Η Έφορος Εναλίων Αρχαιοτήτων, Αγγελική Σίμωσι: Το ναυάγιο είναι ένας τόμος με πολλές σελίδες, ένα σπάνιο πλωτό μουσείο.
Η Έφορος Εναλίων Αρχαιοτήτων, Αγγελική Σίμωσι: Το ναυάγιο είναι ένας τόμος με πολλές σελίδες, ένα σπάνιο πλωτό μουσείο.
Πολλά από τα ευρήματα από το περίφημο Ναυάγιο των Αντικυθήρων που εκτίθενται στο νεοκλασικό κτίριο του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη και θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά στο κοινό βρίσκονται μέσα σε απιονισμένο νερό, αφού δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί η φάση της σταθεροποίηση τους για να μπορέσουν να εκτεθούν.
Δύο χάλκινα δόρατα τα οποία αποτελούν τμήματα αγαλμάτων που δεν έχουν βρεθεί ακόμα, ακέραια πήλινα αγγεία, τμήματα πολύτιμων γυάλινων αγγείων και αντικείμενα καθημερινής χρήσης από το πλήρωμα και τους επιβάτες του πλοίου τις ατέλειωτες ώρες του ταξιδιού. Και ακόμα, μοναδικά τμήματα από τον εξοπλισμό του ίδιου του σκάφους, καθώς και ένα κομμάτι από τον ξύλινο σκελετό του πλοίου, το οποίο θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά. Είναι είκοσι συνολικά πολύτιμα αντικείμενα από την ενάλια έρευνα των ετών 2014 έως 2016, η οποία διεξάγεται από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων με την τεχνολογική υποστήριξη του αμερικανικού Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Woods Hole.
Ανάμεσά τους και ένα εξαιρετικό έκθεμα που αποτελεί τμήμα του ανθρώπινου σκελετού που εντοπίστηκε κατά την τελευταία ανασκαφική περίοδο, τον Σεπτέμβριο του 2016. Από τις επικείμενες γενετικές αναλύσεις (DNA) ελπίζουμε να λάβουμε απαντήσεις σχετικά με το φύλο, την ηλικία και την πιθανή γεωγραφική προέλευση του νεκρού.
 |
| Η ανέλκυση του δόρατος |
 |
| Σκελετός στο ναυάγιο των Αντικυθήρων |
Η έφορος εναλίων αρχαιοτήτων κ. Αγγελική Σίμωσι, μας έκανε μια ιστορική αναδρομή, ένα ημερολόγιο της έρευνας. Από την αρχή της συνεργασίας με το Βούτσχολ, από το 2005, ερεύνησαν τα νερά της Χίου, όπου βρήκαν δυο ναυάγια και στη συνέχεια σάρωσαν το βυθό της Αλοννήσου. Υπήρχαν ενδείξεις για πάρα πολλά ναυάγια είχαμε ενδείξεις για έντεκα ναυάγια που επανεντοπίστηκαν. «Αφού είδαμε», λέει η έφορος, «ότι είχαμε μεγάλη επιτυχία αποφασίσαμε να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε με τις έρευνες που ο Κουστώ είχε αφήσει ημιτελείς από το 1976. Πατώντας επάνω στα αχνάρια της έρευνας του Κουστό επανεντοπίσαμε τα ναυάγια του Κουστό, στον κόλπο του Κισσάμου βρήκαμε άλλα δυο ναυάγια και στη συνέχεια αποφασίσαμε να συνεχίσουμε με τα Αντικύθηρα, γιατί αυτό ήταν το πιο γνωστό ναυάγιο της ενάλιας αρχαιολογίας και πιστεύαμε ότι θα μας δώσει πολύ περισσότερα ευρήματα από αυτά που είχαν ανελκυστεί. Οι προσδοκίες μας δε διαψεύστηκαν, βέβαια δε βγάλαμε μεγάλα αγάλματα όπως αυτά του 1900-1901, τα οποία ήταν στην επιφάνεια του πυθμένα. Όλα τα ευρήματα που έρχονται τώρα στο φως από το 2014 που έχει ξεκινήσει η υποβρύχια ανασκαφική έρευνα μέχρι και σήμερα επιβεβαιώνουν ότι είναι η συνέχειά τους. Επίσης ένα σημαντικό γεγονός είναι ότι η ανασκαφή γίνεται στα 55μ. Ο Κουστό είχε κάνει μια ανασκαφική τομή αλλά όχι τόσο βαθιά. Σήμερα η τεχνολογία έχει προχωρήσει στις βαθιές καταδύσεις και πιστεύουμε ότι η ανασκαφή θα φέρει στο φως και άλλα πράγματα όπως η δομή του πλοίου, με τους εμπορικούς δρόμους εκείνης της εποχής».
