Οι «Αντιθέσεις» του Πειραιά από την ίδρυση της πόλης, τον 5ο αι. π.Χ., μέχρι σήμερα. Την πόρτα του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά (Α...
 |
| Οι «Αντιθέσεις» του Πειραιά από την ίδρυση της πόλης, τον 5ο αι. π.Χ., μέχρι σήμερα. |
Την πόρτα του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά (ΑΜΠ) τη χρονιά που εκπνέει πέρασαν λίγο περισσότεροι από 7.000 επισκέπτες.
Δύσκολο το σημείο όπου βρίσκεται το μουσείο, δεν είναι πολλοί που φτάνουν μέχρι εκεί, εκτός από τους ενημερωμένους επισκέπτες και τα σχολεία. Όμως το ΑΜΠ έχει απίστευτο πλούτο στις αίθουσές του. Αυτόν ακριβώς αξιοποιεί η διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων Στέλλα Χρυσουλάκη. Οι «Αντιθέσεις», η καινούργια περιοδική έκθεση, αποτελεί συνέχεια των περυσινών «Ανοχύρωτων πόλεων», στο πλαίσιο «μιας προσπάθειας να γεφυρώσουμε την απόσταση ανάμεσα στο μακρινό παρελθόν και το παρόν και να δώσουμε στους επισκέπτες τα ερεθίσματα για να συνδέσουν την ιστορία της πόλης με προσωπικές τους μνήμες και βιώματα».
Η νέα έκθεση είναι η αφήγηση της πόλης του Πειραιά μέσα από το αρχαιολογικό της μουσείο. Μέσα από 20 αρχαία αντικείμενα και πλούσιο οπτικό υλικό –όλα διάσπαρτα στη μόνιμη έκθεση– καθώς και ένα πλήθος ετερόκλητων στοιχείων, αποκαλύπτονται οι κοινωνικοί μετασχηματισμοί από τη στιγμή της ίδρυσης του Πειραιά τον 5ο αιώνα π.Χ. και τη στιγμή της «επανίδρυσης» της πόλης, στο τέλος του 19ου αιώνα, μέχρι σήμερα. Ο Πειραιάς, άλλωστε, δεν είναι μια ακτή, αλλά μια ολόκληρη χερσόνησος με πολλαπλές ναυτιλιακές και εμπορικές χρήσεις, που αυτονομείται κάθε φορά. Η πόλη οικοδομήθηκε βάσει της ιδέας της δημοκρατίας. Από την αρχή είχε υποδομές, μεγάλο λιμάνι, αγορές και (αντίστοιχα με τα σημερινά) χρηματιστήρια, υπουργεία, σώματα αστυνομικών και αγρονόμων.
Εκθέματα μαρτυρούν πώς ήταν ο πληθυσμός και οι ασχολίες του, τα μέτρα που έπαιρναν για την αισχροκέρδεια, όπως αποκαλύπτει επιγραφή για τους ψαράδες της Ελευσίνας. Η ζωή των φτωχών και των πλουσίων καταγράφεται παντού.
Όσοι υπηρετούσαν στις ανώτερες στρατιωτικές θέσεις ήταν κάτοχοι γης, όμως η οικονομική βάση κάθε πόλης ήταν οι ελεύθεροι ή μη πολίτες (μέτοικοι) και οι δούλοι, η εργασία των οποίων παρήγε πλούτο. Κάθε φορά που κάποιος εκλεγόταν δικαστής στην αρχή του έτους παραλάμβανε ένα είδος δικαστικής ταυτότητας, το πινάκιο. Όταν οι διάδικοι τελείωναν τους λόγους τους, οι δικαστές καλούνταν να ψηφίσουν μυστικά για την ενοχή ή όχι του κατηγορουμένου με δύο χάλκινους δίσκους, τις ψήφους. Μάλιστα οι ψήφοι τοποθετούνταν σε δύο ξεχωριστές κάλπες. «Κάθε πολίτης ήταν αστυνόμος του διπλανού και του εαυτού του», μας είπε η κ. Χρυσουλάκη, εξηγώντας πως μόνο ένα σώμα υπήρχε, κι αυτό για τις γυναίκες που ήταν έγκλειστες στο σπίτι: σημάδι πλούτου. Οι φτωχές εργάζονταν εκτός σπιτιού.
Η ανοικοδόμηση του νεότερου Πειραιά με σχέδια των Στ. Κλεάνθη και Ed. Schaubert και πολλές τροποποιήσεις είχε ως αποτέλεσμα μια μικρή καπιταλιστική πόλη. Το 1875 εγκαινιάστηκε το Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων. Προσέξτε το έκθεμα που συνδέεται με το κτίριο-σύμβολο της ιστορικής ανάκαμψης μιας νέας εποχής για τον Πειραιά του 19ου αιώνα, το περίφημο «ρολόι», το οποίο αποτέλεσε κέντρο της νέας πόλης μέχρι το 1968, οπότε κατεδαφίστηκε μαζί με άλλα τοπόσημα.
Ακόμη μία αντίθεση
Φωτογραφίες με εργοστάσια, συνδικαλιστικές οργανώσεις, λαμπερές χοροεσπερίδες, στιγμές στο Δημοτικό Θέατρο της πόλης προβάλλουν ακόμη μία αντίθεση ανάμεσα στους αστούς και τους εργάτες. Όπως οι πιάτσες των εκδιδομένων, οι τεκέδες, το ρεμπέτικο, όσα έφερε η ανάπτυξη του λιμανιού από το 1945 έως το 1970, μαζί και τα καμπαρέ στην Τρούμπα για τους τουρίστες και τον 6ο Στόλο. Η έκθεση, που πραγματοποιείται με τη βοήθεια της Αντιπεριφέρειας και του Δήμου Πειραιά, εστιάζει και στην ξέφρενη δεκαετία του 1980-1990, σε γεγονότα που σφράγισαν την πόλη, όπως η υποδοχή στην πλατεία Κοραή του Ούγγρου ποδοσφαιριστή Λάγιος Ντέταρι. Όσο για το σήμερα, καθρεφτίζεται σε φωτογραφίες εγκαταστάσεων της Cosco, αστέγων στους δρόμους της πόλης, έργων του μετρό και του τραμ, αλλά και σε νεανικές παρέες. Αξίζει η επίσκεψη στο ΑΜΠ.
Πηγή: Γ. Συκκά, Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια