Δύο κούροι μοναδικής περιόδου και περιοχής

Κλένια - η ανασκαφή Δύο  άνδρες ηλικίας 35  ετών  περίπου,  που  τάφηκαν  ταυτόχρονα  σε  κοινό  όρυγμα  αφού  ενταφιάστηκαν  πρώτα  σ...

Κλένια - η ανασκαφή

Δύο  άνδρες ηλικίας 35  ετών  περίπου,  που  τάφηκαν  ταυτόχρονα  σε  κοινό  όρυγμα  αφού  ενταφιάστηκαν  πρώτα  σε δίδυμες,  πώρινες σαρκοφάγους   ήταν  οι  Κούροι,  που   είχαν κατασχεθεί τον  Μάιο του 2010 σε  χέρια  αρχαιοκαπήλων  στην  Κλένια της Κορινθίας. 


Γιατί τα  δύο  αυτά αγάλματα,  που  τοποθετήθηκαν  από  τους  οικείους  των  ανδρών ή  από την  ίδια την πόλη πάνω από τους τάφους προορίζονταν για να διαιωνίσουν τη μνήμη τους.  Αυτά τα  συμπεράσματα στα  οποία  κατέληξε  η  έρευνα,  που  έγινε τα  τελευταία δύο  χρόνια μέσω των  ανασκαφών στην περιοχή  που  αποκάλυψαν  ολόκληρο αρχαίο νεκροταφείο αλλά και της  μελέτης των οστών των  νεκρών  παρουσίασε  ο αρχαιολόγος  κ. Κωνσταντίνος Κίσσας,  έφορος  Αρχαιοτήτων  Κορινθίας σε ομιλία του στην Αμερικανική Σχολή Κλασσικών Σπουδών. Ο  δύο  Κούροι  βρίσκονται άλλωστε  στο  Μουσείο της Αρχαίας Κορίνθου  όπου πρόκειται  να  εκτεθούν σύντομα. 

«Οι  σαρκοφάγοι ήταν οι μοναδικές   του  νεκροταφείου, που έφεραν καλυπτήρια πλάκα με πάχος υπερδιπλάσιο των υπολοίπων υποδηλώνοντας με τον τρόπο αυτό, ότι θα αποτελούσαν την υποθεμελίωση για τη βάση του συντάγματος των Κούρων»,  όπως  είπε ο  κ.  Κίσσας που πραγματοποίησε τις  ανασκαφές.  Τα  έργα,  όπως  είναι  ήδη  γνωστό χρονολογούνται στα 530  π.Χ.   Και  από τη διάπλασή τους   ο αρχαιολόγος    συμπέρανε  ότι  ήταν «πάρισα» στημένα, βρίσκονταν δηλαδή σε σχέση ελαφράς στροφής του ενός προς το άλλο αποτελώντας ένα παρόδιο, επιτύμβιο σύνταγμα.

Αλλά  και  η  επιλογή της συγκεκριμένης θέσης για την τοποθέτηση των δίδυμων σαρκοφάγων και του συντάγματος, κάθε άλλο παρά ήταν τυχαία.  Γιατί στο σημείο αυτό η αρχαία οδός διακλαδώνεται,  έτσι τα σπουδαία αυτά αγάλματα θα  πρέπει να ήταν στημένα στην πιο περίοπτη θέση του νεκροταφείου. Ενδιαφέρον στοιχείο εξάλλου  είναι,  ότι  μία δεκαετία νωρίτερα στο ίδιο σημείο είχε ενταφιαστεί ένα βρέφος σε πώρινη σαρκοφάγο, η οποία μεταφέρθηκε λίγα μέτρα δυτικότερα, προκειμένου ο χώρος να χρησιμοποιηθεί για τον ενταφιασμό των εξεχόντων αυτών μελών της πόλης.

Οι Κούροι Θα εκτεθούν στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αρχαίας Κορίνθου.

