Η εικονική αρχαιολογία αποκαλύπτει μυστικά της αρχαίας Ρώμης

Εικονική προσομοίωση της ευθυγράμμισης του ήλιου στην κορυφή του Οβελίσκου, με τον Βωμό της Ειρήνης σε πρώτο πλάνο. Ερευνητής από το...

Εικονική προσομοίωση της ευθυγράμμισης του ήλιου στην κορυφή του Οβελίσκου,
με τον Βωμό της Ειρήνης σε πρώτο πλάνο.

Ερευνητής από το πανεπιστήμιο της Indiana των ΗΠΑ χρησιμοποίησε προσομοιώσεις εικονικής πραγματικότητας για να γυρίσει τον χρόνο πίσω με στόχο να αναδείξει για πρώτη φορά την ιστορικής σημασίας μοναδική ευθυγράμμιση του ήλιου με δύο μνημεία που συνδέονται με τον ιδρυτή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Για σχεδόν μισό αιώνα, οι μελετητές είχαν συσχετίσει την Ara Pacis , τον «Βωμό της Ειρήνης» αφιερωμένο το 9 π.Χ. στον αυτοκράτορα Αύγουστο, τον Οβελίσκο του Montecitorio - έναν οβελίσκο ύψους 22 μέτρων περίπου, κατασκευασμένο από γρανίτη που μετέφερε ο Αύγουστος στη Ρώμη από την Αίγυπτο – και την ημέρα των γενεθλίων του Αυγούστου, την 23η Σεπτεμβρίου. 

Η μέχρι τώρα έρευνα έχει διαπιστώσει ότι αυτή την ημέρα, η σκιά του οβελίσκου - που χρησιμεύει ως δείκτης ή γνώμων ενός γιγαντιαίου ηλιακού ρολογιού στο δάπεδο της πλατείας - ήταν στραμμένη προς το κέντρο της Ara Pacis, την οποία η Ρωμαϊκή Σύγκλητος είχε διατάξει να ανατεθεί προς τιμήν της ειρήνης που έφεραν οι στρατιωτικές νίκες του Αυγούστου στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Με πάνω από σχεδόν 40 χρόνια διδασκαλίας της Ρωμαϊκής τοπογραφίας, ο καθηγητής Bernie Frischer, ενημέρωνε πάντα τους φοιτητές του για την παραπάνω επικρατούσα θεωρία, αλλά σήμερα με μια ανακοίνωση που έγινε στην Αρχαιολογική Ακαδημία του Βατικανού στη Ρώμη, ο Frischer παρείχε μια άλλη εξήγηση για την αρχική τοποθέτηση των δύο ορόσημων. Τα δύο μνημεία ήταν παράλληλα και δίπλα στον κύριο δρόμο της εποχής τη Via Flaminia, που οδηγούσε από τη Ρώμη προς τα Απέννινα όρη μέχρι την ακτή της Αδριατικής.

«Αυτό που είναι σημαντικό δεν είναι η σκιά του οβελίσκου, αλλά ο δίσκος του ήλιου όταν βρίσκεται πάνω από το κέντρο της κορυφής του οβελίσκου σε μία συγκεκριμένη θέση στη Via Flaminia, μπροστά από την Ara Pacis», δήλωσε ο Frischer. Νέες προσομοιώσεις σε υπολογιστή δείχνουν τώρα ότι η μακροχρόνια θεωρία του Γερμανού μελετητή, Edmund Buchner ότι η σκιά του οβελίσκου χτυπούσε το κέντρο της πρόσοψης της Ara Pacis, ήταν λανθασμένη.

Εικονική άποψη του «Βωμού της Ειρήνης» και του Οβελίσκου του Montecitorio, όπως φαίνονταν από τη Via Flaminia, τον αρχαίο κύριο δρόμο που οδηγούσε από τη Ρώμη στην Αδριατική Θάλασσα.

GPS συντεταγμένες, γνωστές διαστάσεις και πρόσθετες βιβλιογραφικές πηγές χρησιμοποιήθηκαν επίσης για τη δημιουργία των 3D μοντέλων της Ara Pacis, του μεσημβρινού και του οβελίσκου, τα οποία τοποθετήθηκαν εικονικά σε μια περιοχή 490 στρεμμάτων, γνωστή και ως Πεδίου του Άρεως. Ο Frischer δήλωσε ότι η βοηθός του Ismini Miliaresis διεξήγαγε στη Ρώμη ουσιαστική έρευνα σχετικά με τη θέση της μεσημβρινής γραμμής, ενώ ο επαγγελματίας σχεδιαστής και μηχανικός Paolo Albèri Auber διεξήγαγε τις δύσκολες εργασίες σχετικά με τον υπολογισμό του αρχικού μεγέθους του οβελίσκου.

