Εθελοντές της ομάδας NHR συντηρούν διασωθέντα έργα τέχνης μετά τον τυφώνα «Σάντι», που έπληξε την ανατολική ακτή των ΗΠΑ το 2012. «Η π...
 |
| Εθελοντές της ομάδας NHR συντηρούν διασωθέντα έργα τέχνης μετά τον τυφώνα «Σάντι», που έπληξε την ανατολική ακτή των ΗΠΑ το 2012. |
«Η πρώτη μου εμπειρία ήταν στον τυφώνα “Κατρίνα”. Επισκεφθήκαμε τις πληγείσες περιοχές μία εβδομάδα μετά την καταστροφή, χωρίς να ξέρουμε πώς ακριβώς να διαχειριστούμε την κατάσταση. Έπρεπε να φτιάξουμε ομάδες, να μάθουμε πού βρίσκονται τα μουσεία και ένα σύστημα που θα λειτουργούσε αμέσως», λέει στην «Κ» η Αμερικανίδα συντηρήτρια έργων τέχνης Σούζαν Νταλ και από τους επικεφαλής της ομάδας διάσωσης έργων τέχνης και πολιτισμού National Heritage Responders.
Δεν υπάρχει εύκολη απάντηση στο ερώτημα τι είναι αυτό που διασώζεται πρώτο και τι ακολουθεί. «Θα σώσεις κάτι που είναι πολύτιμο ή κάτι που είναι κοντά σε μια πόρτα εξόδου;» μας λέει και επισημαίνει ότι οι οργανισμοί πρέπει να έχουν θέσει προτεραιότητες στη φάση της προετοιμασίας τους.
«Οι συντηρητές έχουμε μάθει να δουλεύουμε με τα χέρια και μπορούμε να διορθώνουμε πράγματα. Πολλές φορές χρειάζεται απλή λογική», μας λέει ο Μπομπ Χέρσκοβιτς, ένα από τα παλαιότερα μέλη της ομάδας ΝΗR με μεγάλη εμπειρία στο πεδίο. Το 1975 ήταν ο πρώτος που έσπευσε για να βοηθήσει στη διάσωση των φωτογραφικών αρχείων ενός πλημμυρισμένου μουσείου στο Τούσον της Αριζόνας και από τότε διδάσκει ομάδες συντηρητών και εθελοντές για τη λήψη μέτρων πρόληψης και αντίδρασης σε περίπτωση καταστροφής.
Οι ιστορίες που έχουν να μοιραστούν είναι –δυστυχώς– πολλές, όπως τη διευθύντρια ενός μουσείου που εντόπισαν μετά τον τυφώνα «Κατρίνα» να στέκει στα συντρίμμια του κτιρίου. «Δεν θα την ξεχάσω ποτέ. Πρέπει να ήταν εκεί τέσσερις μέρες. Είχε τελειώσει η μπαταρία του τηλεφώνου της, αλλά δεν ήθελε να φύγει, ειδοποιήσαμε τον σύζυγό της για να τη βοηθήσει», μας λέει η κ. Νταλ. Στον τυφώνα «Σάντι», η ίδια με την ομάδα της πέρασαν τρεις εβδομάδες στις αποθήκες της φημισμένης σχολής χορού «Μάρθα Γκράχαμ» για να διασώσουν κοστούμια χορού, έγγραφα και αντικείμενα του ’30 που είχαν πλημμυρίσει. «Η επανόρθωση απαιτεί χρόνο και χρόνια. Ακόμη δεν έχουμε τελειώσει με την αποκατάσταση των τεκμηρίων που διασώθηκαν μετά τον τυφώνα “Κατρίνα”», τονίζει.
Και με την καταιγίδα «Χάρβει» πώς είναι η κατάσταση, τους ρωτώ. «Είμαστε σε καθημερινή επικοινωνία με τις ομάδες που δουλεύουν στο πεδίο», σημειώνει η κ. Νταλ, προσθέτοντας ότι πολλά από τα μουσεία του Τέξας είχαν προετοιμαστεί κατάλληλα για την έλευση της καταιγίδας σε συνεργασία με τις κατά τόπους ομάδες των ΝΗR. «Ξέρουμε ότι ορισμένα μουσεία, όπως του Χιούστον, δεν κινδυνεύουν, αλλά δεν έχουμε συνολική εικόνα. Σε πολλά σημεία μέσα στην πόλη η πρόσβαση είναι αδύνατη. Πολλές φορές η προετοιμασία που κάνεις είναι πολύ καλή, αλλά το φαινόμενο σε ξεπερνάει, όπως τώρα που το 1/3 της πόλης είναι κάτω από το νερό», τονίζει.
Από το «πεδίο μάχης»
Την εμπειρία τους από το πεδίο της «μάχης» θα μεταφέρουν οι δύο Αμερικανοί ειδικοί στο ελληνικό κοινό στο συνέδριο που διοργανώνει το Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς και ακολούθως στα σεμινάρια του Τμήματος Συντήρησης Αρχαιοτήτων του ΤΕΙ Αθηνών (13-23/9), όπου θα πραγματοποιήσουν μεταξύ άλλων προσομοιώσεις αντιμετώπισης πυρκαγιάς και πλημμύρας με απλά υλικά. «Το ζήτημα δεν είναι να σας πούμε πώς να κάνετε κάτι, αλλά να παρουσιάσουμε τον δικό μας τρόπο δράσης και να δείτε τι ταιριάζει στην περίπτωση της Ελλάδας», επισημαίνει ο κ. Χέρσκοβιτς. Κάθε πολιτιστικός οργανισμός, από έναν μεγάλο, θεσμοθετημένο φορέα μέχρι ένα μικρό μονοθεματικό μουσείο σε ένα νησί, έχει διαφορετικές ανάγκες και κινδύνους να αντιμετωπίσει γι’ αυτό και δεν υπάρχει ένα πρότυπο οδηγιών που ταιριάζουν σε όλες τις περιπτώσεις. «Εκτός από κάποιους γενικούς κανόνες ασφαλείας, πρέπει να μελετηθεί χωριστά κάθε κτίριο, οι χώροι έκθεσης και αποθήκευσης, το γεωγραφικό σημείο του και το εξωτερικό περιβάλλον του για να εκπονηθεί ένα σχέδιο», σημειώνει.
Στη συζήτησή μας επαναλαμβάνουν αρκετές φορές ότι η ομάδα τους δρα εθελοντικά, ενώ η εύρεση χρημάτων είναι και για εκείνους ένα μεγάλο ζήτημα. «Δεν χρειάζονται πολλά χρήματα για να κάνεις ένα σχέδιο αντιμετώπισης μιας φυσικής καταστροφής. Αυτό που είναι σημαντικό είναι οι εμπλεκόμενοι φορείς να μιλήσουν για αυτό χωρίς φόβο ότι κάποιος θα τους επικρίνει», υπογραμμίζουν οι ειδικοί.
Πολλές φορές στα σημεία που έχουν κληθεί να βοηθήσουν εντός και εκτός Αμερικής έχουν δει τα στελέχη των οργανισμών να σπεύδουν για να σώσουν ό,τι μπορούν την ώρα που συμβαίνει μια καταστροφή, κάτι που οδηγεί σε περισσότερα λάθη ή και θύματα. «Η ασφάλεια και η φροντίδα των ανθρώπων έρχονται πρώτες. Χωρίς ανθρώπους δεν θα υπάρχει κανείς να βοηθήσει στην αποκατάσταση των συλλογών», επισημαίνει ο κ. Χέρσκοβιτς.
Πηγή: Σ. Ιωαννίδης, Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια