Οι αρχαίοι θεοί ...ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο

Από την έκθεση «Δίον: Θεοί και θνητοί». Ο «Έφηβος των Αντικυθήρων» (σε εκμαγείο) επιστρέφει από τη Βασιλεία της Ελβετίας, μία Κόρη της...

Από την έκθεση «Δίον: Θεοί και θνητοί».

Ο «Έφηβος των Αντικυθήρων» (σε εκμαγείο) επιστρέφει από τη Βασιλεία της Ελβετίας, μία Κόρη της Ακρόπολης μόλις έφυγε για την Αγία Πετρούπολη.

Τα αρχαία μας ταξιδεύουν για μία ακόμη φορά σε όλο τον κόσμο, μαγεύοντας τους επισκέπτες διεθνών μουσείων όπως το Ερμιτάζ, το Πούσκιν ή το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης. Εκθέσεις που η Ελλάδα οργάνωσε ή στις οποίες συμμετέχει δίνουν στο κοινό γενναίες δόσεις του αρχαίου ελληνικού και του βυζαντινού πολιτισμού.

Ακολουθώντας εξωστρεφή πολιτική, η χώρα μας στέλνει εκθέματα μουσείων της στο εξωτερικό εδώ και πολλές δεκαετίες. Η κορύφωση ήταν το 2003 και 2004 με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Την τελευταία τριετία ζούμε ακόμα μία έκρηξη εκθέσεων. Δυστυχώς, τα κακά οικονομικά μας δεν επιτρέπουν τη μεταφορά εκθέσεων από το εξωτερικό, τις οποίες θα μπορούσαμε να ζητήσουμε ως αντίδωρα.

Παρ' όλα αυτά, ακόμα και στις παρούσες, δύσκολες συνθήκες, κάτι γίνεται. Εν προκειμένω, τρεις σκυθικούς χρυσούς θησαυρούς που εκτίθενται στο ισόγειο του Μουσείου Ακροπόλεως. Ενα αγγείο, μία φιάλη και ένα περιδέραιο μας έστειλε το Ερμιτάζ σε ανταπόδοση της Κόρης που στείλαμε εμείς ως προάγγελο έκθεσης για το Βυζάντιο και θα βρίσκονται στην Αθήνα μέχρι τον Οκτώβριο.

Την προηγούμενη εβδομάδα έκλεισε η έκθεση «Το ναυάγιο των Αντικυθήρων. Το πλοίο, οι θησαυροί, ο μηχανισμός» που λειτουργούσε από τον Σεπτέμβριο στο Μουσείο Αρχαιοτήτων της Βασιλείας. Επόμενο σχέδιο είναι να ταξιδέψουν στο Σικάγο για μια έκθεση, δεν έχει όμως προγραμματιστεί το χρονικό διάστημα.

Ο «Έφηβος των Αντικυθήρων» που εστάλη σε εκμαγείο στη Βασιλεία της Ελβετίας, η μάσκα του Αγαμέμνονα στην έκθεση «Οι Έλληνες: από τον Αγαμέμνονα στον Μέγα Αλέξανδρο», η οποία ταξίδεψε σε Μόντρεαλ, Οτάβα, Σικάγο και τώρα στην Ουάσιγκτον. Χρυσά κοσμήματα από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην έκθεση «The Golden Legend» σε Τόκιο, Σεντάι και Ναγκόγια

Πριν από δέκα μέρες έκλεισε και η άλλη μεγάλη έκθεση που είχαμε στο εξωτερικό, με τίτλο «Power and Pathos: Bronze Sculpture of the Hellenistic World» (Δύναμη και Πάθος: χάλκινα γλυπτά του ελληνιστικού κόσμου). Είχε ξεκινήσει τον περσινό Μάρτιο στο Palazzo Strozzi στη Φλωρεντία, μεταφέρθηκε στο Μουσείο J.P. Getty στο Λος Αντζελες από 28 Iουλίου έως 1 Νοεμβρίου 2015 και στην Εθνική Πινακοθήκη στην Ουάσιγκτον από 6 Δεκεμβρίου 2015 έως 20 Μαρτίου 2016.

