Το μεγάλο αναστηλωτικό πρόγραμμα για την αποκατάσταση του αρχαίου θεάτρου. Επισκέψιμο από τον Ιούνιο, παραστάσεις στις αρχές του 2027. Στόχο...
Το μεγάλο αναστηλωτικό πρόγραμμα για την αποκατάσταση του αρχαίου θεάτρου. Επισκέψιμο από τον Ιούνιο, παραστάσεις στις αρχές του 2027. Στόχος να μπει στον κατάλογο της Unesco.
Νέα ζωή και την παλιά του αίγλη παίρνει το μεγάλο θέατρο στη Νικόπολη Πρέβεζας, η ανέγερση του οποίου τοποθετείται -σύμφωνα με την αρχαιολογική έρευνα- στα χρόνια του αυτοκράτορα Αύγουστου Οκταβιανού, ενώ η σημερινή του μορφή οφείλεται σε εκτενές πρόγραμμα ανακαίνισης που έγινε επί Αδριανού στα 100-150 μ.Χ.
Παράλληλα στον σπουδαίο αρχαιολογικό χώρο βρίσκονται σε εξέλιξη οι εργασίες αποκατάστασης μιας πολυτελούς έπαυλης Ρωμαίου αξιωματούχου, του Οίκου του Εκδίκου, αλλά και της Βασιλικής Δομετίου, ενώ ολοκληρώθηκε η αναστήλωση της Πύλης της Βασιλικής του Αλκίσωνος.
Η ανέγερση του θεάτρου αποτελεί τμήμα του μεγάλου οικοδομικού προγράμματος του Οκταβιανού και συνδέεται με την αναβίωση των Ακτίων, αθλητικών και μουσικών αγώνων προς τιμήν του Απόλλωνα.
Ήδη έχουν ολοκληρωθεί τα αναστηλωτικά προγράμματα που αφορούν στο κοίλο του θεάτρου, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται το έργο της αποκατάστασης της ορχήστρας.
«Η ολιστική ανάδειξη της Νικόπολης, ενός ιδιαίτερα εκτεταμένου και σημαντικού αρχαιολογικού χώρου αποτελεί προτεραιότητα για το υπουργείο Πολιτισμού και παράλληλα δρομολογούμε την υποψηφιότητα της Νικόπολης προς ένταξη στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco», ανέφερε κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στον χώρο, η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
Από τον Ιούνιο το αρχαίο θέατρο είναι επισκέψιμο και όπως δήλωσε στη Voria, η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πρέβεζας, Ανθή Αγγέλη, «στόχος μας είναι να σωθεί το σπουδαίο αυτό μνημείο από τη φθορά του χρόνου και να αποδοθεί στο κοινό ως επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος, όπως συμβαίνει τους τελευταίους μήνες», ενώ μετά την αποκατάσταση της ορχήστρας και της προσθήκης σειρών ειδωλίων, θα μπορούσαν να δοθούν και παραστάσεις, κάτι που όμως δεν προβλέπεται να γίνει πριν το τέλος του 2026 ή τις αρχές του 2027.
Ένας σημαίνων αρχαιολογικός χώρος - Η υπεροχή του Αύγουστου
Η Νικόπολη είναι χτισμένη στον αυχένα της χερσονήσου της Πρέβεζας που χωρίζει τον Αμβρακικό κόλπο από το Ιόνιο πέλαγος. Ιδρύθηκε ως σύμβολο της μεγάλης νίκης του Γάιου Ιουλίου Καίσαρα Οκταβιανού και μετέπειτα Ρωμαίου αυτοκράτορα Αύγουστρου ενάντια στον Μάρκο Αντώνιο και την Κλεοπάτρα Ζ΄ της Αιγύπτου στη ναυμαχία του Ακτίου το 31 π.Χ., η οποία και σήμανε το τέλος της αρχαίας ελληνικής πολιτικής ιστορίας.
Μετά τη μεγάλη νίκη του, που έδωσε τέλος στην εμφύλια ρωμαϊκή διαμάχη, ο Αύγουστος αποφάσισε να ιδρύσει τη Νικόπολη, όχι μόνο ως ανάμνηση της νίκης, αλλά κυρίως ως κέντρο ελέγχου της δυτικής Ελλάδας μαζί με την Πάτρα. Η πόλη δημιουργήθηκε με συνένωση άλλων οικισμών (Κασσώπη, Αμβρακία, Λευκάδα κ.ά.) και τη βίαιη, ως έναν βαθμό μεταφορά κατοίκων στη Νικόπολη.
