Άποψη του μινωικού κτιρίου Ένας χρόνος έντονος και στην Αρχαιολογία, με επεισόδια όχι πάντα θετικά, υπήρξε το 2012.
 |
| Άποψη του μινωικού κτιρίου |
Η μεγάλη κλοπή στην Ολυμπία σημαδεύει τη χρονιά που πέρασε, όσο κι αν τα αρχαία βρέθηκαν τελικώς και επέστρεψαν στη θέση τους. Υπήρξαν πάντως ενδιαφέρουσες εξελίξεις σε διάφορα μέτωπα. Η επαναλειτουργία του Ακρωτηρίου με το νέο στέγαστρο, μεγάλες αρχαιολογικές εκθέσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, που βεβαίως συνεχίζονται, συνέδρια χάρη στα οποία δημοσιοποιήθηκαν νέες ανασκαφές και σπουδαία ευρήματα, η καλή πορεία των αναστηλωτικών έργων στην Ακρόπολη και η άριστη πορεία των έργων του ΕΣΠΑ, η εν εξελίξει είσοδος της ψηφιακής τεχνολογίας στην ξενάγηση μουσείων συνιστούν βήματα προς τα εμπρός, παρά τη δεινή θέση στην οποία έχει περιπέσει και ο τομέας της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το 2012, έτος μνημονίου - ας μην ξεχνάμε -, καταγράφεται επίσης ως το έτος που το υπουργείο Πολιτισμού υποβιβάστηκε σε Γραμματεία του υπουργείου Παιδείας, κάτι που ως αυτή τη στιγμή μόνο αρνητικά πιστώνεται. Η αλλαγή πολιτικής ηγεσίας, η περικοπή του προϋπολογισμού, η αναμενόμενη πώληση της έδρας του (προκειμένου να καταβάλλει μίσθωμα εν συνεχεία!), ακόμη και η αλλοπρόσαλλη πολιτική μερίδας αρχαιολόγων στην κατάδειξη προβλημάτων προκάλεσαν σύγχυση και απαισιοδοξία.
Σωστικές είναι στην πλειονότητά τους οι μεγάλες ανασκαφές που γίνονται σήμερα στην Ελλάδα - ας είναι καλά τα μεγάλα έργα, όπως το μετρό της Θεσσαλονίκης για παράδειγμα -, και ανάλογα είναι τα ευρήματα. Από αυτά «Το Βήμα» έχει επιλέξει δέκα και τα παρουσιάζει χωρίς σειρά σπουδαιότητας.
1. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ο μαρμάρινος δρόμος
 |
| Η μαρμαρόστρωη οδός αποτελείται, κατά κύριο λόγο, από μεγάλες μαρμάρινες πλάκες, πάχους 15 εκατοστών. |
Περισσότερα για την ανακάλυψη.
2. ΖΩΜΙΝΘΟΣ
Το μυστήριο αποκαλύπτεται
 |
| Από τον χώρο των ανασκαφών στην Ζώμινθο |
Περισσότερα για την ανακάλυψη.
3. ΑΡΧΑΙΑ ΙΩΛΚΟΣ
Ανακτορική πολιτική 3.500 ετών
Κτίριο του 13ου π.Χ. αιώνα που είχε συμποσιακή και τελετουργική χρήση ήρθε στο φως στον παραθαλάσσιο οικισμό που αποτελούσε το λιμάνι της Ιωλκού και συνδεόταν άμεσα με το ανακτορικό κέντρο του Διμηνίου. Καμένα οστά ζώων μαρτυρούν τελετουργίες, ενώ ο πλούτος των κινητών ευρημάτων, κυρίως αγγείων, σχετίζεται άμεσα με την παρασκευή και διανομή φαγητού στους συνδαιτυμόνες. Στην ανασκαφή, που διενεργείται από τη διευθύντρια της ΙΕ' Εφορείας Αρχαιοτήτων Ανθή Μπάτζιου-Ευσταθίου, βρέθηκαν επίσης μεγάλα αποθηκευτικά πιθάρια, μαγειρικά σκεύη, αγγεία μεταφοράς και διανομής τροφίμων, ψευδόστομοι αμφορείς με αρωματικά έλαια, αλλά και αρκετά εδώδιμα οστρακόδερμα, όπως πορφύρες και πίνες. Το εύρημα μιλάει για την πολιτική των ανακτορικών κέντρων που οργάνωναν συμπόσια σε ευρεία κλίμακα προκειμένου να ενισχύσουν την εικόνα και την κοινωνική τους θέση.
Περισσότερα για την ανακάλυψη.
4. ΝΗΕΣ
Βυθισμένος προϊστορικός οικισμός
Κατά το ήμισυ στη θάλασσα, σε βάθος από μερικά εκατοστά ως 2,5 μ., ενώ ο υπόλοιπος εκτείνεται στην ξηρά, αυτός ο προϊστορικός οικισμός όπου πραγματοποιεί υποβρύχιες έρευνες το Ινστιτούτο Ενάλιων Αρχαιολογικών Ερευνών χρονολογείται στη Μέση Εποχή του Χαλκού (περί το 1700 π.Χ.) και πήρε το όνομά του από τις νήες (πλοία) που κατασκεύασαν σε αυτόν τον κόλπο του Παγασητικού οι Μυρμηδόνες για να ταξιδέψουν για την Τροία. Ο οικισμός καταλαμβάνει έκταση άνω των δέκα στρεμμάτων και από τα ευρήματα που έχουν περισυλλέξει οι αρχαιολόγοι φαίνεται ότι είχε όλα τα χαρακτηριστικά μιας τυπικής πόλης της Μέσης Εποχής του Χαλκού: υφαντουργία την οποία αποδεικνύουν τα υφαντικά βάρη και τα σφονδύλια και κεραμική με παραγωγή πολλών αγγείων. Τα σπίτια είναι δυσδιάκριτα, σχηματίζουν όμως ένα τεράστιο λίθινο στρώμα, ενώ παιδικές ταφές βρίσκονται στα δάπεδα των οικιών, στις αυλές ή δίπλα σε οικίες.
Περισσότερα για την ανακάλυψη.
5. ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
Η αφύπνιση ενός νομού
 |
| Γενική άποψη της ανασκαφής στην αρχαία Μακύνεια |
Περισσότερα για τις ανακαλύψεις εδώ και εδώ.
6. ΖΕΑ
Οι νεώσοικοι της ναυμαχίας
 |
| Ανασκαφή στο λιμάνι της Ζέας όπου τα κατάλοιπα των λιμενικών εγκαταστάσεων βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας |
Περισσότερα για την ανακάλυψη.
7. ΚΟΥΤΡΟΥΛΟΥ ΜΑΓΟΥΛΑ
Πέτρινα σπίτια 7.000 ετών
Σε έναν από τους μεγαλύτερους τεχνητούς λόφους της Ελλάδας (κοντά στα χωριά Βαρδαλή και Νέο Μοναστήρι της Φθιώτιδας) μερικές εκατοντάδες άνθρωποι είχαν δημιουργήσει κατά τη Μέση Νεολιθική Περίοδο (περίπου 5800-5300 π.Χ.) μια κοινότητα όπου η συντονισμένη, συλλογική προσπάθεια των μελών της εντυπωσιάζει. Είχαν διαμορφώσει τον χώρο σε άνδηρα, είχαν κατασκευάσει μια σειρά από κυκλικούς τάφρους που περιέβαλλαν τον οικισμό και έχτιζαν ιδιαίτερα προσεγμένα σπίτια από πέτρα και πλιθιά, με πέτρινα υποστρώματα δαπέδων. Η ανασκαφή, που διευθύνεται από τους αρχαιολόγους Νίνα Κυπαρίσση και Γιάννη Χαμηλάκη, έχει αποδώσει πολλά και σημαντικά ευρήματα, μεταξύ των οποίων περισσότερα από 300 πήλινα ειδώλια, αριθμό ιδιαίτερα μεγάλο αναλογικά με την ανασκαμμένη έκταση.
Περισσότερα για την ανακάλυψη.
