Αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως την πρώτη ουσιαστική απόδειξη ότι η ιστορία ενός αγροκτήματος στην Σικελία φτάνει αρκετές χιλιάδες χ...
Αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως την πρώτη ουσιαστική απόδειξη ότι η ιστορία ενός αγροκτήματος στην Σικελία φτάνει αρκετές χιλιάδες χρόνια πίσω. Ένας αριθμός ευρημάτων αποδεικνύει την συνεχή χρήση του ως σύμπλεγμα εγκαταστάσεων με έντονη οικονομική και θρησκευτική ζωή μεταξύ 5ου και 16ου αιώνα. Τα ευρήματα είναι το αποτέλεσμα δύο ερευνητικών έργων της Austrian Science Fund FWF που διενεργεί την πρώτη αρχαιολογική εξερεύνηση της βυζαντινής περιόδου στο νησί της Σικελίας. Τα ευρήματα εκτίθενται στο κοινό στο Μουσείο Krahuletz στο Eggenburg της Αυστρίας.
Η Σικελία είναι διάσημη, όχι μόνο για τους ταξιδιώτες στην Ιταλία. Η στρατηγική της θέση έλκυσε την προσοχή αρκετών υπερδυνάμεων της ιστορίας. Ενώ κατά την αρχαία και την Ρωμαϊκή περίοδο στο νησί κυριάρχησαν οι Έλληνες, στα μέσα του Μεσαίωνα αποτέλεσε τον κέντρο των Νορμανδών στην νότια Ιταλία. Ωστόσο, οι 4 αιώνες της Βυζαντινής κυριαρχίας είναι λιγότερο γνωστοί. Χάριν στα δύο ερευνητικά έργα του Ινστιτούτου Βυζαντινών και Σύγχρονων Ελληνικών Μελετών του Πανεπιστημίου της Vienna σημαντικά δεδομένα ήρθαν στο φως σχετικά τόσο για τις δραστηριότητες του συγκροτήματος όσο και για την οικονομική και θρησκευτική ιστορία κατά την περίοδο αυτή.
Από αγρόκτημα σε χώρο καθαγιασμού…
Για 10 χρόνια τα δύο ερευνητικά έργα επικεντρώθηκαν στο αγρόκτημα στο χωριό Torrenova, ΒΑ της Σικελίας (120 χλμ. Δυτικά της Messina), το οποίο λειτούργησε ως μοναστήρι μεταξύ του 12ου και 16ου αιώνα, το San Pietro di Deca. Τμήμα αυτής της κατασκευής, που ανήκει στο μοναστήρι, έχει επιζήσει μέχρι σήμερα: ένα οκταγωνικό θολωτό κτίριο, γνωστό και ως «Conventazzo» επέζησε των συνεχόμενων αλλαγών χάρη σε αρκετές αλλαγές.
Υπάρχουν ενδείξεις συνεχόμενης χρήσης από την Ύστερη αρχαιότητα μέχρι και την πρώιμη σύγχρονη περίοδο. «Μελετώντας την χρήση ενός απλού κτιριακού συμπλέγματος, είμαστε πλέον σε θέση να ανακατασκευάσουμε την τοπική οικονομία της Σικελίας. Παρόλο που υπήρχαν στο παρελθόν κάποιες ελάχιστες γραπτές πηγές που υποδείκνυαν την συνεχόμενη χρήση, οι ανασκαφές μας και οι αναλύσεις των ευρημάτων έδωσαν και τις αρχαιολογικές αποδείξεις» αναφέρει ο καθηγητής Ewald Kislinger, επικεφαλής των δύο ερευνητικών έργων.
Οι έρευνες ξεκίνησαν το 2011 με λεπτομερή εξερεύνηση του χώρου χρησιμοποιώντας το πιο εξελιγμένο ραντάρ σάρωσης εδάφους. Το γεωραντάρ επιτρέπει την αναγνώριση κρυμμένων κτιριακών κατασκευών κάτω από την επιφάνεια του εδάφους χωρίς καμία παρέμβαση σε αυτό. Την περίοδο μάλιστα που η ομάδα είχε επικεφαλή τον καθηγητή Kislinger, επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη μιας εκκλησίας και μιας ρωμαϊκής βίλας τύπου “rustic” της ύστερης αρχαιότητας. Τα ευρήματα ήρθαν διαδοχικά στο φως μέσα από αρκετές ανασκαφικές περιόδους.
Η τετράγωνη εκκλησία
Χάρη στον μεγάλο αριθμό κτιριακών καταλοίπων, η εκκλησία χρονολογήθηκε στην πρώιμη Νορμανδική περίοδο (από το 1061 και μετά). Προς έκπληξη ολόκληρης της ομάδας, οι εργασίες αποκάλυψαν την αψίδα ενός παλαιότερου κτιρίου πιθανότατα θρησκευτικού χαρακτήρα από την ύστερη αρχαιότητα. Η εργασία του έργου απέδειξε ότι το Conventazzo αποτέλεσε τον θεμελιώδη κρίκο μεταξύ του συμπλέγματος της εκκλησίας και της υστερορωμαϊκής βίλας. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Kislinger: «Από τους Ρωμαίους και τους Βυζαντινούς μέχρι τους Νορμανδούς και την Ισπανική περίοδο της Σικελίας, έχουμε βρει ίχνη ανθρώπινης κατοίκησης στο S. Pietro di Deca. Αυτό αποδεικνύει την συνέχεια και την αλλαγή του αγροκτήματος για πάνω από μια χιλιετία».
Αρκετά νομίσματα αποδεικνύουν την έντονη δραστηριότητα που αναπτύχθηκε στον χώρο, από την αγροτική ζωή μέχρι αντικείμενα από το ετήσιο πανηγύρι του μοναστηριού, που έχει καταγραφεί σε γραπτές πηγές μέχρι το 1585. Συνολικά, τα ευρήματα (ανάμεσα σε άλλα, ευρήματα από 40 ανασκαμμένους τάφους) προσφέρουν μια πρώτης τάξεως ματιά στην ζωή του αγροτικού πληθυσμού στο νησί, της οποίας η ιστορική ανάλυση είχε περιοριστεί στην ανώτερη κοινωνική τάξη.
Χάρη στα δύο ερευνητικά έργα του FWF, ο τοπικός πληθυσμός κατάφερε να μάθει νέες πτυχές της ιστορίας του, ωθώντας τον να ζητά την έκθεση των ευρημάτων για τουριστικούς λόγους και επεκτείνοντας κατά αυτόν τον τρόπο την μακραίωνη παράδοση οικονομικής εκμετάλλευσης του San Pietro di Deca στον 21ο αιώνα.
Πηγή: PhysOrg
Δεν υπάρχουν σχόλια