Ο αυτοκράτορας αφιέρωσε τη Νικόπολη στον Απόλλωνα Άκτιο ή Ακτιακό και προς τιμή του θεσπίστηκαν τα Νέα Άκτια που αποτελούσαν επανασύσταση των Ακτίων, των παλαιών τοπικών αγώνων των Ακαρνάνων. Ο Απόλλωνας που λατρευόταν εκεί είχε τα επίθετα Λευκάδιος ή Λευκαδιακός (από τη Λευκάδα), αλλά και Αγυιεύς. Στο ιερό του λατρεύονταν παράλληλα ο Ποσειδώνας και ο Άρης, σύμφωνα με επιγραφή που βρέθηκε εκεί. Άλλοι θεοί που λατρεύονταν στη Νικόπολη ήταν ο Δίας, ο Διόνυσος, ο Ερμής, ο Ήφαιστος, ο Ασκληπιός, η Εκάτη, ο Πάνας, ο Ηρακλής και ο Άττις. Από τις γυναικείες θεότητες σημαντική θέση κατείχε η Άρτεμη, η οποία είχε τα επίθετα Λαφρία, Σώτειρα, Εφέσια και Κελκαία. Στην πόλη λατρεύτηκαν ιδιαίτερα και δύο θεότητες ανατολικής προέλευσης: η Ίσιδα και η Κυβέλη. Πολύ σημαντική ήταν επίσης και η αυτοκρατορική λατρεία του Οκταβιανού, του ιδρυτή της πόλης.
Κατά τον 2ο μ.Χ. αιώνα το θέατρο της Νικόπολης έγινε πιο πολυτελές από το αρχικό, με ψηλότερο σκηνικό οικοδόμημα και περιμετρική στοά, ενώ μπορούσε να φιλοξενήσει 8.000 θεατές και με τη μέγιστη εκμετάλλευση του χώρου ως και 10.000 θεατές.
Το μνημείο χαρακτηρίζεται από τον ιδιότυπο συγκερασμό στοιχείων της ελληνικής και ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής. Το κοίλο του θεάτρου, διαμέτρου 96 μ., αναπτύσσεται -κατά τα ελληνικά πρότυπα- τόσο στο φυσικό πρανές του λόφου, όσο και σε λιθόκτιστες υποδομές, σύμφωνα με το ρωμαϊκό σύστημα στήριξης. Περιμετρικά του κοίλου εξωτερικά -για την καλύτερη προστασία του μνημείου- κατασκευάστηκε ψηλός καμπύλος τοίχος, ο οποίος κατά διαστήματα ενισχύονταν με αντηρίδες
Το διώροφο σκηνικό οικοδόμημα είχε μνημειακή πρόσοψη με πλούσιο γλυπτό διάκοσμο, καθώς οι είσοδοι και τα ανοίγματα πλαισιωνόταν με κίονες και κόγχες, που φιλοξενούσαν εξαιρετικής τέχνης, μαρμάρινα αγάλματα Θεών και Μουσών.
Μια πολυτελής έπαυλη και δύο Βασιλικές
Στον αρχαιολογικό χώρο της Νικόπολης προχωρούν από το υπουργείο Πολιτισμού με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και οι εργασίες αποκατάστασης στον Οίκο του εκδίκου Γεωργίου. Πρόκειται για μια μεγάλη και πολυτελή αστική οικία, η οποία αναπτύσσεται σε χαμηλό λόφο, περιβάλλεται από τέσσερις δρόμους και καταλαμβάνει μια οικοδομική νησίδα, περίπου 9.000 τ.μ. Σε ψηφιδωτό δάπεδο της οικίας μαρτυρείται το όνομα του εκδίκου Γεωργίου, του αξιωματούχου που ήταν επιφορτισμένος με την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των πολιτών έναντι του κράτους. Με βάση τα συστήματα δομής, αναγνωρίζονται τρεις οικοδομικές φάσεις από τον 1ο αι. ως και τις αρχές του 7ου αι. μ.Χ.
Η Βασιλική Α΄, γνωστή ως Βασιλική του Δομετίου, από το όνομα δύο ομωνύμων επισκόπων -σύμφωνα με επιγραφές στα ψηφιδωτά της δάπεδα- ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Δημήτριο. Η ανέγερσή της από τον πρώτο Δομέτιο χρονολογείται περίπου στα μέσα του 6ου αι., ενώ η αποπεράτωση της ψηφοθέτησης του ναού τοποθετείται από τον συνώνυμο διάδοχό του στον επισκοπικό θρόνο, στα 550-575 μ.Χ.
Η Βασιλική Β΄, γνωστή και ως Βασιλική του Αλκίσωνος εντάσσεται σε ένα ευρύτερο εκκλησιαστικό συγκρότημα περίπου 6.000 τ.μ. Η ανέγερσή της χρονολογείται στα μέσα ή στο β΄μισό του 5ου αιώνα και συνδέεται με τον επίσκοπο Αλκίσωνα. Λόγω του μεγέθους και της πολυτελούς κατασκευής της θεωρείται ότι ήταν η επισκοπική έδρα της Νικόπολης.
Πηγή: Μ. Ριτζαλέου, Voria
Δεν υπάρχουν σχόλια