Η έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο επιχειρεί να διορθώσει την εικόνα του πιο αμφιλεγόμενου Ρωμαίου αυτοκράτορα που σιχαινόταν η ελίτ και αγαπούσ...
Η έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο επιχειρεί να διορθώσει την εικόνα του πιο αμφιλεγόμενου Ρωμαίου αυτοκράτορα που σιχαινόταν η ελίτ και αγαπούσε ο λαός.
Διώκτης των χριστιανών, παράφρων, πυρομανής, ο διαβόητος Ρωμαίος Αυτοκράτορας Νέρων είναι η ιστορική προσωπικότητα που πρωταγωνιστεί στην έκθεση του Βρετανικού Μουσείου Νέρων: Ο άνθρωπος πίσω από το μύθο που ανοίγει τις πόρτες της στο κοινό στις 27 Μαΐου 2021.
Η έκθεση που συγκεντρώνει περισσότερα από 200 αντικείμενα από όλη την Ευρώπη επιχειρεί όχι να αποκαταστήσει αλλά να φωτίσει την περίπτωση του πιο αμφιλεγόμενου αυτοκράτορα που μπορεί να είχε επιτυχίες στη διπλωματία, το εμπόριο και αγάπη για τις τέχνες αλλά δεν ήταν καθόλου αγαπητός στον λαό του, όπως γράφουν οι ιστορικοί της εποχής του. Ο ιστορικός Τάκιτος (Publius [ή Gaius] Cornelius Tacitus) τον έβλεπε ως ψυχαναγκαστικό και διεφθαρμένο, μια θεωρία που οι σύγχρονοι ιστορικοί αμφισβητούν.
Η εικόνα του είναι πιο περίπλοκη από αυτό που έχουμε διαμορφώσει βάσει των αρνητικών γεγονότων που συνέβησαν αφότου ανέβηκε στο θρόνο από το 54 μ.Χ., μετά τον θάνατο του Κλαύδιου. Παντρεμένος ήδη από 16 ετών με την Κλαυδία Οκταβία, κόρη του Κλαύδιου, την δολοφόνησε για να παντρευτεί την Ποππαία Σαβίνα, την οποία δολοφόνησε και αυτή για μια τρίτη γυναίκα που ήθελε να παντρευτεί. Επιπλέον, ο συνολικός οικογενειακός απολογισμός του περιλαμβάνει τις δολοφονίες της μητέρας του, του αδερφού του, δυο συζύγων και δυο ερωμένων που έφυγαν από το φονικό χέρι του νεαρού αυτοκράτορα.
Όλα τα παραπάνω, όπως και οι παροξυσμοί θυμού που τον οδηγούσαν σε μαζικές εξοντώσεις των αντιπάλων του, έχουν επισκιάσει οποιοδήποτε έργο άφησε πίσω του όταν πέθανε στα 31 του χρόνια, με τους χριστιανούς των επόμενων αιώνων να μην έχουν καμία διάθεση να αποκαταστήσουν την φήμη του. Η ποπ κουλτούρα όπως λένε οι επιμελητές της έκθεσης, παρουσιάζει όχι μόνο τον ίδιο αλλά και τις γυναίκες που τον περιέβαλλαν στη διάρκεια της 14χρονης θητείας του στον αυτοκρατορικό θρόνο. Η εξωφρενική εμφάνιση αυτών ως φιλόδοξες, μοιχαλίδες, αιμομίκτριες, σεξουαλικά αχόρταγες αποκαλύπτει και τον μισογυνισμό πίσω από αυτούς τους χαρακτηρισμούς, την προκατάληψη και το απόλυτο ψέμα, σύμφωνα με τους ειδικούς.
 |
| Στην έκθεση θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά ο θησαυρός Fenwick, που ανακαλύφθηκε στο Κόλτσεστερ το 2014. Τα ευρήματα χρονολογούνται στην εποχή του Νέρωνα και συγκεκριμένο στο 61 μ.Χ. | British Museum/Colchester Museums/PA |
Ως απόδειξη, οι ιστορικοί παρουσιάζουν το παράδειγμα των ευρημάτων στην Πομπηία που αποκαλύπτουν ότι στην πραγματικότητα ο Νέρων ήταν απρόσμενα δημοφιλής στον απλό λαό, παρά τα όσα γράφουν οι Ρωμαίοι ιστορικοί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο ιστορικός Σουητώνιος που περιγράφει αναλυτικά τις ακόρεστες σεξουαλικές του ορέξεις που δεν περιορίζονταν μόνο στο να κακοποιεί αγόρια, να αποπλανεί παντρεμένες και παρθένες εστιάδες, αλλά και να έχει σχέσεις με την ίδια του τη μητέρα.