«Το ναυάγιο των Αντικυθήρων είναι γιαυτό το λόγο μοναδικό», συνέχισε η κ. Σίμωσι, «γιατί δίνει αυτό το ιστορικό γεγονός. Ότι δηλαδή πέρα των εμπορικών προϊόντων, του κρασιού, του λαδιού, γινόταν και μεταφορά έργων τέχνης. Γιαυτό μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα πλωτό μουσείο. Εμένα με εξέπληξε αυτή η ανασκαφή γιατί όλοι μου έλεγαν ότι είναι ένα βαρέλι δίχως πάτο, δε θα βρείτε τίποτα. Κι όμως χρόνο με το χρόνο και τις νέες μεθόδους βρίσκουμε ολοένα και περισσότερα. Υπάρχει το ενδεχόμενο να υπάρχει και δεύτερο πλοίο πολύ κοντά σε αυτό, στα 250 μέτρα. Εμείς θέλουμε όταν τελειώσει η έρευνα των Αντικυθήρων, να πάμε στον κόλπο του Ναυαρίνου, γιατί εκεί πιστεύω ότι θα βγει η ιστορία της Ελλάδας επάνω. Το Ναυαρίνο θα είναι το επόμενο μέρος που θα πάμε σε τρία-τέσσερα χρόνια που θα τελειώσουμε με τα Αντικύθηρα. Θέλω να τελειώσουμε πρώτα με τα μυστικά του πρώτου, για παράδειγμα τα δυο δόρατα είναι ασήκωτα, πολύ βαριά ανήκουν σε αγάλματα. Δόρυ κρατούσε η Αθηνά. Έχουμε βρει στα Αντικύθηρα Ερμή, Απόλλωνα, γιατί να μη βγει μια Αθηνά; Επίσης, η μελέτη του σκελετικού υλικού που βρέθηκε έχει σταλεί στην Κοπεγχάγη για έρευνα DNA, εκεί βρίσκονται τα καλύτερα εργαστήρια».
«Το ναυάγιο αυτό επίσης σας επισημαίνω», συνέχισε η κ. Σίμωσι, «ότι δεν έχει συληθεί, η περιοχή είναι απροσπέλαστη. Και οι ίδιοι οι ερευνητές κάθονται είκοσι ημέρες και είναι ζήτημα αν δουλεύουν τις δέκα από αυτές, Είναι κατακρημνώδης ο βυθός, κακές οι καιρικές συνθήκες και είναι απομακρυσμένο. Από χρόνο σε χρόνο, δεν υπάρχουν ίχνη σύλησης σε αντίθεση με την Αλόννησο που αυτό έχει συμβεί». «Επίσης», κατέληξε η κ. Σίμωσι, « για τον μηχανισμό των Αντικυθήρων έχω μια ελπίδα ότι μπορεί να βρεθούν ίχνη ή τμήματα, για το ναυάγιο του πλοίου του Έλγιν, δεν έχω καμία ελπίδα».
Επίσης, στη συνέντευξη αναφέρθηκε η ύπαρξη ενός δεύτερου ναυαγίου, σε απόσταση περίπου 300 μέτρων από το αρχικό, γεγονός που αποδεικνύεται κυρίως από τις διαφορές των αντικειμένων. Η έρευνά του, ωστόσο, δεν είναι μέσα στις άμεσες προτεραιότητες του προγράμματος.
«Δεν θα επικεντρωθούμε στο δεύτερο ναυάγιο, πρώτα θα ολοκληρώσουμε την έρευνα στο πρώτο, που πιστεύω ότι θα φέρει στο φως κι άλλα πράγματα, όχι μόνο αντικείμενα, αλλά και ό,τι έχει σχέση με τη δομή του πλοίου, τους εμπορικούς δρόμους, τη ναυτιλία της εποχής. Δεν ξέρω αν έχει και την ίδια σημασία το δεύτερο ναυάγιο, μπορεί να ήταν κάποιο βοηθητικό σκάφος», ανέφερε η προϊσταμένη της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων.
Ο αρχαιολόγος Μπρένταν Φόλεϊ, από το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Woods Hole της Μασαχουσέτης, που έχει χαρακτηρίσει το ναυάγιο των Αντικυθήρων ως τον Τιτανικό του αρχαίου κόσμου, αποκάλυψε πως πιστεύει ότι υπάρχουν ένα εκατομμύριο ναυάγια στο βυθό της Μεσογείου. Σχετικά με τα σκελετικά κατάλοιπα που έχουν βρεθεί ο κ. Φόλει μας ενημέρωσε ότι δείγματα θα ταξιδέψουν στη Δανία, ενώ το δεύτερο ναυάγιο βρίσκεται σε βάθος που ξεκινά τα 36 μέχρι τα 65 μέτρα. Επίσης οι ενδείξεις μας οδηγούν στο ότι τα πλοία ήταν ελληνικά.
«Φανταστείτε το βυθό της θάλασσας ως μια βιβλιοθήκη, κάθε ναυάγιο ως ένα βιβλίο και κάθε αρχαιότητα από τα πλοία αυτά ως μια σελίδα. Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων είναι ένα από αυτά τα βιβλία και η ανασκαφή του το προσεκτικό διάβασμά του. Η Μεσόγειος περιλαμβάνει ένα εκατομμύριο ναυάγια, βιβλία που αν το επέτρεπε η τεχνολογία θα ήθελα να τα διαβάσω όλα», ανέφερε ο αρχαιολόγος Brendan P. Foley από το Ινστιτούτο Woods Hole σε συνέντευξη Τύπου που έδωσαν σήμερα ο ίδιος και η προϊσταμένη της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, Αγγελική Σίμωσι, με αφορμή τα αυριανά εγκαίνια στο Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη
Τα εκθέματα θα πλαισιώνονται από εποπτικό υλικό (βίντεο, ψηφιακά τρισδιάστατα μοντέλα ευρημάτων που δεν εκτίθενται, φωτογραφίες και σχέδια), με στόχο να δοθεί εν συντομία μία ολοκληρωμένη εικόνα του ναυαγίου και των σύγχρονων ερευνών. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 15 Ιανουαρίου και έχει ελεύθερη είσοδο.
Στο Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη στον Πειραιά, η ιστορική βιβλιοθήκη του οποίου περιλαμβάνει περισσότερους από 320.000 τόμους και πλούσιες συλλογές λογοτεχνικών και ιστορικών αρχείων, εγκαινιάζεται σήμερα, Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου, παρουσία του προέδρου της Δημοκρατίας Π. Παυλόπουλου, η έκθεση «Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων - Οι νέες αρχαιολογικές ανακαλύψεις».
Πληροφορίες:
Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, Ιστορική Βιβλιοθήκη
2ας Μεραρχίας 36 & Ακτής Μουτσοπούλου, Πειραιάς
τηλ. επικοινωνίας: 210 4523937, εσωτ.: 108 (Έλια Νικητοπούλου)
τηλ. Γραμματείας: 210 4297540 – 2
Διάρκεια:
3 Δεκεμβρίου 2016 – 15 Ιανουαρίου 2017
Ώρες λειτουργίας:
Δευτέρα έως Παρασκευή 10:00 – 16:00
Σάββατο και Κυριακή 10:00 – 13:00
Πηγή: Αργ. Μποζώνη, The TOC, Ναυτεμπορική
Δεν υπάρχουν σχόλια