[Credit: Υπουργείο Πολιτισμού/ Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης] Ένας κτιστός τάφος-μνημείο στην περιοχή του σιδηροδρομικού σταθμού Κοζάνης, στην...
| [Credit: Υπουργείο Πολιτισμού/ Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης] |
Ένας κτιστός τάφος-μνημείο στην περιοχή του σιδηροδρομικού σταθμού Κοζάνης, στην οδό Αρκαδίου, κρατά καλά κρυμμένη την ιστορία μιας εύπορης οικογένειας ευγενών, τον 1ο-2ο μ.Χ. αιώνα στην ακμάζουσα Άνω Μακεδονία, όπως αποδεικνύουν εντυπωσιακές γυναικείες κεφαλές, αλλά και μία σαρκοφάγος.
«Την περίοδο αυτή φαίνεται ότι στην περιοχή της Κοζάνης υπήρχε μια αυτόνομη πόλη, σύμφωνα με τιμητική επιγραφή του 2ου αιώνα μ.Χ., όπου και γίνεται λόγος για βουλή και δήμο», λέει στη Voria.gr η αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης (ΕΦΑ) και Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Αικατερίνη Αναγνωστοπούλου, η οποία και μελετά το σπουδαίο αυτό μνημείο.
 |
| [Credit: Υπουργείο Πολιτισμού/ Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης] |
Μέχρι στιγμής δεν έχει ταυτιστεί το όνομα της αρχαίας πόλης, τα ευρήματα ωστόσο δείχνουν πως θα ήταν σπουδαία και με σημαντική οικονομική και κοινωνική θέση στην Άνω Μακεδονία.
Ο οικογενειακός τάφος της οδού Αρκαδίου αποτελεί τμήμα του ρωμαϊκού νεκροταφείου, το οποίο έχει ανασκαφεί στη νοτιοδυτική πλευρά της πόλης, φέρνοντας στο φως πλήθος ταφών με αρχιτεκτονικά μέλη και κτερίσματα.
Η ανεύρεση του τάφου ήταν τυχαία και έγινε στη διάρκεια εργασιών για τη διάνοιξη αγωγών αποχέτευσης από τη δημοτική αρχή.
 |
| [Credit: Υπουργείο Πολιτισμού/ Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης] |
«Η μορφή του ταφικού μνημείου παραπέμπει στους διθάλαμους καμαροσκεπείς τάφους που απαντώνται κατά τη ρωμαϊκή περίοδο σε όλη την επικράτεια. Στην περιοχή ανεύρεσης του μνημείου, γνωστή στην έρευνα ως Τρία Δέντρα ή Τρίδεντρο, είχαν στο παρελθόν εντοπιστεί κιβωτιόσχημοι τάφοι ρωμαϊκών χρόνων, ενώ τυχαία ευρήματα από την περιοχή αποτελούν ένα ενεπίγραφο μαρμάρινο κιονόκρανο καθώς και μία επιτύμβια στήλη που χρονολογούνται στο δεύτερο μισό του 2ου αιώνα μ.Χ.», αναφέρει η κ. Αναγνωστοπούλου.
Ο οικογενειακός τάφος-ηρώο ανήκει σε οργανωμένο νεκροταφείο των ρωμαϊκών χρόνων, μεγάλο μέρος του οποίου καταστράφηκε κατά τη διάρκεια των εργασιών για τον σιδηροδρομικό σταθμό, αλλά και την οικοδομική δραστηριότητα της περιοχής. Όπως φαίνεται, είχε συληθεί από την αρχαιότητα, έτσι διασώθηκαν μόνο μία μεγάλη, μαρμάρινη σαρκοφάγος και δύο μαρμάρινες κεφαλές ενήλικων γυναικών, μία ηλικιώμενης και μία ακόμη, μικρού αγοριού.
 |
| [Credit: Υπουργείο Πολιτισμού/ Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης] |
Στη σαρκοφάγο, η οποία φέρει διακόσμηση στις δύο πλευρές της με γιρλάντες που εκφύονται από βουκράνιο, βρέθηκαν τμήματα οστών, ενώ μέσα στον ταφικό θάλαμο, στις μακριές πλευρές, εντοπίστηκαν οι κόγχες πάνω στις οποίες ήταν τοποθετημένες οι κεφαλές, εξαιρετικά δείγματα γλυπτικής του 1ου-2ου μ.Χ. αιώνα. Βρέθηκαν επίσης τμήμα χεριού από άγαλμα της ίδιας εποχής, καθώς και τμήμα ενδύματος από άλλο άγαλμα.