8. ΚΟΡΙΝΘΟΣ
Τα χρώματα του τάφου
Το εκπληκτικό πορτρέτο μιας όμορφης, νέας γυναίκας, η οποία απεικονίζεται ξαπλωμένη σε κρεβάτι καλυμμένη με κόκκινο κλινοσκέπασμα, διακοσμημένο με κίτρινες, κυανές και λευκές ταινίες, ενώ γιρλάντες, φιόγκοι και παγόνια βρίσκονται σε όλη τη λάρνακα και στους τοίχους, κάνουν αυτή την ταφή της ύστερης Ρωμαϊκής Εποχής εξαιρετική. Τα χρώματα, που διατηρούνται ανέπαφα, και η τεχνοτροπία, ανάμεσα στις αρχαίες τεχνικές και στα Φαγιούμ, προσθέτουν στο εύρημα μοναδικότητα. Ο τάφος βρέθηκε κατά τη διάρκεια εργασιών διάνοιξης της νέας εθνικής οδού Κορίνθου - Πατρών, είναι θαλαμοειδής και υπόγειος, ενώ η σκεπή του σχημάτιζε καμάρα, η οποία όμως έχει καταρρεύσει. Χρονολογήθηκε στον 3ο μ.Χ. αιώνα, έχει διαστάσεις 2,40Χ2,30 μ. και στο εσωτερικό του υπήρχαν δύο λάρνακες, εκ των οποίων η μία περιείχε τη γυναικεία ταφή.
Περισσότερα για την ανακάλυψη.
9. ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
Τα ψηφιδωτά της Πλωτινόπολης
Εντυπωσιακά ψηφιδωτά έρχονται στο φως από τις ανασκαφές στην Πλωτινόπολη, μία ρωμαϊκή πόλη κοντά στο Διδυμότειχο. Η προσωποποίηση του ποταμού θεού Εβρου σε ένα από αυτά τα ψηφιδωτά, που βρίσκεται στο τρικλίνιο μιας ρωμαϊκής έπαυλης (2ος-3ος μ.Χ. αι.), μαζί με μια γυναικεία μορφή που ταυτίζεται με την Πλωτίνη, σύζυγο του ρωμαίου αυτοκράτορα Τραϊανού, ο οποίος ίδρυσε την πόλη και της έδωσε το όνομά της, φέρνουν κοντά την Ιστορία και την Τέχνη. Εξαιρετικά και τα άλλα ψηφιδωτά που αποκαλύφθηκαν με απεικονίσεις Νηρηίδων, δελφινιών αλλά και φανταστικών ζώων, όπως οι ιχθυοκένταυροι, καθώς επίσης πτηνών, φυτών και διάφορων γεωμετρικών σχημάτων.
Περισσότερα για την ανακάλυψη.
10. ΟΡΕΙΝΗ ΑΡΚΑΔΙΑ
Όσα δείχνει η Άρτεμις
Το ιερό της Αρτέμιδος Λυκοάτιδας, το μοναδικό ως σήμερα στην Ελλάδα που είναι αφιερωμένο στη θεά με τη συγκεκριμένη ονομασία, εντόπισαν στις Αραχαμίτες Αρκαδίας οι ανασκαφές του Φινλανδικού Ινστιτούτου Αθηνών φέρνοντας νέα δεδομένα στην αρκαδική τοπογραφία. Η ταύτιση του ιερού έγινε μέσω των δύο διαφορετικών επιγραφών που φέρουν τα κεραμίδια της στέγης διπλανού κτιρίου το οποίο ανήκε στο ιερό. Η πρώτη αναφέρει ότι ανήκει στην Αρτέμιδα Λυκοάτιδα, ενώ η δεύτερη φέρει την επιγραφή «Δέσποινας ΑΚ». Έτσι, η μικρή πόλη Λυκόα, την οποία αναφέρει ο Παυσανίας δείχνοντας ότι εκεί βρισκόταν το ιερό της Αρτέμιδος Λυκοάτιδας, τοποθετείται τώρα στη θέση «Αγία Παρασκευή». Επιπλέον, η κοιλάδα των Αραχαμιτών ταυτίζεται με την κοιλάδα του Μαίναλου και το όρος Άγιος Ηλίας είναι το αρχαίο βουνό Μαίναλος!
Περισσότερα για την ανακάλυψη.
Πηγή: Μ. Θερμού, Το Βήμα
Δεν υπάρχουν σχόλια