Ο ψευδο-αυτοκρατορικός σόλιδος αποκαλύπτει την ελίτ του Essex

Εμπρόσθια και οπίσθια όψη ψευδοαυτοκρατορικού σολίδου του Ιουστίνου Β', τέλη 6ου/αρχές 7ου αιώνα. [Credit: Υπηρεσία Μουσείων Colchester ...

Εμπρόσθια και οπίσθια όψη ψευδοαυτοκρατορικού σολίδου του Ιουστίνου Β', τέλη 6ου/αρχές 7ου αιώνα. [Credit: Υπηρεσία Μουσείων Colchester και Ipswich]

Ένα χρυσό μενταγιόν ενός ψευδοβυζαντινού νομίσματος σόλιδου που ανακαλύφθηκε από έναν ερασιτέχνη με την χρήση ανιχνευτή μετάλλων στο Thaxted του Essex, ρίχνει νέο φως στην παρουσία μιας πλούσιας ελίτ στο πρώιμο μεσαιωνικό Essex.

Το χρυσό νόμισμα είναι απομίμηση γνωστής έκδοσης του αυτοκράτορα Ιουστίνου Β' (565-578 μ.Χ.). Η εμπρόσθια όψη απεικονίζει το πορτρέτο του αυτοκράτορα με περικεφαλαία και θώρακα στραμμένο προς τα εμπρός, κρατώντας στο δεξί του χέρι τη Νίκη όρθια σε σφαίρα και στο αριστερό του χέρι την ασπίδα. Η επιγραφή γράφει DN IVSTI-NVS PP AVG που σημαίνει «Dominus Noster Justinus Perpetuus Augustus». Στην οπίσθια όψη απεικονίζεται η προσωποποίηση της Κωνσταντινούπολης καθισμένη κρατώντας σκήπτρο και σταυρό πάνω σε σφαίρα. Η επιγραφή γράφει VICTORI-A AVGGG, που σημαίνει «Victoria Augustorum» (η Νίκη των τριών αυτοκρατόρων), με το νομισματοκοπείο CONOB (δηλαδή το νομισματοκοπείο της Κωνσταντινούπολης).

Αυθεντικός σόλιδος του Ιουστίνου Β΄ του τύπου που αντιγράφεται στο κρεμαστό νόμισμα. [Credit: Coin Archives]

Τα πρώιμα μεσαιωνικά βασίλεια της ηπειρωτικής Ευρώπης έκοψαν πρόχειρες απομιμήσεις των αυθεντικών αυτοκρατορικών ρωμαϊκών και βυζαντινών χρυσών νομισμάτων, σε μια προσπάθεια να αποκτήσουν μέρος της αυτοκρατορικής εξουσίας και του κύρους που αντιπροσώπευαν τα χρυσά νομίσματα, τα οποία κυκλοφορούσαν πολύ σπάνια στις γερμανικές περιοχές. Στη Βρετανία έχουν βρεθεί παραδείγματα ψευδοαυτοκρατορικών σόλιδων που κόπηκαν από Αγγλοσαξόνες, Φράγκους, Λομβαρδούς, Βουργουνδούς, Βησιγότθους και Οστρογότθους ηγεμόνες, περισσότερα από αυτά σε κρεμαστή μορφή παρά ως αδιαμόρφωτα νομίσματα.

Η τοποθέτηση της θηλιάς αναρτήσεως -συγκολλημένη πάνω από τη μέση του κεφαλιού του Ιουστίνου Β΄- υποδεικνύει ότι το νόμισμα προοριζόταν να φορεθεί με το εμπρόσθιο πορτρέτο στραμμένο προς τα έξω, επειδή ο άξονας της μήτρας του οπισθότυπου βρίσκεται στη θέση 5. Η σημαντική φθορά στην οπίσθια όψη επιβεβαιώνει ότι επρόκειτο για την πλευρά προς το δέρμα. Το στυλ του βρόχου με τις πέντε διαμήκεις νευρώσεις είναι χαρακτηριστικό των περιδέραιων που παράγονται στα τέλη του 6ου και στις αρχές του 7ου αιώνα.

Η ιστορικός Lori Rogerson δήλωσε ότι ήταν ένα από τα πρόσφατα ευρήματα που «ανατρέπουν όλα όσα νομίζαμε ότι γνωρίζαμε για το Έσσεξ εκείνη την εποχή».

Εμπρόσθια και οπίσθια όψη ψευδοαυτοκρατορικού σολίδου του Ιουστίνου Β', τέλη 6ου/αρχές 7ου αιώνα. [Credit: Υπηρεσία Μουσείων Colchester και Ipswich]

«Επειδή κατά την περίοδο αυτή δεν έχουμε κανένα γραπτό αρχείο για την κομητεία, είναι πραγματικά στο σκοτάδι για τους ανθρώπους που εργάζονται στην αρχαιολογία και την πολιτιστική κληρονομιά - έτσι αυτό το εύρημα κυριολεκτικά φωτίζει εκείνη την εποχή», πρόσθεσε η υπεύθυνη για τα ευρήματα της κομητείας.

«Παρόμοια αντικείμενα από τον 6ο και 7ο αιώνα είναι σπάνια ευρήματα στο Essex, σε αντίθεση με το Kent, το Suffolk ή το Norfolk», είπε.

«Ο χρυσός είναι πραγματικά υψηλής ποιότητας και πρόκειται για αντικείμενο ελίτ, αλλά δεν βρίσκουμε αυτά τα αντικείμενα υψηλού κύρους μέσω της εμπορικής αρχαιολογίας, οπότε αν δεν είχε βρεθεί αυτό, δεν θα είχαμε ιδέα ότι υπήρχαν αυτές οι ομάδες ελίτ ανθρώπων στην περιοχή αυτή εκείνη την εποχή», εξήγησε.

Το μενταγιόν έχει κηρυχθεί εθνικός θησαυρός και η αξία του θα εκτιμηθεί από επιτροπή εκτίμησης. Ένα τοπικό μουσείο θα έχει την ευκαιρία να το αποκτήσει στην εκτιμώμενη αξία. Το Μουσείο Saffron Walden ελπίζει να το αποκτήσει.

Πηγή: The History Blog