Θησαυροί βρέθηκαν στον μεγαλύτερο ελληνιστικό τύμβο που έχει βρεθεί ποτέ στη Ρουμανία

Ανασκαφή ελληνιστικού τύμβου, 3ος αιώνας π.Χ.  [Credit: Εθνικό Μουσείο Ρουμανικής Ιστορίας] Εξαιρετικοί θησαυροί που ανακαλύφθηκαν σε έναν τ...

Ανασκαφή ελληνιστικού τύμβου, 3ος αιώνας π.Χ.
 [Credit: Εθνικό Μουσείο Ρουμανικής Ιστορίας]

Εξαιρετικοί θησαυροί που ανακαλύφθηκαν σε έναν τύμβο του 3ου αιώνα π.Χ. στη Μανγκάλια, στη νοτιοανατολική Ρουμανία, παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στο κοινό τον περασμένο μήνα στο Εθνικό Μουσείο Ρουμανικής Ιστορίας στο Βουκουρέστι. Τα ευρήματα περιλαμβάνουν κοσμήματα, χρυσά και ασημένια εξαρτήματα ιπποσκευών, διακοσμητικά υφαντών και δύο χρυσά και δύο ασημένια αγγεία εξαιρετικής και εκλεπτυσμένης κατασκευής. Αυτά τα σπάνια αγγεία είναι τόσο αξιόλογα που παρόμοια δείγματα έχουν βρεθεί μόνο στους βασιλικούς τάφους της Βεργίνας στη Μακεδονία και στον τάφο του θρακιώτη βασιλιά Σεύθη Γ' στη Βουλγαρία.

Χρυσά αγγεία in situ. 
[Credit: Εθνικό Μουσείο Ρουμανικής Ιστορίας]

Ο τάφος ανακαλύφθηκε αυτό το καλοκαίρι κατά τη διάρκεια ανασκαφών στην νεκρόπολη της αρχαίας πόλης Κάλλατις. Η ημικυλινδρική θολωτή οροφή του ήταν σκεπασμένη από έναν μεγάλο τύμβο ύψους 12 μέτρων και διαμέτρου 70 μέτρων, τον μεγαλύτερο ελληνιστικό τύμβο στην περιοχή της δυτικής Μαύρης Θάλασσας, τόσο μεγάλο που ήταν ορατός από τη θάλασσα. Δεν είναι αξιοσημείωτος μόνο για το μέγεθός του, αλλά και για την ποιότητα της αρχιτεκτονικής του. Πρόκειται για ένα καλλιτεχνικά και προσεκτικά σχεδιασμένο κτίσμα που αποπνέει μια εξαιρετική αίσθηση αναλογίας. Το μακρύτερο τμήμα της πέτρινης κατασκευής του τάφου που ανακαλύφθηκε αυτό το καλοκαίρι έχει μήκος 18 μέτρα, και ενδέχεται να υπάρχουν και άλλα τμήματα που δεν έχουν ακόμη ανακαλυφθεί. Ένας τόσο πολυτελής τάφος πρέπει να ανήκε σε μια ελίτ ελληνική οικογένεια με συνδέσεις με τις θρησκευτικές και πολιτικές εξουσίες της Μακεδονίας.

Ταφικό στεφάνι με επιχρυσωμένο μπρούντζο και κεραμικά μούρα.
[Credit: Εθνικό Μουσείο Ρουμανικής Ιστορίας]

Ο τάφος λεηλατήθηκε πολύ σύντομα μετά την κατασκευή του, αλλά επισκευάστηκε αμέσως, διευρύνθηκε και ξαναχρησιμοποιήθηκε με προσφορές που περιλάμβαναν μεγάλη ποσότητα αλκοόλ. Το περιεχόμενό του είναι πολύ καλά διατηρημένο, με ξύλο, υφάσματα και ανθρώπινα λείψανα σε καλή κατάσταση. Μεταξύ των εξαιρετικών αντικειμένων που βρέθηκαν μέσα στον τάφο ήταν τρία επιχρυσωμένα χάλκινα στεφάνια, σχεδιασμένα να μοιάζουν με στεφάνια από κισσό και μυρτιά, με επιχρυσωμένα κεραμικά μούρα. Ήταν τοποθετημένα σε ξύλινη βάση και διατηρήθηκαν για χιλιάδες χρόνια στον ταφικό θάλαμο του τύμβου.

Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν επίσης γυάλινα και χάλκινα στολίδια, θραύσματα ξύλου με ίχνη πολυχρωμίας, πιθανώς από ξύλινες σαρκοφάγους που έχουν πλέον χαθεί, καθώς και στοιχεία από σκαλιστό βαμμένο ασβεστόλιθο και μάρμαρο που πιθανώς κοσμούσαν τις σαρκοφάγους. Στην τάφο βρέθηκαν τα λείψανα τουλάχιστον δύο νέων ανθρώπων. Η οστεολογική ανάλυση έδειξε ότι ο ένας ήταν ηλικίας 16-18 ετών και ο άλλος 8-11 ετών. Ορισμένα από τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι τουλάχιστον ένας από τους νεκρούς ήταν γυναίκα.

Ασημένια σκεύη μετά τον προκαταρκτικό καθαρισμό.
[Credit: Εθνικό Μουσείο Ρουμανικής Ιστορίας]

Η Κάλλατις, μια πόλη που ιδρύθηκε από Έλληνες από την Ηράκλεια Ποντική και τα Μέγαρα στις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ., ήταν μία από τις πλουσιότερες και πιο σημαντικές ελληνικές πόλεις της Μαύρης Θάλασσας κατά την ελληνιστική εποχή. Η αρχαία πόλη, ηγέτης μιας περιφερειακής συμμαχίας Ελλήνων, Θρακών και Σκυθών, στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ., αντιτάχθηκε στον Μακεδόνα βασιλιά Λυσίμαχο, ο οποίος είχε κληρονομήσει τον έλεγχο της Θράκης μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Τα πρόσφατα ανακαλυφθέντα αντικείμενα, με χαρακτηριστικά που θα καθορίσουν την ταξινόμησή τους στην κατηγορία «Θησαυρός» της εθνικής πολιτιστικής κληρονομιάς και την ένταξή τους στις συλλογές του Εθνικού Μουσείου Ρουμανικής Ιστορίας, προέρχονται ακριβώς από αυτή την εποχή – λαμπρή, βίαιη και εκλεπτυσμένη. Η σε βάθος μελέτη τους θα επιτρέψει την απόκτηση νέων επιστημονικών γνώσεων σχετικά με τον αρχαίο ελληνικό κόσμο του 4ου-3ου αιώνα π.Χ.

Χρυσά αγγεία που εκτίθενται στο Εθνικό Μουσείο Ρουμανικής Ιστορίας.
[Credit: Εθνικό Μουσείο Ρουμανικής Ιστορίας]

Το μέγεθος της φιλοδοξίας της τοπικής κοινότητας της Καλλατίας και των ηρωικών και, κάπως άτυπων για την ελληνική παράδοση, αριστοκρατικών φιλοδοξιών της, αποτυπώνεται σίγουρα στη νεκρόπολη με τους τύμβους αυτής της αρχαίας πόλης. Εκτείνεται για χιλιόμετρα γύρω από τους παλιούς δρόμους και αριθμεί σχεδόν χίλιους τύμβους, πολλοί από τους οποίους έχουν μνημειώδεις διαστάσεις (ύψος 5 μ. και άνω). Ωστόσο, η συντριπτική πλειονότητα αυτού του εντυπωσιακού τοπίου εξαφανίστηκε τον περασμένο αιώνα, κατά τον οποίο αναπτύχθηκε και αστικοποιήθηκε η «σύγχρονη» Μανγκάλια. Προηγούμενες ανασκαφές σε μερικούς από αυτούς τους τύμβους ήταν γενικά ευκαιριακές ή πραγματοποιήθηκαν υπό συνθήκες διάσωσης. Η πρόσφατη αρχαιολογική έρευνα βόρεια της Μανγκάλια, που παρουσιάζεται εδώ, είναι η πρώτη συστηματική έρευνα ενός τύμβου στη Ρουμανία και κατέστη δυνατή χάρη στην αρχική χρήση μη επεμβατικών τεχνικών έρευνας που επέτρεψαν τον ακριβή εντοπισμό του τάφου.

Λεπτομέρεια της λεπτεπίλεπτης χρυσής λαβής σε σχήμα κύκνου.
[Credit: Εθνικό Μουσείο Ρουμανικής Ιστορίας]

Ο τάφος ανακαλύφθηκε σε βάθος 9 μέτρων κάτω από την κορυφή του τύμβου, με το επίπεδο διάταξής του να βρίσκεται στα -12 μέτρα. Σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες, η αρχαιολογική έρευνα αποτέλεσε πρόκληση, ωθώντας όλες τις μεθόδους αναζήτησης και τεκμηρίωσης στα όριά τους.

Πηγή: The History Blog