Ο πλούτος της Μαγνησίας στο διαδικτυακό Άτλαντα του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Θεσσαλικών Σπουδών Καρπός πρωτοποριακών ερευνητικών προσ...
 |
| Ο πλούτος της Μαγνησίας στο διαδικτυακό Άτλαντα του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Θεσσαλικών Σπουδών |
Καρπός πρωτοποριακών ερευνητικών προσπαθειών που διήρκεσαν περισσότερο από δύο χρόνια είναι ο διαδικτυακός άτλαντας που αναρτήθηκε πρόσφατα στον κόμβο του Υπουργείου Πολιτισμού, με πρωτοβουλία του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Θεσσαλικών Σπουδών.
Δεκάδες γνωστές και άγνωστες αρχαίες πόλεις έχουν καταγραφεί σε όλη τη Θεσσαλία, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής μας, συνθέτοντας ένα πολύ ενδιαφέρον σύνολο μνημείων, που είτε έχουν αναδειχθεί, είτε παραμένουν άγνωστα και μυστηριώδη, μέχρι τις μέρες μας.
Ο αρχαιολογικός Άτλαντας που προσφέρεται για αρχαιολάτρες, ερευνητές, αρχαιολόγους, και όσους επιθυμούν να εμπλουτίσουν, γενικότερα, τις γνώσεις τους, αποτελεί αναμφίβολα ένα καινούργιο, σημαντικό κεφάλαιο στο πεδίο της έρευνας και του πολιτισμού και είναι προσβάσιμος στην ηλεκτρονική διεύθυνση atlasthessalias.culture.gr
«Ο Άτλας της Θεσσαλίας είναι τμήμα ενός ερευνητικού προγράμματος που ανέπτυξε το Ινστιτούτο από το 2010 και εντεύθεν, στην προσπάθειά του να συγκεντρώσει το σύνολο των γνωστών μνημείων της Θεσσαλίας, δεδομένου ότι δραστηριοποιείται σε όλους του νομούς του γεωγραφικού διαμερίσματος της Θεσσαλίας. Γι’ αυτό το λόγο συγκεντρώσαμε όλα τα αρχαία μνημεία με τις δημοσιεύσεις τους και την αντίστοιχη βιβλιογραφία, προκειμένου να βοηθήσουμε τους μελετητές, δημιουργώντας παράλληλα ένα εύληπτο σύνολο πληροφοριών για τους αρχαιόφιλους» αναφέρει η αναπληρώτρια προϊσταμένη του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Θεσσαλικών Σπουδών, Έλσα Νικολάου.
Είναι η πρώτη φορά που συγκεντρώνεται σε μια διαδικτυακή ενότητα όλος ο αρχαιολογικός πλούτος της περιοχής και στους επόμενους στόχους του Ινστιτούτου είναι η καταγραφή του συνόλου των Βυζαντινών αλλά και των νεώτερων μνημείων της Θεσσαλίας.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει, εξάλλου, η ενότητα της Μαγνησίας, η οποία κατά την αρχαιότητα εκτεινόταν από το Πήλιο, το Μαυροβούνιο και την Όσσα, από τη χερσόνησο των Τρικέρων, μέχρι τις εκβολές του Πηνειού. «Οι περισσότερες πόλεις της Μαγνησίας αναφέρονται στον κατάλογο των πλοίων του Ομήρου, στο δεύτερο βιβλίο της Ιλιάδας» επισημαίνει η κ. Νικολάου, τονίζοντας παράλληλα ότι «υπάρχουν πολλές αρχαίες πόλεις που παραμένουν άγνωστες μέχρι σήμερα, είτε διότι δεν έχουν ερευνηθεί, είτε διότι δεν έχουν βρεθεί στοιχεία που να οδηγούν στην εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων σχετικά με την ταυτότητά τους».
Μυστηριώδεις πόλεις
Οδηγός στο οδοιπορικό στις άγνωστες αρχαίες πόλεις της Μαγνησίας είναι η πολύ σημαντική ερευνητική καταγραφή της Δρ. Αρχαιολόγου Βασιλικής Αδρύμη-Σισμάνη, Επίτιμης Διευθύντριας του Υπουργείου Πολιτισμού, η οποία διετέλεσε προϊσταμένη της ΙΓ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, αλλά και προϊσταμένη του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Θεσσαλικών Σπουδών.
Μυστηριώδης παραμένει η αρχαία πόλη του 4ου αιώνα π.Χ. που αποκαλύφθηκε πάνω στο λόφο της Γορίτσας, ακριβώς απέναντι από την αρχαία Δημητριάδα και έχει προταθεί από το 1924 από τον Φρ. Στέλιν, να ταυτιστεί με το αρχαίο Ορμίνιο. Το όνομά της παραμένει άγνωστο προς το παρόν, όπως σημειώνει η κ. Αδρύμη, ενώ έχει προταθεί από διάφορους ερευνητές η ταύτισή της με την αρχαία Νηλεία, τη Δημητριάδα, την αρχαία Ιωλκό, και πρόσφατα από το Μπρ. Ελλυ, και με την αρχαία Μεθώνη.
 |
| Ορατό το τείχος που εικάζεται ότι περιέβαλε την αρχαία Κασθαναία |
Στο μεταξύ, η θέση των αρχαίων Αμφανών δεν έχει ταυτιστεί επιγραφικά μέχρι σήμερα και έχουν προταθεί διάφορες πιθανές θέσεις, όπως το Παλιόκαστρο Σέσκλου, η θέση Νταμάρι ή Βελανιδιά και οι Παλαιο-Αλυκές, όπως επισημαίνει η κ. Αδρύμη. Η εκτεταμένη κατοίκηση που ερευνήθηκε με ανασκαφές των τελευταίων δεκαετιών πάνω και γύρω από τον Σωρό, έχει προταθεί από αρκετούς ερευνητές να ταυτιστεί με τα ερείπια της πόλης των Αμφανών, που βρίσκονται ανάμεσα στις Παγασές και το Ακρωτήρι Πύρρα, σημερινό Αγκίστρι.
