Αρχαία ξύλινα δόρατα που βρέθηκαν στη Γερμανία πιθανόν να κατασκευάστηκαν από Νεάντερταλ πριν από 200.000 χρόνια

Αρχαία ξύλινα δόρατα που βρέθηκαν στο Schöningen της Γερμανίας. [Credit: Matthias Vogel, CC BY 4.0] Ένα σύνολο προϊστορικών ξύλινων ακοντίων...

Αρχαία ξύλινα δόρατα που βρέθηκαν στο Schöningen της Γερμανίας.
[Credit: Matthias Vogel, CC BY 4.0]

Ένα σύνολο προϊστορικών ξύλινων ακοντίων που βρέθηκαν πριν από δύο δεκαετίες στο Schöningen της Γερμανίας -που τότε υπολογιζόταν σε ηλικία 300.000 έως 400.000 ετών- μπορεί να είναι ηλικίας μόλις 200.000 ετών, σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Science Advances. 

Αυτό το αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα σημαίνει ότι τα όπλα δεν δημιουργήθηκαν από τον Homo heidelbergensis, όπως πιστευόταν προηγουμένως, αλλά από τους Νεάντερταλ, προσφέροντας νέα στοιχεία για τη γνωστική και κοινωνική πολυπλοκότητα των πλησιέστερων εξαφανισμένων συγγενών μας.

Τα ξύλινα ακόντια, κατασκευασμένα από έλατο και πεύκο, ανακαλύφθηκαν αρχικά τη δεκαετία του 1990 σε ένα λιγνιτωρυχείο μαζί με τα λείψανα περίπου 50 άγριων αλόγων. Η άριστη κατάσταση διατήρησής τους χάρισε στην τοποθεσία Schöningen 13II-4 τη διάκριση του τόπου όπου βρίσκονται τα πιο καλοδιατηρημένα ξύλινα κυνηγετικά όπλα της παλαιολιθικής εποχής που έχουν βρεθεί ποτέ. Ως αποτέλεσμα της πρώτης ανάλυσης ιζημάτων, οι αρχαιολόγοι είχαν τοποθετήσει την ηλικία των αντικειμένων γύρω στα 400.000 χρόνια, γεγονός που τα ταύτισε με τον H. heidelbergensis, έναν πιθανό κοινό πρόγονο των σύγχρονων ανθρώπων και των Νεάντερταλ.

Ωστόσο, η πρόοδος στη χρονολόγηση έχει πλέον αμφισβητήσει μια τέτοια υπόθεση. Η αρχαιολόγος Kirsty Penkman του Πανεπιστημίου του York ήταν επικεφαλής μιας ομάδας που εφάρμοσε γεωχρονολογία αμινοξέων σε απολιθωμένα κελύφη σαλιγκαριών γλυκού νερού που βρέθηκαν στο ίδιο στρώμα με τα δόρατα. Η ανάλυσή τους έδωσε μια ηλικία περίπου 200.000 ετών. Η χρονολόγηση των ακοντίων τα τοποθετεί στη Μέση Παλαιολιθική εποχή - μια περίοδο που συνδέεται με την αναδυόμενη συμπεριφορική πολυπλοκότητα στους πληθυσμούς των Νεάντερταλ.

Αναπαράσταση ενός κυνηγού Νεάντερταλ στο Μουσείο Νεάντερταλ.
 [Credit: Neanderthal-Museum, Mettmann/CC BY-SA 4.0]

Ο Olaf Jöris του Κέντρου Αρχαιολογίας Leibniz και συν-συγγραφέας της μελέτης δήλωσε ότι το Schöningen ήταν αξιοσημείωτο επειδή τα αντικείμενα διατηρήθηκαν τόσο καλά και επειδή η ηλικία τους δεν ταίριαζε με τίποτα άλλο. Η νέα ηλικία, υποστηρίζει, λύνει αυτές τις αντιφάσεις και τοποθετεί την περιοχή μέσα σε ένα αυξανόμενο σώμα στοιχείων που δείχνουν μια στροφή προς ομαδικές στρατηγικές κυνηγιού και κοινωνικής συνεργασίας στους Νεάντερταλ κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Τα ίδια τα ακόντια παρουσιάζουν ένα αξιοσημείωτο επίπεδο δεξιοτεχνίας, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι κατασκευαστές τους δεν ήταν μόνο ειδικευμένοι στην ξυλουργική, αλλά είχαν επίσης τη γνωστική ικανότητα για μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και συντονισμό.

Η τοποθεσία του χώρου κοντά σε μια λίμνη και η πυκνότητα των υπολειμμάτων αλόγων οδήγησαν τους επιστήμονες να πιστεύουν ότι οι Νεάντερταλ μπορεί να οδηγούσαν τα ζώα προς την άκρη της λίμνης για να τα μαζεύουν και να τα σκοτώνουν πιο αποτελεσματικά. Ένα τέτοιο συντονισμένο ομαδικό κυνήγι προϋποθέτει πολύ μεγαλύτερη κοινωνική πολυπλοκότητα και ικανότητα επικοινωνίας απ' ό,τι είχε θεωρηθεί προηγουμένως ως ικανότητα των Νεάντερταλ.

Αν και το εύρημα ανοίγει νέες πόρτες σε ό,τι καταλαβαίνουμε για τους Νεάντερταλ, δεν έχουν πειστεί όλοι οι επιστήμονες. Αλλά αν το νέο χρονοδιάγραμμα είναι σωστό, τα δόρατα του Schöningen προσφέρουν πειστικές αποδείξεις ότι οι Νεάντερταλ δεν ήταν οι κτηνώδεις μοναχικοί άνθρωποι των πρώτων επιστημονικών απεικονίσεων. Αντίθετα, μπορεί να ήταν καινοτόμοι, κοινωνικοί κυνηγοί με προηγμένη κατασκευή εργαλείων και κοινωνικές στρατηγικές - συμπεριφορές που τους φέρνουν όλο και πιο κοντά στους σύγχρονους ανθρώπινους προγόνους μας.

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Hutson, J. M., Bittmann, F., Fischer, P., García-Moreno, A., Gaudzinski-Windheuser, S., Nelson, E., … Jöris, O. (2025). Revised age for Schöningen hunting spears indicates intensification of Neanderthal cooperative behavior around 200,000 years ago. Science Advances, 11(19). doi:10.1126/sciadv.adv0752

Πηγή: LBV Magazine