Εκατό χρόνια ανασκαφών στη Θάσο

Τα εκατό χρόνια των ανασκαφών της στη Θάσο γιορτάζει φέτος η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών , που προγραμματίζει ένα μεγάλο πρόγραμμα ...

Τα εκατό χρόνια των ανασκαφών της στη Θάσο γιορτάζει φέτος η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών, που προγραμματίζει ένα μεγάλο πρόγραμμα εκδηλώσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, προκειμένου να αναδείξει το σημαντικό ερευνητικό έργο της στο βορειοελλαδίτικο νησί.

Η αρχή θα γίνει από τη Θεσσαλονίκη. Στο πλαίσιο του ετήσιου αρχαιολογικού συμποσίου, που θα γίνει το Μάρτιο στο ΑΠΘ, «θα υπάρξει ολόκληρη συνεδρία αφιερωμένη στη Θάσο, με μία σειρά ανακοινώσεων που δίνουν νέα στοιχεία για τις έρευνες εκεί», λέει στον «Α» ο διευθυντής της Γαλλικής Σχολής στην Αθήνα, Ντομινίκ Μιλιέ.

Μέσα στο Μάρτιο θα εγκαινιαστεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και μία έκθεση αφιερωμένη στη Θάσο και τις έρευνες της Γαλλικής Σχολής. Η έκθεση, όπως εξηγεί η διευθύντρια του ΑΜΘ, Τζένη Βελένη, θα περιλαμβάνει σειρά φωτογραφιών που σχετίζονται με τις ανασκαφές στη Θάσο και θα συμπληρώνεται με περίπου 25 αρχαιολογικά ευρήματα (κεραμική, ειδώλια, μαρμάρινες επιγραφές και άλλα αντικείμενα) από το νησί. Η έκθεση θα είναι θεματική, θα χωρίζεται δηλαδή σε τομείς που αναφέρονται στην αγορά, τα ιερά, τις κατοικίες της αρχαίας Θάσου και θα καλύπτει χρονικά ολόκληρη την εκατονταετία των ερευνών της Γαλλικής Σχολής.

Τον Ιούνιο η έκθεση θα μεταφερθεί στο Παρίσι, προκειμένου να πλαισιώσει ημερίδα με θέμα τις ανασκαφές στη Θάσο, που θα διοργανωθεί στην Academie des Inscriptions et Belles-Lettres της γαλλικής πρωτεύουσας. Στόχος της Γαλλικής Σχολής είναι οι φωτογραφίες να ταξιδέψουν και στην ίδια τη Θάσο το καλοκαίρι, όπου προγραμματίζεται μάλιστα να οργανωθούν και ομιλίες αρχαιολόγων ενώπιον του κοινού.

Εκδηλώσεις με θέμα τη Θάσο θα οργανώσει η Γαλλική Σχολή και στην έδρα της, στην Αθήνα, ενώ μετά το καλοκαίρι η έκθεση θα ταξιδέψει και σε άλλες χώρες. Ηδη έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από τον Καναδά, λέει ο κ. Μιλιέ, ο οποίος πιστεύει ότι σύντομα το πρόγραμμα θα συμπληρωθεί με πολλές ακόμη διαδρομές.

Το χρονικό

Το 1911 οι Γάλλοι αρχαιολόγοι Σαρλ Αβεζού, Σαρλ Πικάρ και Α. Ζ. Ρεϊνά, στο πλαίσιο αποστολής της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών στη Βόρεια Ελλάδα, ξεκίνησαν μία μεγάλη έρευνα που ανέδειξε την αρχαία πόλη της Θάσου. Οι ανασκαφές στα χρόνια που ακολούθησαν έφεραν στο φως σημαντικά ευρήματα. Αποκάλυψαν το λιμάνι της Θάσου (πολεμικό και ανοιχτό, το οποίο χρησιμοποιούνταν για τα εμπορικά πλοία), την αγορά, το αρχαίο πολιτικό, διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο, γλυπτά, αγάλματα και επιγραφές ανεκτίμητης αξίας, πολλά από τα οποία βρίσκονται σήμερα

 στο Μουσείο του Λούβρου. Το Ιερό Τέμενος του Θάσιου Αγοραίου Δία, το μαρμαρόκτιστο Ωδείο, τα Ιερά της Αρτεμης, της Αθηνάς Πολιούχου, του Διονύσου, το Ποσειδώνιο, το Αρχαίο Θέατρο και η Αρχαία Ακρόπολη είναι μερικά μόνο από τα ενδιαφέροντα κατάλοιπα που συνθέτουν τον εντυπωσιακό αρχαιολογικό πλούτο του νησιού.


Προϊστορική εποχή (4000 - 800 π.Χ.)

