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης
ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΑΜΠΡΙΝΟΥΔΑΚΗΣ
Για τον φίλο Πέτρο Θέμελη
Τον Πέτρο Θέμελη τον γνώρισα στο Μόναχο το 1972 όπου κάναμε τις μεταπτυχιακές μας σπουδές. Γίναμε φίλοι διαπιστώνοντας ότι μοιραζόμασταν τις ίδιες αντιλήψεις για την επιστήμη μας και τη ζωή. Έκτοτε η δουλειά μας μάς έφερε σε διάφορα πεδία ακόμα πιο κοντά, σε θέματα αναστηλώσεων στους Δελφούς όταν εκείνος υπηρετούσε εκεί, στο έργο της Αρχαιολογικής Εταιρείας, στα έργα της Επιτροπής Συντήρησης των Μνημείων της Ακρόπολης και, από το 2008, στο έργο του Σωματείου Διάζωμα. Από την αρχή εκτίμησα την καθαρή του σκέψη και την τόλμη και ικανότητά του να πραγματοποιεί ό,τι αυτή του υπαγόρευε, αλλά και την οξύνοια και την διεισδυτικότητά του στη μαρτυρία του παρελθόντος, την οποία μετέτρεπε σε κτήμα για το παρόν και το μέλλον. Με τον καιρό τον παρακολούθησα –και τον ακολούθησα–, καθώς και ο ίδιος εξελισσόταν, στη συστηματοποίηση της ανασκαφικής διαδικασίας, στην έγκαιρη δημοσίευση και ερμηνεία των αποτελεσμάτων της και τη διάδοσή τους στην κοινωνία, στην πρωτοπορία για την ανάδειξη των μνημείων για το ευρύ κοινό και για την ένταξή τους στην καθημερινή ζωή, όχι μόνο με όχημα το δικό του χώρο της Αρχαίας Μεσσήνης, αλλά και με τη συμβουλευτική δραστηριότητα που ανέπτυξε μέσα από το Διάζωμα σε όλη σχεδόν την Ελλάδα. Θλίβομαι γιατί μας άφησε. Αισθάνομαι όμως την ικανοποίηση ότι παραμένει με το έργο και το παράδειγμά του για μας και τους επερχόμενους πολύτιμος συνοδοιπόρος.
Ο κ. Βασίλης Λαμπρινουδάκης είναι ομότιμος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών
Διαβάστε εδώ τον αποχαιρετισμό του Μ. Κορρέ, αρχιτέκτονα, ακαδημαϊκού, ομότιμου καθηγητή του ΕΜΠ, προέδρου της ΕΣΜΑ.
Διαβάστε εδώ τον αποχαιρετισμό της Χ. Μαλτέζου, ιστορικού, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Διαβάστε εδώ τον αποχαιρετισμό του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων.
ΠΑΝΟΣ ΒΑΛΑΒΑΝΗΣ
Πώς γνώρισα τον Πέτρο Θέμελη
Τον Θέμελη τον γνώρισα το Φθινόπωρο του 1974, νέος έφορος Αρχαιοτήτων στους Δελφούς εκείνος, τριτοετής φοιτητής εγώ. Ζητούσε από τον καθηγητή μου, Βασίλη Λαμπρινουδάκη, «νέα παιδιά με όρεξη για δουλειά στην επαρχία». Με πήρε από την Αθήνα με το ΦΙΑΤ 1100 και μέχρι να φτάσουμε στους Δελφούς, η σχέση είχε φτιαχτεί. Στην αρχή δουλεύαμε μαζί από το πρωί μέχρι το βράδυ, με ένα μικρό διάλειμμα για φαγητό στο εφορείο. Εκείνος είχε ανάγκη από αυτιά πρόθυμα να ακούν τις φωναχτές σκέψεις και απόψεις του κι εγώ από ένα δεύτερο δάσκαλο, πρόθυμο να απαντάει σε κάθε ερώτημα. Η μαθητεία κοντά του ήταν αποκαλυπτική. Περπατούσαμε μαζί στον αρχαιολογικό χώρο, στο μουσείο και στις αποθήκες και για κάθε έργο είχε ένα σχόλιο. Αυτό που με εντυπωσίαζε ήταν η γρήγορη σκέψη του, το χιούμορ του και, κυρίως η ακομπλεξάριστη επιστημονική του στάση. Δεν δεχόταν τίποτε ως δεδομένο, αμφισβητούσε τα πάντα και για όλα μπορούσε να έχει μια διαφορετική προσέγγιση.
