Μια διαφορετική ξενάγηση στη βυζαντινή Αθήνα

Η Χρύσα Κοντογεωργοπούλου, αρχαιολόγος και ξεναγός, αφηγείται γνωστές και άγνωστες ιστορίες του δάσους της Καισαριανής, της βυζαντινής μο...

Η Χρύσα Κοντογεωργοπούλου, αρχαιολόγος και ξεναγός, αφηγείται γνωστές
και άγνωστες ιστορίες του δάσους της Καισαριανής, της βυζαντινής μονής που βρίσκεται μέσα σε αυτό.

Η Αθήνα είναι μια πόλη κρυμμένων «θησαυρών». Μπορεί να μην έχει την προφανή ομορφιά και τη μεγαλοπρέπεια άλλων ευρωπαϊκών πρωτευουσών, όμως διαθέτει χαρακτήρα και πολλές μικρές και μεγαλύτερες γωνιές, καμιά φορά άγνωστες, που αξίζει τον κόπο να τις εξερευνήσει κανείς και τελικά να εντυπωσιαστεί. 

Εξίσου συναρπαστική με την ανακάλυψη νέων τόπων όμως είναι και αυτή των γεύσεων, οι οποίες επίσης μπορούν να μας ξαφνιάσουν ευχάριστα και –γιατί όχι– να μας ταξιδέψουν ακόμα και πίσω στον χρόνο. Λαμβάνοντας αυτά υπ’ όψιν, η εταιρεία Big Olive του Γιάννη Ζάρα, η οποία δραστηριοποιείται στον χώρο των θεματικών, σεμιναριακού τύπου ξεναγήσεων στην πόλη, εγκαινιάζει τον κύκλο ειδικών διαδρομών Ιστορίας και Γαστρονομίας.

Πόσοι άραγε από τους κατοίκους της Αθήνας έχουν ανέβει ώς το δάσος της Καισαριανής και τη βυζαντινή μονή που βρίσκεται μέσα σε αυτό; Βρίσκεται μόλις λίγα λεπτά με το αυτοκίνητο από το κέντρο της πρωτεύουσας. Περνώντας εκεί το μεσημέρι Σαββάτου, καλεσμένοι της Big Olive για ένα preview του περιπάτου «Του Υμηττού το Μέλι» –ο συγκεκριμένος επιλέχθηκε από το περιοδικό πτήσεων της Iberia και βρέθηκε στη διάθεση 1,5 εκατομμυρίου επιβατών–, μπορέσαμε κι εμείς να εκτιμήσουμε τη φυσική ομορφιά καθώς και την ιστορικότητα του τόπου· ταυτόχρονα απολαύσαμε ένα μενού γεύσεων με αγνά υλικά και άρωμα βυζαντινό.

Καθώς προχωράμε στο μονοπάτι για τη Μονή της Καισαριανής, η αρχαιολόγος και ξεναγός Χρύσα Κοντογεωργοπούλου μάς αφηγείται την ιστορία της Αττικής των ύστερων βυζαντινών χρόνων (11ος-13ος αιώνας) μέχρι τη Φραγκοκρατία (1204 μ.Χ.). Μας μιλά για τον σπουδαίο λόγιο μητροπολίτη Μιχαήλ Χωνιάτη, ο οποίος άφησε τη σφραγίδα του στην πόλη· παράλληλα ο επίσης αρχαιολόγος αλλά και σεφ Τάσος Θανόπουλος φροντίζει για τη γευστική μας ξενάγηση προσφέροντας ξερά σύκα με σουσάμι, έδεσμα ιδιαίτερα δημοφιλές κατά τη βυζαντινή περίοδο.

Η Μονή της Καισαριανής, η οποία σώζεται σε διάφορες οικοδομικές φάσεις, με αρχαιότερη εκείνη του 12ου αιώνα, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Eκεί μπορεί κανείς να αποκτήσει καθαρή ιδέα της δραστηριότητας και της καθημερινής ζωής των μοναχών της εποχής, παρατηρώντας τους διάφορους χώρους (καθολικό, κελιά, τράπεζα, κ.λπ.), οι οποίοι σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το καθολικό της Μονής, αφιερωμένο στο Εισόδια της Θεοτόκου, με τις όμορφες τοιχογραφίες, τους τέσσερις αρχαίους, ιωνικού ρυθμού, κίονες –πιθανότατα ρωμαϊκούς– στο εσωτερικό καθώς και τα σκαλιστά μαρμάρινα θωράκια του τέμπλου.

Η κ. Κοντογεωργοπούλου μάς πληροφορεί για τις διατροφικές συνήθειες των Βυζαντινών όπως και για τα διάφορα σκεύη και τους τρόπους μαγειρέματος. Στην έξοδο, τα ίδια τα «βυζαντινά» πιάτα μάς περιμένουν: ελιές ή αλμάδες (επί το βυζαντινόν), φάβα με μάραθο και εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο πάνω σε κριθαροκούλουρο, πιτάκια χορταρικών και βοτάνων με σάλτσα οξύμελου και παραδοσιακό, βυζαντινού τύπου λουκάνικο (αιματίας), όλα συνοδευμένα από ασύρτικο κρασί, μια από τις αρχαιότερες ποικιλίες που επιβιώνουν στη χώρα μας.

Καθώς περιδιαβαίνουμε το «μονοπάτι του Χωνιάτη», το δρομάκι δηλαδή όπου ο λόγιος ιεράρχης έκανε τον περίπατό του στο βουνό, συναντάμε ελαιόδεντρα, γεμάτα καρπό, ενώ το «βοτανικό μονοπάτι», φροντισμένο από τη Φιλοδασική Ενωση, μας συστήνει τα δέντρα και τα βότανα του Υμηττού.

Γέρνοντας από την άλλη πλευρά της πλαγιάς, ένα εκπληκτικό θέαμα: το περίφημο «belvedere», το «μπαλκόνι» του βουνού, προσφέρει μοναδική άποψη μέχρι την Πειραϊκή, τη Σαλαμίνα, ώς την Αίγινα. Ιδωμένη ανάμεσα από πεύκα, κέδρους και κυπαρίσσια, η Αθήνα αποκτά κάτι απόκοσμο· σαν να κοιτάς κάτι που βρίσκεται μίλια μακριά και όχι στο τέρμα της κοντινής κατηφόρας. Το θυμαρίσιο μέλι του Υμηττού, που δίνει και το όνομά του στη διαδρομή, μαζί με ζυμωτό ψωμί και καρύδια, αποτελεί εξαιρετικό επιδόρπιο σε μια χορταστική, από πολλές πλευρές, εμπνευσμένη διαδρομή.

Πηγή: Αιμ. Χαρμπής, Καθημερινή