Μια απεικόνιση 2.000 ετών ενός ρωμαίου κωμικού ηθοποιού

Ένα αγαλματίδιο ενός Ρωμαίου κωμικού ηθοποιού που απεικονίζει πόσο πολύ αγαπούσαν οι Ρωμαίοι το χυδαίο χιούμορ. [Credit: Μουσείο J. Paul Get...

Ένα αγαλματίδιο ενός Ρωμαίου κωμικού ηθοποιού που απεικονίζει πόσο πολύ αγαπούσαν οι Ρωμαίοι το χυδαίο χιούμορ.
[Credit: Μουσείο J. Paul Getty /  Public Domain]

Οι αρχαίοι Ρωμαίοι συχνά απεικονίζονται ως άνδρες ντυμένοι με τόγκες ή βαριά θωρακισμένοι με πανοπλίες, που ασχολούνται με το σοβαρό έργο της οικοδόμησης και της διακυβέρνησης μιας αυτοκρατορίας. Αλλά αυτό το χάλκινο αγαλματίδιο ενός κωμικού ηθοποιού που «κάνει» θορύβους με τον πισινό του, δείχνει την πιο χιουμοριστική πλευρά των Ρωμαίων.

Το αγαλματίδιο βρίσκεται στη συλλογή του Μουσείου J. Paul Getty στο Pacific Palisades της Καλιφόρνιας και έχει ύψος μόλις 6 εκατοστά. Το στυλ του αγαλματιδίου υποδηλώνει ότι κατασκευάστηκε τον 1ο ή στις αρχές του 2ου αιώνα μ.Χ. στον ρωμαϊκό κόσμο.

Το ειδώλιο απεικονίζει έναν παχουλό άνδρα που φοράει μια κωμική μάσκα και ένα ύφασμα με σχέδιο σταυροειδούς διαγράμμισης. Είναι σκυμμένος, προβάλλει δυναμικά τα οπίσθιά του, τα οποία κρατάει με το αριστερό του χέρι. Βάζει δύο δάχτυλα στη γωνία του στόματός του, πιθανώς για να τον βοηθήσει να κάνει έναν ήχο κλανιάς.

Το ύφασμα που φοράει είναι διακοσμημένο με ένα κεντημένο πρωκτό καθώς και ένα τεράστιο κρεμαστό φαλλό από ύφασμα. Αυτό το αξεσουάρ ήταν χαρακτηριστικό των ηθοποιών στις ελληνικές κωμωδίες του Αριστοφάνη, καθώς και στις ρωμαϊκές κωμωδίες, σύμφωνα με τη Mary Louise Hart, βοηθό επιμελητή στο Μουσείο J. Paul Getty.

Ο πιο επιτυχημένος κωμικός ποιητής στην αρχαία Ρώμη ήταν ο Πλαύτος (περίπου 254 έως 184 π.Χ.), ο οποίος ξεκίνησε την καριέρα του ως κωμικός ηθοποιός. Αν και έγραψε τουλάχιστον 130 θεατρικά έργα, μόνο 21 έχουν διασωθεί. Ο Πλαύτος δημιούργησε πολλούς τυποποιημένους χαρακτήρες, όπως τον καυχησιάρη στρατιώτη και τον ερωτευμένο γέρο. Ωστόσο, αυτό το αγαλματίδιο κωμικού ηθοποιού απεικονίζει μάλλον έναν δευτερεύοντα ηθοποιό και όχι έναν από τους βασικούς πρωταγωνιστές.

«Από μια σειρά από αγαλματίδια που έχουν διασωθεί, γνωρίζουμε ότι πολλοί άνθρωποι συμπαθούσαν πολύ αυτόν τον χαρακτήρα», είπε η Hart. «Τον θεωρούσαν πολύ διασκεδαστικό και ήθελαν να έχουν ένα αγαλματίδιο του στο σπίτι τους».

Οι Ρωμαίοι αγαπούσαν το χυδαίο χιούμορ — συμπεριλαμβανομένων των βρώμικων αστείων, της αυτοσαρκαστικής διάθεσης, του παραλογισμού και των αισχρολογιών — όσο και οι άνθρωποι σήμερα, σύμφωνα με το Μουσείο Getty.

Άλλα παραδείγματα ελληνικού και ρωμαϊκού χιούμορ σώζονται σε ένα μοναδικό αρχαίο βιβλίο αστείων με τίτλο Φιλόγελως. Τον 5ο αιώνα μ.Χ., κάποιος συγκέντρωσε 265 αστεία, πολλά από τα οποία έχουν ως πρωταγωνιστές τους χαρακτήρες «Goofus» και «Gallant» — έναν ανόητο και έναν άνθρωπο με υπερβολική αυτοπεποίθηση. Αρκετά από αυτά περιλαμβάνουν αστεία με κλανιές, όπως το αστείο 241, το οποίο μεταφράστηκε από τον κλασικιστή William Berg ως εξής:

«Ένας ανόητος κάθεται δίπλα σε έναν κουφό και κλάνει. Ο τελευταίος, αντιλαμβανόμενος τη μυρωδιά, φωνάζει με αηδία. Ο ανόητος σχολιάζει: «Έι, ακούς μια χαρά! Με κοροϊδεύεις ότι είσαι κουφός!»»

Πηγή: Live Science