Ασυνήθιστες περιπτώσεις κρανιακής τροποποίησης ανακαλύφθηκαν σε γυναίκες των Βίκινγκς

Το κρανίο ενός θηλυκού ατόμου στον τάφο 192 από το Havor, που βρίσκεται στην ενορία Hablingbo του Gotland, παρουσιάζει σημάδια σκόπιμης τροπ...

Το κρανίο ενός θηλυκού ατόμου στον τάφο 192 από το Havor, που βρίσκεται στην ενορία Hablingbo του Gotland, παρουσιάζει σημάδια σκόπιμης τροποποίησης. [Credit: SHM/Johnny Karlsson 2008-11-05 (CC BY 2.5 SE)]

Πρόσφατες αρχαιολογικές μελέτες με επίκεντρο την εποχή των Βίκινγκς στη Σκανδιναβία έχουν φέρει στο φως μια πληθώρα μόνιμων σωματικών τροποποιήσεων, φωτίζοντας τις μεθόδους με τις οποίες οι αρχαίες κοινωνίες επικοινωνούσαν και εξέφραζαν τις κοινωνικές ταυτότητες.

Μια μελέτη, που διεξήχθη από τους Matthias Toplak και Lukas Kerk και δημοσιεύθηκε στο Current Swedish Archaeology, έφερε στο προσκήνιο διάφορες μορφές σωματικών αλλοιώσεων που επικρατούσαν στους Βίκινγκς, ιδίως στο  Gotland, ένα νησί της Βαλτικής που αποτελούσε σημαντικό εμπορικό κόμβο εκείνη την εποχή.

Ανάμεσα στις πιο ενδιαφέρουσες ανακαλύψεις είναι οι οδοντικές αλλοιώσεις, με περίπου 130 άτομα, κυρίως ενήλικες άνδρες, να έχουν οριζόντιες αυλακώσεις χαραγμένες στα δόντια τους. Οι τροποποιήσεις αυτές, που επικεντρώνονται κυρίως στο Gotland, έχουν προκαλέσει συζητήσεις που κυμαίνονται από ερμηνείες ως σημάδια δούλων έως σύμβολα που υποδηλώνουν την ελίτ των πολεμιστών.

Λεπτομέρεια των δοντιών του άνδρα από τον τάφο 25 στο Slite, κοινότητα Othem του Gotland. [Credit: Lisa Hartzell]

Ωστόσο, μια πιο προσεκτική εξέταση υποδηλώνει ότι μπορεί να λειτουργούσαν ως σήματα ταυτοποίησης σε μια κλειστή ομάδα εμπόρων, παρόμοια με τις μεταγενέστερες μεσαιωνικές συντεχνίες. Οι παραλλαγές στα μοτίβα των εγκοπών υποδεικνύουν έναν πιθανό περιφερειακό κώδικα σηματοδότησης, που διευκόλυνε την επικοινωνία τόσο εντός όσο και εκτός της άμεσης κοινότητας.

Επιπλέον, η μελέτη αποκαλύπτει την παρουσία τριών γυναικών Βίκινγκ με τεχνητά επιμηκυμένα κρανία, μια πρακτική φαινομενικά ξένη προς τον πολιτισμό των Σκανδιναβών Βίκινγκ, αλλά διαδεδομένη στην Ανατολική Ευρώπη κατά την ίδια περίοδο. Αυτές οι γυναίκες, που θάφτηκαν με περίτεχνα κοσμήματα ενδεικτικά της αποδοχής και της ένταξής τους στην τοπική κοινότητα, εγείρουν ερωτήματα σχετικά με την προσαρμογή και την επανερμηνεία των ξένων πρακτικών ταυτότητας στην κοινωνία των Βίκινγκς.

Η μεθοδολογία πίσω από αυτές τις κρανιακές τροποποιήσεις παραμένει αινιγματική. Το κατά πόσον οι τροποποιήσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν πριν από την άφιξη στη Σκανδιναβία ή στο ίδιο το Gotland παραμένει ασαφές, γεγονός που ωθεί τους ερευνητές να διερευνήσουν πιθανές πολιτιστικές ανταλλαγές και κοινωνικές ερμηνείες αυτών των τροποποιήσεων.

Σχέδιο του τάφου του θηλυκού ατόμου με τεχνητά τροποποιημένο κρανίο στον τάφο Havor 192, ενορία Hablingbo του Gotland.
[Credit: Mirosław Kuźma / Matthias Toplak]

Οι Toplak και Kerk τονίζουν ότι αυτές οι σωματικές τροποποιήσεις δεν χρησίμευαν μόνο ως σωματικές αλλοιώσεις αλλά και ως ενσώματες ενδείξεις που μετέδιδαν σύνθετα μηνύματα σχετικά με την κοινωνική θέση του ατόμου, την ομαδική του ένταξη και ενδεχομένως το πολιτισμικό του υπόβαθρο. Μέσω της αποκωδικοποίησης αυτών των σημάτων, οι ερευνητές αποκτούν πληροφορίες για τη δυναμική κοινωνική δυναμική και τις πολιτιστικές πρακτικές των κοινοτήτων των Βίκινγκς.

Ο τάφος της γυναίκας στον τάφο 192 στο Havor, στην ενορία Hablingbo, στο Gotland, περιείχε εκλεκτά αξεσουάρ τυπικά της ενδυμασίας του Gotland, μαζί με το τεχνητά τροποποιημένο κρανίο της. [Credit: Bertha Amaya / Elisabet Pettersson]

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Matthias S. Toplak, Lukas Kerk, (2023). Body Modification on Viking Age Gotland. Filed Teeth and Artificially Modified Skulls as Embodiment of Social Identities. Current Swedish Archaeology, vol.31, doi:10.37718/CSA.2023.09 

Πηγή: Archaeology News