Τα μουσεία του μέλλοντος είναι εδώ με εξωστρέφεια και μάρκετινγκ

Από τους πιο γοητευτικούς ομιλητές της προχθεσινής ημερίδας στο Μουσείο Μπενάκη ήταν ο Σαμ Θορν, καλλιτεχνικός διευθυντής της Πινακοθήκ...

Από τους πιο γοητευτικούς ομιλητές της προχθεσινής ημερίδας στο Μουσείο Μπενάκη ήταν ο Σαμ Θορν, καλλιτεχνικός διευθυντής της Πινακοθήκης Τate (φωτ.) στο Saint Ives της Κορνουάλης.

Μια λέξη πολύ της μόδας: Bucketlist. Αγγλιστί, σημαίνει η λίστα των επιθυμιών που θα ήθελε να ικανοποιήσει κανείς προτού πεθάνει. Μπορεί η επίσκεψη σ’ ένα μουσείο να είναι προτεραιότητα στον κατάλογο αυτό; 

Και όμως, η στρατηγική επικοινωνίας και marketing του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης με εισήγηση του διευθυντή Τομ Κάμπελ αποφάσισε να το υιοθετήσει ως στόχο. Κοντολογίς να πείσει το διεθνές κοινό ότι μια βόλτα μέχρι το Met έχει όντως τόσο μεγάλη αξία, που να διεκδικήσει μια θέση στο bucketlist. Πόσο εφικτός είναι αυτός ο σκοπός; Σε μεγάλο βαθμό, αν σκεφτεί κανείς ότι κάθε χρόνο πάνω από 6,2 εκατομμύρια άνθρωποι -στην πλειονότητά τους μη Νεοϋορκέζοι- περνούν το κατώφλι του μουσείου και άλλα 29 εκατομμύρια χρήστες του Διαδικτύου είναι φίλοι του ιδρύματος. Πώς έγινε αυτό πραγματικότητα; Με εξαιρετικό branding, με τη δημιουργία δηλαδή μιας ολοκληρωμένης επικοινωνιακής φυσιογνωμίας, που κάνει το Μητροπολιτικό τόσο αναγνωρίσιμο ως «μάρκα» όπως η αλυσίδα καφέ Starbucks, τα αθλητικά ήδη της Nike και τα προϊόντα της Apple.

Η σχέση κοινού - μουσείου

Αυτά και άλλα ενδιαφέροντα ειπώθηκαν προχθές από τη Σίνθια Ράουντ, που μίλησε στην ημερίδα που διοργάνωσε το Μουσείο Μπενάκη, η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα και το Βρετανικό Συμβούλιο. Τίτλος της «Το μέλλον είναι εδώ», με βασικό θεματικό άξονα την εξέλιξη της στρατηγικής, του προγραμματισμού και της επικοινωνίας για τα μουσεία και τους πολιτιστικούς χώρους. Η αντιπρόεδρος του τμήματος μάρκετινγκ και εξωτερικών σχέσεων του Met έκανε μια από τις πιο κατατοπιστικές παρουσιάσεις αναφορικά με το πώς τα μουσεία μπορούν να γίνουν ακαταμάχητα, να εκπέμπουν τέτοια γοητεία ώστε ο επισκέπτης να μην μπορεί να αντισταθεί. Οχι μόνον αυτό. Οπως συμβαίνει και με τις προαναφερθείσες κραταιές εμπορικές φίρμες, απώτερος στόχος είναι να αναπτυχθεί μεταξύ του κοινού και του μουσείου μια σχέση αφοσίωσης, που να ωθεί τους επισκέπτες να πηγαίνουν ξανά και ξανά.

Μπορεί στον μέσο Έλληνα, ο παραλληλισμός ανάμεσα στον χώρο πολιτισμού και ένα εμπορικό προϊόν να είναι μάλλον άγνωστος ή ακόμα και φορτισμένος αρνητικά, στις ΗΠΑ όμως είναι καθεστώς εδώ και πολλά χρόνια. Σε χώρες της Ευρώπης, πρόσφατα, έχει αρχίσει να κερδίζει μεγάλο έδαφος. Όσο μειώνεται η κρατική βοήθεια, τόσο περισσότερο τα πολιτιστικά ιδρύματα πρέπει να σκαρφιστούν τρόπους που θα αντλήσουν χορηγίες, θα διευρύνουν τη δεξαμενή του κοινού, θα κερδίσουν μια ισχυρότερη θέση στο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Και όλα αυτά, όπως εξήγησε η Ράουντ, προσπαθώντας να απευθυνθούν σε ανθρώπους που γίνονται όλο και πιο ναρκισσιστικοί και αυτοαναφορικοί (βλέπε selfies) και που βομβαρδίζονται καθημερινά από δεκάδες μηνύματα μέσα από τις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης για το πού πρέπει να περάσουν τον ελεύθερο χρόνο τους.

Άλλος ένας σπουδαίος ομιλητής ήταν ο Σαμ Θορν, καλλιτεχνικός διευθυντής της Πινακοθήκης Τate στο Saint Ives της Κορνουάλης. Πρόκειται για μια παραθαλάσσια πόλη που εδώ και 130 χρόνια προσελκύει καλλιτέχνες για το μοναδικό της φως και το ωραίο φυσικό περιβάλλον. Ο Βρετανός αναφέρθηκε στο όραμά του να κάνει το παράρτημα ένα μέρος στο οποίο οι καλλιτέχνες έχουν τον πρώτο λόγο στην παραγωγή και την οργάνωση του προγράμματος. Υπογράμμισε ότι για να μπορέσει ένα μουσείο ή μια Σχολή Καλών Τεχνών να ανταποκριθεί στις ανάγκες του 21ου αιώνα πρέπει να στραφεί και να αντλήσει διδάγματα από τα επιστημονικά εργαστήρια, τα αρχεία, τα εργοστάσια και την ίδια την κοινωνία. Στην οπτική γλώσσα και το ντιζάιν των σημάτων ενός μουσείου αναφέρθηκε η επικεφαλής του τμήματος σχεδιασμού του Met, Σούζαν Σέλερς, επίσης συμμετέχουσα στην ημερίδα.

Η ελληνική πραγματικότητα

Είχαμε όμως και πάνελ με θέμα την ελληνική πραγματικότητα, στο οποίο πήραν μέρος η Μαρίνα Φωκίδη, που μίλησε για την Kunsthalle, η τέως πρόεδρος του ΚΜΣΤ και νυν διευθύντρια του ΕΜΣΤ Κατερίνα Κοσκινά, η νέα διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού, Μαρία Λαγογιάννη, ο Τζέιμς Ράιτ, διευθυντής της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Αρχαιοτήτων στην Αθήνα, και η Σοφία Χανδακά, επιμελήτρια του Μουσείου Μπενάκη. Σήμερα, η ίδια ημερίδα θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη, στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, με ελαφρώς διαφορετικό πρόγραμμα.

Πηγή: Μ. Πουρναρά, Καθημερινή