Τα ευρήματα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα πως ο τάφος ήταν οικογενειακός και ανήκε σε εύπορη οικογένεια ευγενών της περιοχής και της Άνω Μακεδονίας.
 |
| [Credit: Υπουργείο Πολιτισμού/ Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης] |
Επιπλέον, όπως είπε στη Voria.gr η κ. Αναγνωστοπούλου, «ο τάφος είναι κατασκευασμένος από επάλληλες σειρές οπτόπλινθων με συνδετικό υλικό ασβεστοκονίαμα. Το δάπεδο είναι στρωμένο με τετράγωνες πήλινες πλάκες. Οι εσωτερικές επιφάνειες των τοιχωμάτων του ήταν επιχρισμένες με κονίαμα που έφερε γραπτή διακόσμηση. Δίπλα και δυτικά της εισόδου έχει εντοιχιστεί ορθογώνια μαρμάρινη ανοικτή θήκη, στο εσωτερικό της οποίας βρέθηκαν λίγα οστά και τμήματα γυάλινου αγγείου με ταφική πιθανά χρήση. Οι τοίχοι του κύριου θαλάμου σώζονται σε ένα μέγιστο ύψος 1,50 μ. στη βορειοδυτική γωνία. Κατά μήκος των μακρών πλευρών του θαλάμου δημιουργούνται ορθογώνιες κόγχες στις οποίες έχουν τοποθετηθεί λίθινες βάσεις για την τοποθέτηση μαρμάρινων τεφροδόχων κίστεων, αλλά και για τη στερέωση προτομών».
Από τον ταφικό θάλαμο συλλέχθηκε κεραμική ρωμαϊκών χρόνων, κάποια γυάλινα τμήματα αγγείων και σιδερένια καρφιά, ενώ η σαρκοφάγος και τα γλυπτά, προϊόντα εξαιρετικής τέχνης, εκτίθενται στην Αρχαιολογική Συλλογή Κοζάνης.
«Ο τάφος δείχνει να ήταν σε χρήση από το α΄ μισό του 1ου έως και τα μέσα του 2ου αιώνα μ.Χ. χρόνια. Αρχικά φαίνεται να χρησιμοποιήθηκε για την τοποθέτηση τεφροδόχων αγγείων και προτομών ενώ αργότερα υιοθετείται η πρακτική του ενταφιασμού, με την τοποθέτηση της σαρκοφάγου στα μέσα του 2ου αι. μ.Χ.», επισημαίνει η κ. Αναγνωστοπούλου και προσθέτει: «Είναι εύλογο ότι η κατασκευή ενός τέτοιου ταφικού μνημείου δεν θα μπορούσε παρά να ανήκει σε μία εύπορη οικογένεια και θα απηχούσε όχι μόνο την οικονομική της ευμάρεια αλλά και την κοινωνική της καταξίωση».
 |
| [Credit: Υπουργείο Πολιτισμού/ Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης] |
Όπως είπε στη Voria.gr η προϊσταμένη της ΕΦΑ Κοζάνης, Αρετή Μετόκη-Χονδρογιάννη, ο τάφος του Αρκαδίου είναι ένα από τα πολύ σημαντικά μνημεία της πόλης της Κοζάνης, επισκέψιμο και ορατό από τον δρόμο, ενώ εντάχθηκε και σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Εφορείας Αρχαιοτήτων.
Σημειώνεται επίσης πως η περιφερειακή ενότητα της Κοζάνης ανήκε κατά την αρχαιότητα στην Άνω Μακεδονία. Φυλετικά βασίλεια χαρακτήριζαν την πολιτειακή της οργάνωση μέχρι τη συνολική ενσωμάτωσή τους από τον Φίλιππο το 358 π.Χ. οπότε και καταργούνται και οι βασιλείς μετατρέπονται σε εταίρους του βασιλιά. Η ήττα των Μακεδόνων στην Πύδνα το 168 π.Χ. και η δημιουργία της Ρωμαϊκής επαρχίας το 148 π.Χ. σηματοδοτούν τη ρωμαϊκή περίοδο της Μακεδονίας.
Πηγή: Μ. Ριτζαλέου, Voria
Δεν υπάρχουν σχόλια