Ο ίδιος γράφει ότι η αυτοκτονία του άφησε μια αυτοκρατορία σε χάος εξαιτίας της σπάταλης και της αλόγιστης διακυβέρνησής του. Οι μελετητές της εποχής του αναφέρουν, ότι αν είχε ασχοληθεί μόνο με τις τέχνες αντί για την πολιτική, θα είχε αφήσει μια αυτοκρατορία σε καλύτερη κατάσταση.
Αν όντως τα τελευταία του λόγια ήταν «τι καλλιτέχνης πεθαίνει με μένα», αυτή και μόνο η φράση συνοψίζει όλη την κατάσταση αλλά και τις επιθυμίες του.
Ο Νέρων δεν είχε καμία επιθυμία όπως οι προκάτοχοί του να κάνει νικηφόρους αγώνες και εκστρατείες που έφερναν έσοδα στην αυτοκρατορία και εδραίωναν την κυριαρχία της.
 |
| Ο Νέρων παίζει μουσική ενώ η Ρώμη καίγεται | Bettmann Archive |
Ο ιστορικός Τάκιτος αποδίδει στον Νέρωνα την πιο γνωστή ειδεχθή πράξη του, την πυρπόληση και καταστροφή της Ρώμης, με τον ίδιο όχι μόνο να απολαμβάνει το θέαμα αλλά και να παίζει μουσική και τις έξι ημέρες που μαινόταν η πυρκαγιά που κατέστρεψε τα 2/3 της πόλης. Έτσι, δόθηκε η δυνατότητα στον Νέρωνα να χτίσει ένα νέο ανακτορικό συγκρότημα πάνω στα ερείπια. Πρακτικά, δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι ο Νέρων είχε σχέση με την πυρκαγιά, αλλά η δυσαρέσκεια της αριστοκρατίας απέναντι στο φιλόδοξο εγχείρημα της δημιουργίας νέων ανακτόρων πιθανότατα να διευκόλυνε την εξάπλωση αυτής της φήμης. Ο Κρίστιαν Βίτσελ από το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, υποστηρίζει πως «όλα δείχνουν ότι ο Νέρωνας δεν είχε σχέση με αυτή την πυρκαγιά. Εκείνη την εποχή υπήρξαν πολλές πυρκαγιές στην πόλη και η φωτιά εξαπλωνόταν γρήγορα. Επιπλέον ο Νέρων δεν βρισκόταν εκείνο το διάστημα στη Ρώμη ενώ έχασε και μια πολύ αγαπημένη του συλλογή τέχνης στη συγκεκριμένη πυρκαγιά».
Πάντως όλοι δείχνουν να συμφωνούν ότι το μεγάλο πάθος του Νέρωνα ήταν η μουσική με τον ίδιο να δίνει «συναυλίες» που κρατούσαν ώρες μπροστά σε ένα κοινό που τον παρακολουθούσε υποχρεωτικά και δε μπορούσε να κινηθεί κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης των μουσικών έργων. Μάλιστα σε μια περίπτωση κάλεσε – ή διέταξε καλύτερα - το κοινό που αποτελείτο από 5.000 νέους να τον επευφημεί ενώ τραγουδούσε όπως αναφέρεται το De Vita Caesarum του Σουητώνιου. Όπως αναφέρει ο ίδιος ιστορικός, κάποιες γυναίκες γεννούσαν εκεί, ενώ πολλοί που είχαν κουραστεί να ακούν και να χειροκροτούν πηδούσαν κρυφά τους τοίχους, κάποιοι άλλοι υποδύονταν τους νεκρούς για να τους μεταφέρουν έξω από το χώρο της αυτοκρατορικής εκδήλωσης.
Ο Νέρων δεν ήταν μόνο μουσικός, αλλά συλλέκτης και ποιητής. Στον Χρυσό Οίκο (Domus Aurea) όπου διέμενε εγκατέστησε έναν περιστρεφόμενο θόλο από τον οποίο έπεφταν ροδοπέταλα στους καλεσμένους του κατά τη διάρκεια γευμάτων. Η δημιουργική πλευρά του Νέρωνα και οι εμφανίσεις του ως ηθοποιού και τραγουδιστή τον έφεραν σε μεγάλη αντίθεση με τη ρωμαϊκή ελίτ που έβλεπε λίγο-πολύ τα εκκεντρικά του γούστα ανάρμοστα για έναν αυτοκράτορα. Τον αντιμετώπιζαν υπεροπτικά ενώ όλο και περισσότεροι είναι σήμερα πεπεισμένοι ότι οι ιστορικοί μάλλον έκαναν το χατίρι της ελίτ που τον περιφρονούσε κατάφωρα.
Πηγή: LiFO
Δεν υπάρχουν σχόλια