Χρησιμοποιώντας το NASA’s Horizons System, το οποίο δίνει τη θέση των αντικειμένων του ηλιακού συστήματος στον ουρανό σε οποιαδήποτε στιγμή της ιστορίας από κάθε σημείο της γης, μαζί με τις έρευνες για τη θέση της αρχικής μεσημβρινής γραμμής, καθώς και το πραγματικό ύψος του οβελίσκου, ο Frischer και η ομάδα του με τους John Fillwalk, διευθυντή του Institute for Digital Intermedia Arts στο Ball State University, καθόρισαν με ακρίβεια  την θέση του ήλιου στην κορυφή του οβελίσκου κατά την 9^η Οκτωβρίου.

«Οι επιγραφές στον οβελίσκο δείχνουν ότι ο Αύγουστος αφιέρωσε τον οβελίσκο στην αγαπημένη θεότητά του, τον Απόλλωνα, θεό του Ήλιου», δήλωσε ο Frischer. «Και ο πιο πλούσιος ναός που χτίστηκε από τον Αύγουστο, ο Ναός του Απόλλωνα στον Παλατίνο λόφο, ήταν αφιερωμένος στον προστάτη θεό του και χτισμένος ακριβώς δίπλα στο σπίτι του Αυγούστου».

«Έτσι, η νέα ημερομηνία ευθυγράμμισης, η 9^η του Οκτώβρη, είναι στην πραγματικότητα αυτό που ξέρουμε σήμερα ότι είναι η ετήσια γιορτή των γενεθλίων του Ναού του Απόλλωνα στον Παλατίνο λόφο», προσθέτει. «Δεν υπάρχει άλλη ημερομηνία στο ρωμαϊκό θρησκευτικό ημερολόγιο τόσο κατάλληλη, όσο αυτή».

Ενώ οι εταιρείες Fillwalk και IDIA Lab δημιούργησαν ένα διαδραστικό μοντέλο που λειτουργεί στη μηχανή παιχνιδιού Unity, ο ερευνητής Matthew Brennan δημιούργησε ένα φωτορεαλιστικό μοντέλο, με την χρήση AutoCad και 3D Studio Max, που χρησιμοποίησε η ομάδα για να δημιουργήσει εικόνες και βίντεο κλιπ, ως επεξηγηματικά στοιχεία της έρευνας. Ο Frischer στη συνέχεια, αναζήτησε επιβεβαίωση των ευρημάτων του από έναν ανεξάρτητο φορέα όπως το Lawrence Livermore National Laboratory και τον αστροφυσικό David Dearborn.

«Έτρεξε ανεξάρτητες δοκιμές των ηλιακών ευθυγραμμίσεων μας, χρησιμοποιώντας διαφορετικό λογισμικό και μεθόδους, και τα συμπεράσματά του επιβεβαίωσαν αυτά που είχαμε βρει, γεγονός που μας δίνει μια πρόσθετη εμπιστοσύνη στο ότι η ανακάλυψή μας είναι σωστή», δήλωσε ο Frischer.

Το έργο αποτελεί μια απόδειξη για τις δυνατότητες που δίνει η χρήση της πληροφορικής στην υποστήριξη του έργου των αρχαιολόγων, και ειδικά για  τον Frischer, η χρήση της τρισδιάστατης μοντελοποίησης.

«Ο εμπειρισμός, η αίσθηση της άμεσης παρατήρησης της φύσης μέσα από τις αισθήσεις, σε ορισμένες περιπτώσεις, χρειάστηκε να δώσει τη θέση του σε πειράματα σκέψης και σε προσομοιώσεις υπολογιστή, ως αντικείμενα μελέτης στο χρόνο, το χώρο και την κλίμακα», δήλωσε χαρακτηριστικά. «Το αποκαλώ «simpiricism»,  όπου δημιουργούμε προσομοιώσεις σε ηλεκτρονικό υπολογιστή για να φέρουμε πίσω το αντικείμενο μας εντός του πεδίου των φυσικών μας αισθήσεων, ώστε να μπορεί να παρατηρηθεί και πάλι, με τρόπο ανάλογο με αυτό που έγινε στην εποχή του κλασικού εμπειρισμού». 

«Η τρισδιάστατη μοντελοποίηση μπορεί να υποδείξει στους ερευνητές  και μάλιστα, στο ευρύ κοινό, τι αποκάλυψε ο αρχαιολόγος και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να παρέχει μια εικόνα για το πώς η περιοχή ή το αντικείμενο φαινόταν όταν είχε δημιουργηθεί καθώς και τα επόμενα στάδια χρήσης μέχρι και την καταστροφή», είπε ο Frischer.

Πηγή: HeritageDaily