Η πρωτοϊστορική περίοδος του νησιού αποκαλύφτηκε με ανασκαφές στην περιοχή της Ακρόπολης του Κάστριου. Οι ανασκαφές έγιναν από την αρχαιολογική υπηρεσία της Καβάλας υπό την διεύθυνση της Δ. Χάιδου Κουκουλή-Χρυσανθάκη τα έτη 1969-1978 και με την βοήθεια διεθνούς ομάδας επιστημόνων. Στο φως ήλθε ο σημαντικότερος όλων των οικισμών της ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης της εποχής εκείνης. Σχεδόν πέντε χιλιόμετρα από τον σημερινό Πότο σε ένα ορεινό ύψωμα βρίσκονται σήμερα οι αρχαιολογικοί τόποι Ακρόπολις Κάστρι και οι νεκροπόλεις Κεντριά, Τσιγκανάδικα και Βρυσούδες, καθώς επίσης βορειότερα το Λαρνάκι με του προϊστορικούς τάφους του και το προϊστορικό νεκροταφείο του Μανταλουδίου.

Στα τέλη του 6ου αι. π.Χ., την εποχή της ακμής της μεταλλωρυχείας στην Θάσο η ετήσια παραγωγή πολύτιμου μετάλλου ανερχόταν στα 200τάλαντα, που σήμερα ισοδυναμεί με 7,2 τόνους ασήμι. Νομισματοκοπεία υπήρχαν πιθανώς στην αρχαία πόλη της Θάσου, στην Νεάπολη (Καβάλα) και στην Περαία, τα οποία προφανώς κατατάσσονται στα αρχαιότερα νομισματοκοπεία του ελλαδικού χώρου. Τα τελευταία 100 χρόνια οι αρχαιολογικές ανασκαφές της Γαλλικής Σχολής Αθηνών άνω των 10.000 νομισμάτων που κόπηκαν στην Θάσο.

Στατήρας της Θάσου, 6ος - 50ς αι. π.Χ.

Αργυρός Στατήρας Θάσου:
Σειληνός και Νύμφη, περ.520–463 π.Χ
. (Le Rider: Thasiennes 2), SNG Copenhagen (20 mm, 9,31 g)

Την προστινή όψη των αρχαιότερων νομισμάτων της Θάσου στολίζουν θέματα σχετικά με την λατρεία του Διόνυσου. Παρουσιάζουν έναν Σειληνό που κρατάει μια αντιστεκόμενη Μαινάδα. Η πίσω όψη δείχνει έναν τετράπτερο μύλο ή μια Γοργόνα.

Δραχμή της Θάσου, 4ος αι. π.Χ.

Μετά την δεύτερη εξέγερση κατά των Αθηναίων το 389-388 π.Χ. η Θάσος εντάχτηκε στην Δηλιακή Συμμαχία. Η οικονομία της Θάσου γνωρίζει εκ νέου μεγάλη ανάπτυξη. Τα μέτρα και σταθμά ανακατατάσσονται, και ως νόμισμα καθιερώνεται η δραχμή. Εκτός από τα αργυρά κόβονται και χάλκινα και χρυσά νομίσματα

Τετράδραχμο Θάσου 2ος αιώνας π.Χ.

Ένα αργυρό ημίδραχμο από την Φοινίκη του 4ου αι. π.Χ. απεικονίζει μια ιανόμορφη προτομή. Η πίσω όψη φέρει την επιγραφή ΘΑΣΙ και απεικονίζει δύοαμφορείς, τον ένα δίπλα στον άλλο, ενώ ο αριστερός αμφορέας είναι αντεστραμένος. Το κέρμα έχει διάμετρο 15 χιλ. και ζυγίζει 1,49 γραμ..Ένα αργυρό αττικό τετράδραχμο του 2ου αι. π.Χ. απεικονίζει το δεξιό προφίλ της προτομής του Διονύσου σε νεαρή ηλικία. Φοράει κορδέλα στο κούτελο και είναι κισσοστεφανωμένος και στολισμένος με δύο ανθοδέσμες. Η κόμη είναι πιασμένα πίσω, ενώ δυο μπούκλες κρέμονται στον σβέρκο. Η πίσω όψη φέρει τις επιγραφές ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ, ΣΩΤΗΡΟΣ και ΘΑΣΙΩΝ δεξιά, αριστερά και κάτω αντίστοιχα. Απεικονίζει τον γυμνόσωμο Ηρακλή που στέκεται όρθιος μπροστά και στρέφει το κεφάλι στα αριστερά. Στηρίζει το δεξί του χέρι στο κάθετο ρόπαλο, ενώ στον αριστερό του βραχίονα έχει κρεμασμένο το δέρας του λιονταριού και στηρίζει το χέρι του στον μηρό. Ανάμεσα στο σώμα του Ηρακλή και το ρόπαλο διαβάζουμε τον αριθμό 66. Το κέρμα έχει διάμετρο 32 χιλ. και ζυγίζει 15,1 γραμ.

Πηγή: Χρύσα Νάνου, Εφημερίδα "Αγγελιοφόρος", "Βικιπαιδεία"

Πηγή Εικόνων: "Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας"