Το εξώφυλλο του τεύχους 147. Το συνδρομητικό περιοδικό Αρχαιολογία και Τέχνες μόλις εξέδωσε το νέο του τεύχος (αρ. 147), που φιλοξενεί ένα μ...
| Το εξώφυλλο του τεύχους 147. |
Το συνδρομητικό περιοδικό Αρχαιολογία και Τέχνες μόλις εξέδωσε το νέο του τεύχος (αρ. 147), που φιλοξενεί ένα μεγάλο αφιέρωμα στο μνημειακό σύνολο του Πετρά, το οποίο έχει επιμεληθεί η δρ Μεταξία Τσιποπούλου, επίτιμη διευθύντρια του Υπουργείου Πολιτισμού και διευθύντρια των ανασκαφών του Πετρά.
Το τεύχος ανοίγει με τη συνέντευξη που παραχώρησε στο περιοδικό ο αρχαιολόγος David Rupp, συνεργάτης των ανασκαφών του Πετρά.
Στη στήλη «Ελλάδα εκτός Ελλάδος», η Μεταξία Τσιποπούλου γράφει για τις «Λάρνακες του Πετρά και μερικά ξενιτεμένα προϊόντα», τα οποία προήλθαν από ένα εργαστήριο παραγωγής της ΥΜ ΙΙΙΒ και ΙΙΙΓ.
«Η αναζήτηση δύο ΥΜ ΙΙΙΒ κιβωτιόσχημων λαρνάκων με χαρακτηριστική διακόσμηση χταποδιών στις μακρές πλευρές τους και διπλών κεράτων σε συνδυασμό με διπλό πέλεκυ στις στενές πλευρές, που συγκαταλέγονταν στα ευρήματα από τις ανασκαφές του Ν. Πλάτωνα στα Αχλάδια Σητείας, είχε μια απρόσμενη εξέλιξη: Οδήγησε στην ταύτιση ενός εργαστηρίου παραγωγής λαρνάκων, ενεργού για δύο περίπου αιώνες, του οποίου η έδρα βρισκόταν στη Σητεία, στον Πετρά πιθανότατα».
Ακολουθούν τρία άρθρα που υπογράφει η Μεταξία Τσιποπούλου: «Ο ανεξάντλητος Πετράς από το 1900 στο σήμερα», που αναφέρεται στην ιστορία της έρευνας του Μινωικού πολιτισμού αλλά και στην ιστορία της έρευνας στον Πετρά, «Ανασκάπτοντας τον Πετρά», όπου παρουσιάζεται το ιστορικό των ανασκαφών που ξεκίνησαν το 1985, και τα αποτελέσματά τους, και «Μέθοδοι ανασκαφής και τεκμηρίωσης του Πετρά. Ανάδειξη και προοπτικές».
Στη συνέχεια, ο Αδριανός Ψύχας, στο άρθρο του με τίτλο «Επανακατάληψη και αρχιτεκτονικές τροποποιήσεις στον ΥΜ ΙΙΙ Πετρά», μελετά τα αρχιτεκτονικά σύνολα στους δύο λόφους του Πετρά και καταλήγει σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα.
«Ταφικές πρακτικές στην ΠΜ ΙΙ – ΜΜ ΙΙ περίοδο» είναι ο τίτλος του άρθρου που υπογράφουν η Σωτηρία Κιορπέ και η Μεταξία Τσιποπούλου. «Η μελέτη των περιόδων ενός νεκροταφείου ερμηνεύει τις αλλαγές των ταφικών πρακτικών, οι οποίες συνδέονται με κοινωνικούς, οικονομικούς και ιδεολογικούς παράγοντες. Η έρευνά μας επιδιώκει την τεκμηρίωση των αλλαγών των ταφικών πρακτικών και της έκφρασης των προσωπικών και συλλογικών ταυτοτήτων, με οδηγό τη μελέτη των αρχαιολογικών δεδομένων (αρχιτεκτονικά στοιχεία, ενδείξεις εγκατάλειψης ορισμένων ταφικών συνόλων και μεταβολές στη μεταχείριση των νεκρών και στις τελετουργίες)» αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Για «Κοσμήματα από πολύτιμα μέταλλα στη νεκρόπολη του Πετρά», γράφουν η Susan C. Ferrence, η Alessandra Giumlia-Mair και ο Philip P. Betancourt. Στο άρθρο τους παρουσιάζουν ένα αργυρό σφραγιστικό δακτυλίδι και ένα χρυσό περίαπτο, εστιάζοντας σε ορισμένα σημαντικά αποτελέσματα της επιστημονικής και εικονογραφικής ανάλυσης.