Όταν πήρα την «πιστοποίηση», μου ανέθεσε ένα πολύ σημαντικό έργο: την καταγραφή και αποκατάσταση των χρυσελεφάντινων αγαλμάτων και των άλλων ευρημάτων, που είχαν βρεθεί κατακερματισμένα το 1939 σε αποθέτη, κάτω από την ιερά οδό των Δελφών. Προετοίμαζε την έκθεσή τους στη νέα μικρή αίθουσα του μουσείου που μόλις είχε τελειώσει. Ήταν τέτοιο το μέγεθος και η πρωτοτυπία των αντικειμένων που μας είχε συνεπάρει και τους δυο! Δουλεύαμε ασταμάτητα στα τεράστια τραπέζια της αποθήκης χωρίς αίσθηση χρόνου, προσπαθώντας να κολλήσουμε, να συνδυάσουμε, να συνθέσουμε τα μοναδικά κομμάτια από τα χρυσελεφάντινα αγάλματα και τα λεπτοκαμωμένα κατάλοιπα από αρχαϊκά περίτμητα ελάσματα! Όταν δε μια σκέψη ή πρόταση είχε επιτυχές αποτέλεσμα, γελάγαμε και ενθουσιαζόμαστε σαν τα μικρά παιδιά. Αυτός ήταν ο Θέμελης: δημιουργικός, αμφισβητίας, ενθουσιώδης, παραγωγικός.
Όταν τελείωσε η σύμβασή μου χαθήκαμε και ο ίδιος εντωμεταξύ είχε μετατεθεί στην Αθήνα ως πρώτος έφορος στην Εφορεία Σπηλαιολογίας και Παλαιοανθρωπολογίας, που μόλις είχε ιδρυθεί. Μετά από λίγους μήνες, όταν έψαχνα να βρω θέμα για την διδακτορική μου διατριβή, συναντηθήκαμε σε εκδήλωση για το έργο της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών. Στη δεξίωση που ακολούθησε με το ποτήρι στο χέρι, δημιουργήθηκε ευχάριστη και εύθυμη ατμόσφαιρα, οπότε βρήκα ευκαιρία να του θέσω το θέμα που με απασχολούσε. Μόλις το άκουσε και χωρίς περιστροφές μου λέει με τον πιο φυσικό τρόπο του κόσμου. «Γιατί δεν μελετάς τους Παναθηναϊκούς αμφορείς από την Ερέτρια;» Έμεινα έκπληκτος, γιατί επρόκειτο για ένα πολύ σημαντικό υλικό, που δύσκολα προσφέρεται σε ένα νέο αρχαιολόγο. Γνώριζα δε ότι ενδιέφερε και τον ίδιο, αφού είχε ήδη δημοσιεύσει ένα σχετικό άρθρο στον τιμητικό τόμο του Κοντολέοντα.
Την νύχτα δεν κοιμήθηκα και την άλλη μέρα πρωί πρωί, τον επισκέφθηκα στο γραφείο του στον 6ο όροφο της Πλατείας Καρύτση, όπου και τον ρωτάω χωρίς περιστροφές: «Σήμερα, που είμαστε όλοι νηφάλιοι μετά τη χθεσινή ιλαρότητα, επιμένετε στην πρότασή σας να μου παραχωρήσετε ένα τέτοιο υλικό;» Χωρίς να απαντήσει άρχισε να γράφει μπροστά μου την βεβαίωση της παραχώρησης. Αυτός ήταν ο Θέμελης: γενναιόδωρος, άμεσος και ουσιαστικός. Ένας άνθρωπος που τον εκτιμούσα και τον σεβόμουν απεριόριστα, γι αυτό και του απευθυνόμουν πάντοτε στον πληθυντικό. Τα τελευταία μόνο χρόνια και πιεζόμενος από τον ίδιο, είχα καταφέρει να τον αποκαλώ Πέτρο.
Ο κ. Παναγιώτης Βαλαβάνης είναι ομότιμος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών
Μουσείο Ακρόπολης: Βαθιά θλίψη για την απώλεια του Πέτρου Θέμελη
Ο πρόεδρος, το διοικητικό συμβούλιο και ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, εξέφρασαν με σημερινό δημόσιο ψήφισμα του ΔΣ, «τη βαθιά τους θλίψη για την απώλεια του διακεκριμένου Αρχαιολόγου, ανασκαφέα, Καθηγητή Πέτρου Θέμελη, ο οποίος ανέσκαψε, αναστήλωσε και ανέδειξε έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους στην Ελλάδα, την εμβληματική αρχαία Μεσσήνη».
«Η πολύχρονη προσφορά, η ακάματη ερευνητική δράση και το μεγαλειώδες έργο του, θα αφήσουν την ανεξίτηλη σφραγίδα τους στην Αρχαιολογία, την ανασκαφή, τη διδασκαλία, και τον πολιτισμό αλλά και στο Μουσείο Ακρόπολης του οποίου υπήρξε πάντα ένθερμος υποστηρικτής. Το Μουσείο Ακρόπολης τιμώντας τη μνήμη του, θα προχωρήσει σε δωρεά προς την Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών, στην οποία ο εκλιπών υπήρξε Πρόεδρος», καταλήγει το διοικητικό συμβούλιο του μουσείου στο ψηφισμά του.
Διαβάστε εδώ τον αποχαιρετισμό του Μ. Κορρέ, αρχιτέκτονα, ακαδημαϊκού, ομότιμου καθηγητή του ΕΜΠ, προέδρου της ΕΣΜΑ.
Διαβάστε εδώ τον αποχαιρετισμό της Χ. Μαλτέζου, ιστορικού, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Διαβάστε εδώ τον αποχαιρετισμό του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων.
Πηγή: Ν. Ζώης, Καθημερινή, iefimerida
Δεν υπάρχουν σχόλια