Η είσοδος στον κόλπο του Αγίου Νικολάου και η σημερινή (παράκτια) και αρχαία (πάνω στον λόφο) Κορησία Η Κέα, ένα από τα μεγαλύτερα νησιά του...
 |
| Η είσοδος στον κόλπο του Αγίου Νικολάου και η σημερινή (παράκτια) και αρχαία (πάνω στον λόφο) Κορησία |
Η Κέα, ένα από τα μεγαλύτερα νησιά του Αρχιπελάγους, απέχει μόλις 16 ναυτικά μίλια από το Λαύριο, αποτελώντας έτσι τη φυσική γέφυρα μεταξύ των Κυκλάδων και της Αττικής. Το νησί χαρακτηρίζεται από τις μικρές εύφορες κοιλάδες που σχηματίζονται ανάμεσα στους ορεινούς του όγκους, ενώ ακόμη και σήμερα διαθέτει πηγές και ρέματα που, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες, παρέχουν άφθονο νερό. Η ακτογραμμή του αποτελείται από δαντελωτές ακτές και μικρούς όρμους, με την εξαίρεση του μεγάλου κόλπου του Αγίου Νικολάου, στην Κορησία, που διαμορφώνεται σε έναν από τους βασικούς παράγοντες ανάπτυξης του νησιού ήδη από τους προϊστορικούς χρόνους.
Νησί κατεξοχήν αγροτικό, όπως μαρτυρείται εύγλωττα από τα αμέτρητα άνδηρα καλλιέργειας, που οικοδομούνται κατά τον ίδιο τρόπο από τους προϊστορικούς χρόνους έως και σήμερα, η οικονομία της Κέας επικεντρώνεται στην εκμετάλλευση των βελανιδιών, την αμπελοκαλλιέργεια, την κτηνοτροφία και τη μελισσοκομία. Ιδιαίτερα πλούσιο ωστόσο είναι και το υπέδαφός της, καθώς διαθέτει κοιτάσματα σιδήρου και μολύβδου αλλά και μίλτου, πολύτιμου ορυκτού που χρησιμοποιείται μεταξύ άλλων στη ναυπηγική αλλά και τη φαρμακευτική.
Σύμφωνα με τις πηγές, το νησί στην αρχαιότητα ονομάζεται Υδρούσα και Κέως, όνομα που κατά την παράδοση παίρνει από τον ομώνυμο ήρωα από τη Ναύπακτο. Κατά τη διάρκεια των αιώνων το όνομά του γνωρίζει διάφορες παραλλαγές: Κίος, Cia, Cea και Κέα, ενώ φωνητική εξέλιξη του αρχικού ονόματος αποτελεί και η σημερινή του ονομασία Τζια.
 |
| Το Κάστρο της Ιουλίδας, θέση του αρχαίου και του μεσαιωνικού οικισμού |
 |
| Χάρτης Της Κέας Και Της Βραχονησίδας Γιούρα. J. P. De Tournefort, Relation D’un Voyage Du Levant, Fait Par Ordre Du Roy (Παρίσι 1717). © Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη |
Σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση, οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού ήταν νύμφες που αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν κυνηγημένες από τον Σείριο, που προκάλεσε μια μεγάλη περίοδο ανομβρίας και ζέστης, με αποτέλεσμα να στερέψουν οι πηγές και να χαθούν οι σοδειές. Οι κάτοικοι απελπισμένοι ζήτησαν τη βοήθεια του ήρωα Αρισταίου, γιου του Απόλλωνα, που εγκαταστάθηκε στο νησί και προσευχήθηκε στους θεούς, κτίζοντας στην ψηλότερη κορυφή βωμό προς τιμήν του Σειρίου και του Διός Ικμαίου. Οι προσευχές του εισακούστηκαν και ο Δίας έστειλε τις ετησίες -τα μελτέμια- που κρατούσαν σαράντα μέρες και δρόσιζαν τους ανθρώπους.
Από τα έως σήμερα αρχαιολογικά δεδομένα, προκύπτει ότι η Κέα κατοικείται για πρώτη φορά κατά την 4η χιλιετία π.Χ., όταν χρονολογείται μικρός οικισμός και νεκροταφείο που έχει εντοπιστεί στη θέση Κεφάλα. Στην Πρωτοκυκλαδική περίοδο ιδρύεται ο πολύ σημαντικός οικισμός της Αγίας Ειρήνης, ο οποίος κατοικείται αδιάκοπα έως και τους μυκηναϊκούς χρόνους, ενώ ακόμη και μετά την εγκατάλειψή του, το Ιερό του παραμένει σε χρήση εώς και τη ρωμαϊκή περίοδο.
 |
| Η ευρύτερη περιοχή της Καρθαίας με τη δαντελωτή ακτογραμμή της και τις χαρακτηριστικές πεζούλες. |
 |
| Χαρακτηριστικό τοπίο με τζιώτικες βελανιδιές στα Ελληνικά Κέας. |
Κατά τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους ιδρύονται και αναπτύσσονται όχι μια, αλλά τέσσερις πόλεις, που αντιστοιχούν πάνω-κάτω στους σημερινούς βασικούς οικισμούς: Κορησία, Ιουλίδα, Ποιήεσσα και Καρθαία. Κατά τους ελληνιστικούς χρόνους, όπως προκύπτει από τις επιγραφικές μαρτυρίες, η Κορησία και η Ποιήεσσα ενσωματώνονται στις δύο ανατολικές πόλεις, ενώ η Καρθαία εγκαταλείπεται τον 6ο/7ο αι. μ.Χ. Η Ιουλίδα εξακολουθεί να αποτελεί την κύρια πόλη του νησιού, με διαρκή κατοίκηση από την αρχαιότητα έως και σήμερα.
Κατά τον 5ο αι. π.Χ., οι Κείοι είναι οι μόνοι από τους Κυκλαδίτες, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, που συμμετέχουν τόσο στις ναυμαχίες Αρτεμισίου και Σαλαμίνας όσο και στη μάχη των Πλαταιών. Το 478 π.Χ. η Κέα εντάσσεται στην Α’ Αθηναϊκή συμμαχία και παραμένει σταθερά υπό αθηναϊκή επιρροή –με κάποια μικρά διαλείμματα- έως και τα τέλη του 4ου αι. π.Χ., ενώ στη συνένεια, στους ελληνιστικούς χρόνους, συμμετέχει στο Κοινό των Νησιωτών. Κατά τα ρωμαικά χρόνια, παραχωρείται ως δώρο στους Αθηναίους από τον Αντώνιο και παραμένει σε αυτό το καθεστώς έως το 212 μ.Χ., όταν με διάταγμα του Καρακάλλα όλοι οι κάτοικοι της αυτοκρατορίας αποκτούν ρωμαϊκή πολιτεία.
Πηγή: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων
Δεν υπάρχουν σχόλια