Ο πρόεδρος του MOMus Επαμεινώνδας Χριστοφιλόπουλος μιλάει για τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και το συνέδριο TechFuse στα Ιωάννινα. Μπορού...
Ο πρόεδρος του MOMus Επαμεινώνδας Χριστοφιλόπουλος μιλάει για τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και το συνέδριο TechFuse στα Ιωάννινα.
Μπορούμε να προβλέψουμε τον τρόπο που η τεχνολογία θα αλλάξει τη ζωή μας; Ποια είναι η επόμενη μεγάλη καινοτομία που συνδέεται με την τεχνητή νοημοσύνη; Σε ποιο τομέα της επιστήμης θα πρέπει να περιμένουμε απίστευτες εξελίξεις; Και ποια είναι η θέση των μουσείων σε έναν κόσμο όπου κυριαρχεί η τεχνολογία και κατακλύζεται από οθόνες;
Ερωτήματα πολλά, επίκαιρα, αλλά και με την πρώτη ματιά ασύνδετα. Αν η συζήτηση όμως γίνεται με τον επικεφαλής της Εδρας UNESCO για την Ερευνα του Μέλλοντος στο Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας και πρόεδρο του Μητροπολιτικού Οργανισμού Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (MOMus), Επαμεινώνδα Χριστοφιλόπουλο, τότε όλα μπορούν να χωρέσουν σε μια συζήτηση.
Τον «συναντήσαμε» ενώ οργάνωνε τις τελευταίες λεπτομέρειες για τη διπλή συμμετοχή του στη δεύτερη έκδοση του τριήμερου ετήσιου συνεδρίου TechFuse, το οποίο συνδυάζει την τεχνολογία και την καινοτομία με τον πολιτισμό και ξεκίνησε τις εργασίες του στα Ιωάννινα. Εκεί όπου, εκτός από μια συζήτηση που θα έχει με τη σύμβουλο για τον πολιτισμό στο Γραφείο του Πρωθυπουργού, Ελενα Μαυρομιχάλη, όσον αφορά τη σχέση των ψηφιακών εργαλείων και του πολιτισμού, διοργανώνει κι ένα εργαστήριο προόρασης για τις προκλήσεις και τα εναλλακτικά σενάρια που θα αντιμετωπίσει ο Δήμος Ιωαννίνων στο μέλλον, με τη συμμετοχή κατοίκων της πόλης, και ετοιμαζόταν να παρακολουθήσει μία ακόμα προβολή στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
«Η αλήθεια είναι ότι το σκέφτομαι να επιστρέψω σε μια αίθουσα προβολής του φεστιβάλ, διότι έχω κουραστεί με τις συζητήσεις γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη», λέει δίνοντας έτσι και το έναυσμα της συζήτησής μας.
Πού αποδίδετε τον θόρυβο γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη; Τη φοβόμαστε; Τη θεωρούμε απλώς μια τάση της μόδας;
Αυτό που συμβαίνει είναι ότι πρόκειται για μια εξαιρετικά επιδραστική τεχνολογία. Ανήκει στις τεχνολογίες γενικού σκοπού που χρησιμοποιούνται οριζόντια, για τα πάντα, όπως είναι ο ηλεκτρισμός, οι ατμομηχανές ή το Διαδίκτυο, όπου δεν υπάρχει πεδίο στην καθημερινή ζωή στο οποίο να μην τις χρησιμοποιούμε άμεσα ή έμμεσα. Τώρα, βρισκόμαστε μπροστά σε μια τεχνολογία γενικού σκοπού, η οποία αφορά θέματα πνευματικής εργασίας. Στην αρχή μιας επανάστασης πολύ μεγαλύτερης από εκείνη του Διαδικτύου, η οποία θα φέρει ιλιγγιώδεις αλλαγές και στην πράξη κανένας, μα κανένας, δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα τι θα ακολουθήσει.
Αποφεύγετε τον όρο «πρόβλεψη».
Σωστά, διότι στον τομέα μου θεωρούμε αφελές το να εκτιμήσουμε ότι μπορούμε να προβλέψουμε οτιδήποτε. Προσπαθούμε να εξετάσουμε μια σειρά από αλλαγές που θεωρούμε ότι θα συνεχίσουν να συμβαίνουν και οι οποίες εκτιμούμε ότι μπορεί να είναι σημαντικές, αλλά δεν είμαστε σίγουροι προς ποια κατεύθυνση, και πάνω εκεί φτιάχνουμε σενάρια. Ορισμένα εξ αυτών μοιάζουν γελοία, αλλά αυτή είναι ακριβώς η αξία τους. Θα πρέπει δηλαδή κάτι να φαίνεται εντελώς γελοίο και προϊόν επιστημονικής φαντασίας προκειμένου να έχει αξία. Και το επίπεδο της κουβέντας που γίνεται σήμερα για την τεχνητή νοημοσύνη βασίζεται στις τεχνολογίες που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, λίγο πιο ανεπτυγμένες. Ολο αυτό δεν έχει καμία σχέση με αυτό που θα συμβεί. Καμία.