Οι αρχαίες Παγασές κατά μια άποψη, ταυτίστηκαν με τα ερείπια της αρχαίας πόλης, που αποκαλύφθηκε στη σημερινή θέση Σωρός. Όμως η επικρατέστερη ταύτιση είναι αυτή που τοποθετεί τις κλασικές Παγασές στην περιοχή της μετέπειτα Δημητριάδας.
Παραμένουν άγνωστες
Κοντά στη λίμνη Βοιβηίδα, κοντά στη θέση Πέτρα έχει προταθεί ότι βρίσκονταν η θέση του αρχαίου Αρμενίου, πόλης της Πελασγιώτιδος, που παραμένει άγνωστη μέχρι σήμερα.
Η Λακέρεια και η Αμυρος ήταν αρχαίες πόλεις κτισμένες σε γειτονικά ομώνυμα υψώματα κοντά στο βόρειο άκρο της λίμνης Βοιβηίδας. Η ακριβής τους θέση δεν έχει ταυτιστεί μέχρι σήμερα, ενώ η θέση της Λακέρειας έχει προταθεί να ταυτιστεί με τη θέση «Παλιόκαστρο» δυτικά της Δέστανης.
Η αρχαία Κασθαναία έχει προταθεί να ταυτιστεί, χωρίς όμως να έχουν γίνει ανασκαφές, με την οχυρωμένη ακρόπολη που βρίσκεται σ’ ένα χαμηλό βραχώδη λόφο που βρίσκεται κοντά στην παραθαλάσσια θέση Αγιος Ιωάννης στο Αιγαίο. Η θέση αυτή βρίσκεται βορειοανατολικά του Κεραμιδίου, στο ΒΑ άκρο της Μαγνησίας, στα όρια μεταξύ Πηλίου και Μαυροβουνίου.
Η αρχαία Μεθώνη έχει προταθεί να ταυτιστεί με τα ερείπια που βρέθηκαν στο ύψωμα Νεβεστίκι στα Ανω Λεχώνια, όπου ένα αρχαϊκό τείχος περιβάλλει τη βάση του λόφου.
Η θέση της αρχαίας Κορόπης, αντίστοιχα, έχει ταυτιστεί με τα αποσπασματικά ερείπια που βρέθηκαν στην περιοχή της Μπούφας, χωρίς, ωστόσο να έχουν πραγματοποιηθεί συστηματικές ανασκαφές μέχρι σήμερα.
 |
| Χόρτο. Ερείπια οικίας από την αρχαία πόλη στη θέση «Πύργος» |
Η αρχαία πόλη Κορακαί παραμένει επί της ουσίας άγνωστη, καθώς αναζητήθηκε κοντά στα Καλά Νερά, ενώ δεν αποκλείεται το όνομά της να αποτελεί παράφραση του ονόματος της αρχαίας Κορόπης.
Η θέση της αρχαίας πόλης Ολιζών έχει προταθεί να τοποθετηθεί στη θέση Παλιόκαστρο, νότια της Μηλίνας, ενώ το νησάκι του Αλατά έχει προταθεί ως η θέση όπου βρίσκονταν το αρχαίο λιμάνι Ισαι, σύμφωνα με την κ. Αδρύμη.
Αγνωστη παραμένει η αρχαία Θαυμακία, ενώ για την ταύτισή της έχουν προταθεί αρκετές θέσεις κοντά στη θέση Πλατανιάς ή και βορειότερα.
Η αρχαία πόλη Σηπιάς έχει προταθεί να ταυτιστεί με τη θέση Θεοτόκος, στην ακτή Λύρη του νοτίου Πηλίου και τα Σπάλαυθρα, αντίστοιχα, προσδιορίζονται στην περιοχή του Χόρτου.
Στη θέση Κόττες, υπάρχουν ευρήματα που χρονολογούνται από την προϊστορική περίοδο έως και τα Βυζαντινά χρόνια. Ελληνιστικοί και ρωμαϊκοί τάφοι έχουν ερευνηθεί στη θέση Χωματόκαστρο, όπου υπάρχει τμήμα ενός πλίνθινου ρωμαϊκού τείχους. Η θέση έχει προταθεί να ταυτιστεί με την πόλη Μύραι.
Η θέση της αρχαίας πόλης Κικύνηθος βρισκόταν, σύμφωνα με τους αρχαίους συγγραφείς, στο νησί των Τρικέρων, στο δίαυλο Παγασητικού και Ευβοϊκού Κόλπου και απέχει μόλις ένα ναυτικό μίλι από το τελευταίο άκρο του Πηλίου. Ομως, η ακριβής θέση δεν έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα.
Η αρχαία πόλη Μύραι, που σύμφωνα με το Σκύλακα, βρίσκεται στα βόρεια της Μαγνησίας, δεν έχει ταυτιστεί μέχρι σήμερα, ενώ έχουν προταθεί διάφορες πιθανές θέσεις κατά καιρούς, στις εκβολές του Πηνειού και το σημερινό Τσάγεζι, αλλά και νοτιότερα, όπως η θέση της Θεοτόκου.
Άγνωστη παραμένει, τέλος, η θέση της αρχαίας μαγνητικής πόλης Αφέται, ενώ για την ταύτισή της έχει προταθεί η θέση στον Αλογόπορο και στο Μικρό του Πλατανιά.
Πηγή: Γλ. Υδραίου, Ταχυδρόμος
Δεν υπάρχουν σχόλια