Όπως  είπε  ο  κ.  Κίσσας τα δύο αγάλματα ανήκουν σε περίοδο και περιοχή από τις οποίες δεν υπάρχουν  άλλα, παρόμοια έργα. Εκτός τούτου, το γεγονός ότι αποτελούν επιτύμβιο σύνταγμα, τα καθιστά μοναδικά στον τύπο τους γλυπτά, παράλληλα μόνο με το γνωστό -αν  και αναθηματικό-  σύνταγμα του Κλέοβι και του Βίτωνα από το Ιερό του Απόλλωνα στους Δελφούς. «Η μοναδικότητά τους οφείλεται σε αυτό ακριβώς το γεγονός, καθώς έως σήμερα δεν είχαν ταυτιστεί τέτοιου τύπου αρχαϊκά επιτύμβια σήματα. Το μέγεθός τους, η ποιότητα της εργασίας και η τεχνοτροπία επιτρέπουν την απόδοσή τους σε κορινθιακό εργαστήριο, αλλά και το χαρακτηρισμό τους ως ιδιαίτερα σημαντικά δείγματα τέχνης, με νέα στοιχεία για την ιστορία της ελληνικής αρχαϊκής πλαστικής»,  ανέφερε. Σπανιότατη περίπτωση  εξάλλου είναι  η ταύτιση προϊόντων αρχαιοκαπηλίας με την ακριβή αρχαιολογική τους θέση.


Ερωτήματα  όμως,  όπως ποιοι  ήταν οι δύο  άντρες  που  τους  άξιζε  τέτοια  τιμή, τι  συνέβη  και πέθαναν  και  οι  δύο  μαζί   είναι  δύσκολο  να  απαντηθούν, παρά  μόνον ιστορίες  μπορεί ο  καθένας  να  πλάσει στο  μυαλό του… Το βέβαιο  είναι,  ότι  η  πόλη ήθελε  να  προστατέψει  τη μνήμη  τους,  καθώς σε  κάποια  εποχή  δύσκολη  προφανώς τα δύο  αγάλματα  είχαν εναποτεθεί αμέσως δυτικά των δίδυμων σαρκοφάγων και είχαν σκεπαστεί με τα χώματα παρακείμενου τύμβου.

Οι Κούροι ήσαν σπασμένοι σε 19 μεγάλα θραύσματα ενώ μικρότερα κομμάτια και απολεπίσεις αυξάνουν το σύνολο των εντοπισθέντων θραυσμάτων σε 32.  Οι περισσότερες θραύσεις  θεωρείται  μάλιστα, ότι  προήλθαν από αγροτικό μηχάνημα κατά τη διάρκεια άροσης του αγρού αλλά και κατά  την παράνομη και βίαιη ανάσυρση των Κούρων που ακολούθησε.

Στην ανατολική πτέρυγα του Αρχαιολογικού Μουσείου της Αρχαίας Κορίνθου  πρόκειται να  εκτεθούν τα αγάλματα  ενώ  μαζί τους θα  εκτεθεί, εκτός των άλλων και ένα  αρχαϊκό λιοντάρι από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο,  το  οποίο,  σύμφωνα με την  ταύτιση   που  έκανε  πρόσφατα η κυρία Νάνσυ Μπουκίδη  προέρχεται από την περιοχή Κοράκου.  Κι  αυτό  γιατί μπορεί να  συγκολληθεί  στα πέλματα και την πλίνθο του λιονταριού, που είχαν περισυλλεχθεί στην περιοχή αυτή μαζί με ένα δωρικό κιονόκρανο, που αποτελούσε τη βάση του αγάλματος.

«Η έκθεση των Κούρων στο Μουσείο της Αρχαίας Κορίνθου εξασφαλίζει την αντιμετώπισή τους όχι ως προϊόντα λαθρανασκαφής και μεμονωμένα μουσειακά αντικείμενα αλλά ως έργα τέχνης εκτεθειμένα σε στενή συνάφεια με τα ανασκαφικά συνευρήματα, όπως οι πώρινες σαρκοφάγοι των νεκρών στη μνήμη των οποίων στήθηκαν τα αγάλματα»,  κατέληξε  ο  κ.  Κίσσας.


Πηγή: Μ. Θερμού, Εφημερίδα "Το Βήμα"