Υπάρχουν κάποια μοντέλα που επιτρέπουν σε εσάς, ως ειδικό στην επιστήμη του μέλλοντος, να μας δώσετε μια ιδέα για το τι ενδεχομένως πρέπει να περιμένουμε;
Η επόμενη μεγάλη καινοτομία που αφορά την τεχνητή νοημοσύνη είναι αυτό που λέμε γενική τεχνητή νοημοσύνη, όπου τα συστήματα θα προσπαθούν μόνα τους να βρίσκουν λύσεις, δεν θα δίνουν όπως σήμερα μόνο απαντήσεις.
Πόσο απέχουμε από αυτό;
Θα μπορούσαμε να πούμε γύρω στα 30 με 35 χρόνια, άλλοι υποστηρίζουν πολύ πιο γρήγορα και άλλοι εκτιμούν ότι δεν θα συμβούν ποτέ αυτές οι εξελίξεις. Στην πραγματικότητα είναι μια πρόβλεψη με μηδενική αξία. Το σημαντικό είναι να μην προσεγγίζουμε την τεχνητή νοημοσύνη μεμονωμένα, αλλά σε συνδυασμό με τις τεχνολογίες που αναπτύσσονται ταυτόχρονα σε διάφορα επίπεδα, είτε στην πληροφορική – κβαντικοί υπολογιστές – είτε στη ρομποτική είτε σε τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται κυρίως για ιατρικούς σκοπούς, όπως επί παραδείγματι ένα τσιπάκι στον εγκέφαλο για να μπορέσει κάποιος να περπατήσει. Σε κάποια χρόνια θα έχουμε επαυξημένους ανθρώπους που θα μπορούν να κάνουν τα πάντα πολύ καλύτερα, αφού θα έχουν έναν υπερυπολογιστή μέσα τους. Στην ιατρική σίγουρα θα δούμε απίστευτα πράγματα.
Και στον χώρο του πολιτισμού; Πώς αυτή η τεχνολογική υπερεπανάσταση θα επηρεάσει τα μουσεία και τη σχέση τους με το κοινό;
Ενα βασικό λάθος που κάνουμε είναι ότι βλέπουμε το μέλλον των μουσείων ως μια προέκταση αυτού που βιώνουμε σήμερα. Πιστεύω όμως ότι τα μουσεία θα κληθούν να αλλάξουν ρόλο όπως και ο κόσμος γύρω τους, κι αυτή είναι η πρόκληση με την οποία θα έρθουν αντιμέτωποι οι άνθρωποί τους: να αλλάξουν τον τρόπο που επιλέγουν τη θεματολογία τους, που αφηγούνται τις ιστορίες τους. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να αποτελέσουν και βήμα για να συζητήσουμε όλες αυτές τις μεγάλες τεχνολογικές αλλαγές, την κλιματική κρίση, την παγκόσμια πόλωση. Με βάση κάποια σενάρια που έχουμε κάνει, θα έλεγα ότι προφανώς και στο μέλλον τα μουσεία θα χρησιμοποιούν πολλά ψηφιακά και υψηλής τεχνολογίας εργαλεία, αλλά θα συνεχίσουν να αποτελούν ένα καταφύγιο από την πραγματικότητα.
Υπάρχουν δικλίδες ασφαλείας ενόψει όλων των ραγδαίων αλλαγών που περιγράφετε;
Δεν προλαβαίνουμε, και ο όρος δικλίδα ασφαλείας μού φαίνεται και λίγο αστείος. Δεν μπορούμε να φτιάξουμε κανονισμούς σε εθνικό επίπεδο όταν τα πράγματα τρέχουν παγκοσμίως. Θα περάσουμε οπωσδήποτε από μια φάση μετασχηματισμού. Από ‘κεί και πέρα, ας πούμε στην καλλιτεχνική δημιουργία και στη σχέση της με την τεχνητή νοημοσύνη – θέμα για το οποίο γίνεται μεγάλη συζήτηση –, είναι η κοινωνία εκείνη που θα κρίνει τι θεωρεί και τι θα παραμείνει ως έργο τέχνης.
Πηγή: Μ. Αδαμοπούλου, Τα Νέα
Δεν υπάρχουν σχόλια