Η χρυσή τομή της Καπέλα Σιξτίνα

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη η σκηνή του Αδάμ με τον Θεό στην Καπέλα Σιξτίνα έγινε με χρήση της χρυσής τομής Ο Μιχαήλ Άγγελος χρησιμοποίησ...

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη η σκηνή του Αδάμ με τον Θεό στην Καπέλα Σιξτίνα
έγινε με χρήση της χρυσής τομής

Ο Μιχαήλ Άγγελος χρησιμοποίησε τον περίφημο αριθμό φ στη θρυλική τοιχογραφία της οροφής της.

Το παρεκκλήσι Καπέλα Σιξτίνα στο Βατικανό είναι ίσως πιο διάσημο και από τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου. Το παρεκκλήσι αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς εξαιτίας των εκπληκτικών τοιχογραφιών του. 

Εκείνη που φυσικά ξεχωρίζει είναι η τοιχογραφία της οροφής της οποία δημιούργησε ο Μιχαήλ Άγγελος. Η διάσημη λεπτομέρεια αυτής της τοιχογραφίας είναι η προσπάθεια του Θεού να αγγίξει τον Αδάμ που είναι ξαπλωμένος απλώνοντας το χέρι του. Ο δείκτης στο χέρι του Θεού πλησιάζει τον δείκτη στο απλωμένο χέρι του Αδάμ αλλά τελικά η επαφή δεν επιτυγχάνεται. Έχουν γραφτεί πολλά τόσο συνολικά για την τοιχογραφία του Μιχαήλ Άγγελου όσο και για τη συγκεκριμένη σκηνή. Μια νέα μελέτη ερευνητών του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου Επιστημών Υγείας στο Πόρτο Αλέγκρε στην Πορτογαλία αναφέρει ότι ο κορυφαίος καλλιτέχνης της Αναγέννησης δεν χρησιμοποίησε μόνο το ζωγραφικό του ταλέντο και τις γνώσεις του στην ανατομία για τη δημιουργία της περίφημης σκηνής αλλά χρησιμοποίησε και τα μαθηματικά και ειδικότερα τη λεγόμενη χρυσή τομή.

Η αναλογία

Η λεγόμενη χρυσή τομή ή χρυσή αναλογία φ = 1,618 διαδραματίζει έναν σημαντικό ρόλο τόσο στα μαθηματικά όσο και στην αρχιτεκτονική, στις τέχνες και σε άλλους τομείς. Ο χρυσός αριθμός φ, ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά από τους αρχαίους Έλληνες οι οποίοι παρατήρησαν ότι όλα πάνω στη Γη, από τα φυτά μέχρι το ίδιο το ανθρώπινο σώμα, αναπτύσσονται βάσει μιας αναλογίας. Οι ιστορικοί υποδεικνύουν τον Πυθαγόρα και τη σχολή του ως τον τόπο όπου για πρώτη φορά διατυπώνεται ο μαθηματικός ορισμός της αναλογίας χρησιμοποιώντας δύο ευθύγραμμα τμήματα. 

Η σκέψη του Πυθαγόρα (ή των μαθητών του) ήταν πως αν υπάρχει ένα ευθύγραμμο τμήμα και ένα σημείο τομής να το τέμνει ασύμμετρα έτσι ώστε το μήκος του μεγαλύτερου τμήματος προς όλο το μήκος του τμήματος να είναι ίσο με το μήκος του μεγαλύτερου τμήματος προς το μήκος του μικρότερου, τότε ο λόγος τους φανερώνει κάποιους είδους αναλογία. Η υπόθεση ήταν ότι υπάρχει ένα τμήμα ΑΒ. Τέμνοντάς το σε δύο μέρη τα οποία δεν είναι ίσα μεταξύ τους στο σημείο Γ, δημιουργούνται δύο ευθύγραμμα τμήματα. Έστω ότι ΑΓ&ΒΓ τότε ΑΒ/ΑΓ=ΑΓ/ΒΓ. Το σημείο τομής Γ δίνει τη χρυσή αναλογία γιατί ο λόγος των ΑΒ/ΑΓ και ΑΓ/ΒΓ δίνει αποτέλεσμα 1,618 που είναι και ο χρυσός αριθμός φ. Ο αριθμός αυτός φανερώνει την αρμονία που διακατέχει ένα αντικείμενο το οποίο εξετάζεται.

Πηγή: Θ. Λαϊνάς, Το Βήμα