«Μικρογραφικά αριστουργήματα: Σφραγίδες από τη νεκρόπολη του Πετρά» είναι ο τίτλος του άρθρου της Olga Krzyszkowska. «Οι ανασκαφές στη νεκρόπολη του Πετρά έχουν φέρει στο φως περίπου 70 σφραγίδες. Επειδή όμως πολλές είναι πολυεδρικές, μας προσφέρουν περισσότερες από 100 σφραγιστικές επιφάνειες προς μελέτη. Στο μικρό δείγμα αυτών που μπορούμε να αναλύσουμε και να περιγράψουμε εδώ είναι εύγλωττη η αξιοσημείωτη τέχνη που κατείχαν οι Μινωίτες χαράκτες σφραγίδων, οι οποίοι παρήγαγαν μικρογραφικά αριστουργήματα στο τέλος της Παλαιοανακτορικής περιόδου (περ. 1700 π.Χ.)» γράφει χαρακτηριστικά.
«Η ανακάλυψη σφραγιδόλιθων από γνωστά, χρονολογημένα ανασκαφικά περιβάλλοντα σε οικισμούς ή σε χώρους τελετουργιών της υστερομινωικής Κρήτης είναι σχετικά σπάνια. Από τον Πετρά έχουν προέλθει τέσσερις σφραγιδόλιθοι χρονολογημένοι από την ΥΜ Ι ως την ΥΜ ΙΙΙΑ–Β σε αντίστοιχα ανασκαφικά περιβάλλοντα. Δύο εξ αυτών προέρχονται από τον ΥΜ ΙΑ οικισμό του Πετρά (Λόφος Ι) και οι άλλοι δύο από τον ΥΜ ΙΙΙΑ–ΙΙΙΓ οικισμό στην Κεφάλα Πετρά (Λόφος ΙΙ)» γράφει ο David W. Rupp στο άρθρο του «Υστερομινωικοί Ι-ΙΙΙ σφραγιδόλιθοι της γλυπτικής παράδοσης του Πετρά».
«Ο Πετράς είναι από τις μινωικές θέσεις που έχουν μελετηθεί συστηματικά και επί μακρόν όχι μόνο ανασκαφικά αλλά και αρχαιολογικά ως προς τις διάφορες κατηγορίες ευρημάτων. Εξίσου μακροχρόνια και συστηματική είναι και η εφαρμογή αναλυτικών μεθόδων στη μελέτη της κεραμικής. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, όταν η εφαρμογή αναλυτικών τεχνικών σε σύνολα της μινωικής Κρήτης ήταν πολύ περιορισμένη, εφαρμόστηκε η πετρογραφία κεραμικής με τη χρήση πολωτικού μικροσκοπίου στη μελέτη επιλεγμένων δειγμάτων από το ανάκτορο του Πετρά» επισημαίνει η Ελένη Νοδάρου στο άρθρο της «Η κεραμική του Πετρά στο μικροσκόπιο».
Στις πλαστικές εικονιστικές τέχνες στον προϊστορικό Πετρά αναφέρεται η Άννα Σημανδηράκη-Grimshaw στο άρθρο της με τίτλο «Από τους άνδρες που αιωρούνται στις γάτες που κρύβονται». Επικεντρώνεται σε μερικά από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα στις κατηγορίες των αγγείων και των ειδωλίων, αλλά με αναφορές και σε άλλα παραδείγματα της μικρογλυπτικής και της κοσμηματοποιίας από τον Πετρά.
«Λίθινα αγγεία και κοινωνία στη νεκρόπολη του Πετρά» είναι ο τίτλος του άρθρου που υπογράφουν η Μαρία Ρελάκη και η Χριστίνα Τσοράκη. Σύμφωνα με τις συγγραφείς τα λίθινα αγγεία του Πετρά αντικατοπτρίζουν το ρεπερτόριο που απαντά σε όλο το νησί, αλλά παράλληλα μαρτυρούν μια σαφή προτίμηση σε ορισμένα σχήματα και τύπους υλικού.
Ακολουθούν τα άρθρα «Λίθινα από τα ταφικά σύνολα του Πετρά» της Heidi M.C. Dierckx, «Τα ζώα στον προϊστορικό Πετρά» της Βαλασίας Ισαακίδου, «Η θάλασσα στη ζωή και στον θάνατο των κατοίκων του μινωικού Πετρά» της Τατιάνας Θεοδωροπούλου και «Τροφή για τους νεκρούς στη μινωική Κρήτη» της Carly Henkel και της Εύης Μαργαρίτη.
Ο Μιχάλης Γιαννακάκης, στο κείμενό του με τίτλο «Πετράς – Η προϊστορία της Σητείας», κάνει μια αναδρομή στη γνωριμία του με τον αρχαιολογικό χώρο και την ανασκαφέα του, που οδήγησε στη δημιουργία του ομώνυμου ντοκιμαντέρ.
Τέλος, στην ενότητα «Αρχαιολογικός χώρος» η Μεταξία Τσιποπούλου γίνεται ξεναγός μας σε έναν «Περίπατο στο μνημειακό σύνολο του Πετρά».
Πηγή: Αρχαιολογία και Τέχνες
Δεν υπάρχουν σχόλια