Περού: Η «Πίστα των Κεραυνών» βρέθηκε σε αρχαία τοποθεσία των Άνδεων

Ένα διαφορετικό τύμπανο: μια υπαίθρια πλατφόρμα στο Viejo Sangayaico που κάνει έναν βαθύ κρουστό ήχο όταν πατηθεί μπορεί να ήταν μια «ηχητικ...

Ένα διαφορετικό τύμπανο: μια υπαίθρια πλατφόρμα στο Viejo Sangayaico που κάνει έναν βαθύ κρουστό ήχο όταν πατηθεί μπορεί να ήταν μια «ηχητική» πίστα χορού που χρησιμοποιήθηκε για να λατρεύει μια θεότητα του βουνού που σχετίζεται με βροντές και κεραυνούς. [Credit: ORP-PIACI Project]

Αρχαιολόγοι στο Περού εντόπισαν μια αρχαία πίστα χορού που «ηχεί», πιθανότατα σχεδιασμένη για να δημιουργεί έναν ήχο σαν τύμπανο για τον θεό της βροντής όταν πατούσαν οι χορευτές. Η πίστα βρέθηκε στην τοποθεσία Viejo Sangayaico, 200 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Λίμα. Το δάπεδο χτίστηκε σε μια υπαίθρια πλατφόρμα κάποια στιγμή μεταξύ του 1000 και 1400 μ.Χ. Στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε από τους Ίνκας, από το 1400 έως το 1532, και ίσως κατά τα πρώτα χρόνια της ισπανικής κατάκτησης.

«Γνωρίζουμε ότι στα προ-ισπανικά τελετουργικά των Άνδεων ο χορός ήταν ένα μεγάλο μέρος της διαδικασίας. Πιστεύω ότι αυτή η ειδικά κατασκευασμένη πλατφόρμα κατασκευάστηκε για να ενισχύσει τους φυσικούς ήχους που σχετίζονται με τον χορό», λέει ο Kevin Lane, αρχαιολόγος στο Instituto de las Culturas (IDECU) του Universidad de Buenos Aires στην Αργεντινή, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας. Χρηματοδοτούμενο από το Ίδρυμα Gerda Henkel, τα ευρήματα του έργου δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο Journal of Anthropological Archaeology.

Η πίστα χτίστηκε σε μία από τις δύο υπαίθριες πλατφόρμες κοντά σε έναν πιθανό ναό των Ίνκας, που ήταν αφιερωμένος σε μια θεότητα του κεραυνού. Οι πλατφόρμες βλέπουν στο κοντινό βουνό Huinchocruz, όπου βρισκόταν μια προ-ισπανική τελετουργική πλατφόρμα γνωστή ως "ushnu". «Πιστεύω ότι αυτές οι ανοιχτές πλατφόρμες θα είχαν χρησιμοποιηθεί κατά την προ-ισπανική περίοδο ως σκηνή για να λατρευτούν οι θεοί των γειτονικών βουνών, στην προκειμένη περίπτωση εκείνων του Huinchocruz», λέει ο Lane.

Αυτή η τοποθεσία εξυπηρετούσε μια μοναδική λειτουργία ανάμεσα στο εκπληκτικό τοπίο των Άνδεων, όπου οι μύθοι και οι πεποιθήσεις συνέκλιναν με φυσικούς ρυθμούς, διευκολύνοντας πιθανώς ακόμη και την άμεση επικοινωνία με το θείο μέσω της τελετής. Σύμφωνα με την έρευνα, δεν ήταν απλώς μια σκηνή για παραστάσεις και λειτουργίες, αλλά και ένας πιθανός ναός των Ίνκας αφιερωμένος στη θεότητα του κεραυνού.

Επειδή οι θεότητες των κεραυνών συνδέονταν με τη βροχή και τη βροντή στην πίστη των λαών των Άνδεων, είναι πιθανό οι άνθρωποι του Viejo Sangayaico να χρησιμοποιούσαν την πίστα για να μιμηθούν τον ήχο της βροντής, εξηγεί ο Lane. «Αυτό πιθανότατα θα συνοδευόταν από κρουστά και πιθανώς πνευστά των Άνδεων».

[Credit: ORP-PIACI Project]

Οι αρχαιολόγοι εντόπισαν για πρώτη φορά την πίστα που ηχούσε όταν άκουσαν έναν κοίλο θόρυβο καθώς περπατούσαν πάνω της. «Συνειδητοποιήσαμε ότι η πλατφόρμα κατασκευάστηκε για να ενισχύσει τον ήχο όταν ξεκινήσαμε να την ανασκάπτουμε», λέει ο Lane. «Ανακαλύψαμε ότι η πλατφόρμα είχε σκαφτεί και στη συνέχεια γεμίστηκε με ειδικά προετοιμασμένα γεμίσματα και επιφάνειες για να δημιουργηθεί ένα εφέ κρουστών. Αυτό περιλάμβανε τέσσερα στρώματα καμηλιώδους γκουάνο διάσπαρτα με τέσσερα στρώματα καθαρού ιλυώδους πηλού».

Σύμφωνα με τον Lane, τα στρώματα κοπριάς περιείχαν μικρά κενά που προκάλεσαν έναν βαθύ ήχο σαν μπάσο κάθε φορά που οι άνθρωποι χόρευαν ή πατούσαν στην επιφάνεια του δαπέδου, η οποία είχε διάμετρο περίπου 10 μέτρων.

«Υπολογίζουμε ότι η πλατφόρμα θα μπορούσε να κρατούσε έως και 26 άτομα να χορεύουν από κοινού, δημιουργώντας έναν δυνατό ήχο χτυπήματος», λέει ο Lane, προσθέτοντας ότι η σκόνη που σηκωνόταν από τον χορό μπορεί να ήταν ένα οπτικό χαρακτηριστικό εφέ.

Η ανακάλυψη αυξάνει την πιθανότητα ότι τμήματα άλλων τοποθεσιών των Άνδεων μπορεί να έχουν κατασκευαστεί για να ενισχύσουν τον ήχο. «Το γνωρίζαμε ήδη από τοποθεσίες όπως το Chavin, αλλά ακόμη και κατά την ύστερη προ-ισπανική περίοδο είναι πιθανό πολλές τοποθεσίες να είχαν τομείς ειδικά προετοιμασμένους για αυτό», λέει ο Lane. Μια άλλη τοποθεσία των Άνδεων στο Περού όπου έχει μελετηθεί πρόσφατα η χρήση του ήχου είναι το Huánuco Pampa.

«Η ηχητική πλατφόρμα χορού είναι ένα φανταστικό εύρημα και δείχνει ότι, εκτός από τα όργανα, το ανθρώπινο σώμα και το τοπίο θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν μουσικά», λέει ο Lane. «Ζωντανεύει επίσης ήχους του παρελθόντος, δεδομένου ότι το παρελθόν είναι ως επί το πλείστον είναι σιωπηλό και χαμένο για εμάς».

Πηγή: G. Shaw, The Art Newspaper