Πιόνια ρωμαϊκού παιχνιδιού στρατηγικής βρέθηκαν στην αρχαία Αδριανούπολη Παφλαγονίας

Πιόνια ρωμαϊκού παιχνιδιού στρατηγικής που βρέθηκαν στην Αδριανούπολη Παφλαγονίας. [Credit: Karabük Üniversitesi] Οι ανασκαφές στην αρχαία π...

Πιόνια ρωμαϊκού παιχνιδιού στρατηγικής που βρέθηκαν στην Αδριανούπολη Παφλαγονίας. [Credit: Karabük Üniversitesi]

Οι ανασκαφές στην αρχαία πόλη της Αδριανούπολης της Παφλαγονίας, που βρίσκεται στην σημερινή περιοχή Eskipazar του Karabük της Τουρκίας, αποκάλυψαν πρόσφατα αντικείμενα ιστορικού ενδιαφέροντος. Μεταξύ των πιο αξιοσημείωτων ευρημάτων του 2024 είναι κομμάτια που χρησιμοποιούνταν στα παιχνίδια Ludus Latrunculorum (κυριολεκτικά, παιχνίδι των ληστών, που πιθανώς βασίζεται σε ένα παλαιότερο ελληνικό παιχνίδι που ονομαζόταν πέττεια (ή πεττεία/πεσσεία/πητεία) και αναφέρεται στην Οδύσσεια) και Ludus duodecim scriptorum, που χρονολογούνται στον 5ο αιώνα μ.Χ..

Τα παιχνίδια αυτά, που θεωρούνται πρόδρομοι ορισμένων σύγχρονων στρατηγικών παιχνιδιών, ήταν δημοφιλή στην αρχαία Ρώμη και αντικατοπτρίζουν τη σημασία της στρατιωτικής στρατηγικής στην καθημερινή ζωή της εποχής.

Οι ανασκαφές στην Αδριανούπολη της Παφλαγονίας διεξάγονται υπό τη διεύθυνση του Dr. Ersin Çelikbaş, ακαδημαϊκού από το Πανεπιστήμιο Karabük, στο πλαίσιο του προγράμματος Geleceğe Miras (Κληρονομιά για το μέλλον), το οποίο προωθείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας.

Ένας πίνακας επιτραπέζιου παιχνιδιού Ludus Duodecim Scriptorum του 2ου αιώνα μ.Χ. που βρέθηκε στην Αφροδισιάδα. [Credit: wneuheisel / Wikimedia Commons]

Αυτή η διεπιστημονική προσπάθεια αποσκοπεί όχι μόνο στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά και στην καλύτερη κατανόηση της καθημερινής ζωής, των πεποιθήσεων και των κοινωνικών δομών των αρχαίων πολιτισμών που κατοικούσαν στην περιοχή.

Η Αδριανούπολη της Παφλαγονίας, γνωστή και ως Ζεύγμα της Μαύρης Θάλασσας λόγω των εντυπωσιακών ψηφιδωτών της που απεικονίζουν διάφορες μορφές ζώων, φιλοξενεί πολυάριθμα αρχιτεκτονικά λείψανα. Σε αυτά περιλαμβάνονται ρωμαϊκά λουτρά, εκκλησίες, τείχη, βίλες, λαξευμένοι σε βράχο τάφοι, ένα θέατρο και μνημειακές κατασκευές, όπως αψίδες και τελετουργικές κόγχες. Τα στοιχεία αυτά αναδεικνύουν την ιστορική και πολιτιστική σημασία της τοποθεσίας, η οποία χρησίμευε τόσο ως θρησκευτικό όσο και ως στρατιωτικό κέντρο.

Τα δύο κομμάτια που βρέθηκαν είναι οστέινοι δίσκοι που χρησιμοποιούνταν ως πιόνια στα προαναφερθέντα παιχνίδια. Αυτοί οι δίσκοι, διακοσμημένοι με σύμβολα τεσσάρων και οκτώ βραχιόνων, χαραγμένα με τεχνικές απόξεσης, βοηθούσαν τους παίκτες να σχεδιάζουν τις στρατηγικές τους.

Μια άλλη εικόνα των πιονιών που βρέθηκαν στην Αδριανούπολη Παφλαγονίας. [Credit: Karabük Üniversitesi]

Σύμφωνα με τον Dr. Çelikbaş, αυτά τα παιχνίδια δεν ήταν απλή διασκέδαση αλλά εργαλεία που είχαν σχεδιαστεί για να διδάσκουν στρατιωτικές τακτικές, γεγονός που υποδηλώνει ότι ασκούνταν κυρίως από στρατιώτες. Τα Ludus Latrunculorum και Ludus duodecim scriptorum είναι επιτραπέζια παιχνίδια παρόμοια με το σύγχρονο σκάκι ή την ντάμα, όπου οι παίκτες έπρεπε να χρησιμοποιήσουν εξυπνάδα και προνοητικότητα για να ξεγελάσουν τον αντίπαλό τους.

Η ανακάλυψη αυτών των παιχνιδιών ενισχύει την υπόθεση ότι η Αδριανούπολη Παφλαγονίας φιλοξενούσε επί αιώνες στρατιωτικό απόσπασμα. Προηγούμενες έρευνες είχαν ήδη εντοπίσει την παρουσία ενός στρατώνα του 2ου αιώνα μ.Χ., και τα πρόσφατα ευρήματα υποδηλώνουν ότι αυτή η φρουρά, που πιθανώς αποτελούνταν από στρατεύματα ιππικού, παρέμεινε ενεργή για 200 ή 300 χρόνια.

Ο Dr. Çelikbaş τόνισε ότι αυτά τα αρχαία παιχνίδια έχουν ομοιότητες με σύγχρονα όπως η ντάμα, η ναυμαχία ή ακόμη και το βιντεοπαιχνίδι «Buscavidas». Αν και οι μορφές εξελίχθηκαν με την πάροδο του χρόνου, η στρατηγική ουσία παρέμεινε, αποδεικνύοντας ότι η κριτική σκέψη και ο σχεδιασμός ήταν πολύτιμες δεξιότητες σε όλη την ιστορία.

Πηγή: LBV Magazine