Την παραμονή της εθνικής μας επετείου, στις 24 Μαρτίου, εγκαινιάστηκε στον Ολυμπιακό Πύργο του Ωνάσειου Πολιτιστικού Κέντρου της Νέας Υόρκης η έκθεση «Dion: Gods and Mortals» (Δίον: Θεοί και θνητοί), την οποία επιμελήθηκε ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Μουσείου Ακροπόλεως Δημήτρης Παντερμαλής. Εκθέματα που για πρώτη φορά βγαίνουν εκτός Ελλάδας, και μερικά που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό, διηγούνται την ιστορία του βουνού των θεών και της πόλης του Διός, του Δίου.

Παρουσιάζεται η καθημερινή ζωή των κατοίκων μιας αρχαίας πόλης χτισμένης στους πρόποδες του Ολύμπου μέσα από περίπου 90 έργα. Αγάλματα, ψηφιδωτά, κοσμήματα, κεραμικά, γυάλινα σκεύη και νομίσματα που χρονολογούνται από την 1η χιλιετία π.Χ. έως τον 4ο αιώνα μ.Χ. μαγεύουν το κοινό. Ανάμεσά τους, είναι αγάλματα του Δία, της Δήμητρας και της Αφροδίτης και ευρήματα που έχουν εντοπιστεί σε ιερά, αλλά και στην ιδιωτική βίλα του Διονύσου, ένα μεγαλοπρεπές αρχαίο οικοδόμημα, το οποίο αναστηλώθηκε πρόσφατα με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση.

Σε δέκα μέρες θα εγκαινιαστεί στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης η έκθεση «Pergamon and the Art of the Hellenistic Kingdoms» (Η Πέργαμος και η Τέχνη των Ελληνιστικών Βασιλείων) στην οποία μετέχουν με έργα πολλά ελληνικά μουσεία και εφορείες αρχαιοτήτων, όπως και το Μουσείο Μπενάκη, που θα διαρκέσει μέχρι τις 10 Ιουλίου.

Θα περιλαμβάνει 93 αρχαία έργα από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Επιγραφικό-Νομισματικό Μουσείο, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και τις Εφορείες Αρχαιοτήτων Αθηνών, Πέλλας, Ημαθίας, Σερρών, Κυκλάδων και Δωδεκανήσου καθώς και έξι από το Μουσείο Μπενάκη.

Από τη βόρεια Αμερική ξεκίνησαν την περιοδεία τους ο Ομηρος, ο Αγαμέμνονας, ο Αχιλλέας, ο Ηρόδοτος, ο Λεωνίδας, ο Περικλής, ο Σοφοκλής, ο Πλάτων, ο Δημοσθένης, ο Φίλιππος, ο Μέγας Αλέξανδρος, πρόσωπα Ελλήνων, μυθικά ή πραγματικά, που πρωτοστάτησαν στη δημιουργία του ιστορικού και πολιτιστικού υπόβαθρου για την ανάπτυξη των δυτικών κοινωνιών. Πρόκειται για την έκθεση «The Greeks: Agamemnon to Alexander the Great» (Οι Έλληνες: από τον Αγαμέμνονα στον Μέγα Αλέξανδρο), που περιλαμβάνει 543 εκθέματα, αριστουργήματα της αρχαίας ελληνικής γλυπτικής, ζωγραφικής και κοσμηματοτεχνίας, προερχόμενα από όλα τα μουσεία και εφορείες αρχαιοτήτων της Ελλάδας. Πρόκειται ίσως για το πιο αντιπροσωπευτικό «πανόραμα» του ελληνικού πολιτισμού που έχει ταξιδέψει ποτέ εκτός ελληνικών συνόρων.

Άγαλμα της Αφροδίτης από την έκθεση «Δίον: Θεοί και θνητοί» που φιλοξενείται στον Ολυμπιακό Πύργο του Ωνάσειου Πολιτιστικού Κέντρου της Νέας Υόρκης

Παρουσιάστηκε από τον Δεκέμβρη του 2014 στο Μόντρεαλ και κατόπιν πήγε στην Οτάβα, ενώ πέρσι μεταφέρθηκε στο Σικάγο. Παραμένει εκεί μέχρι τις 10 Απριλίου και αμέσως μετά θα πάει στο μουσείο National Geographic στην Ουάσιγκτον, όπου και θα γίνουν τα εγκαίνια την 1η Ιουνίου.

Ο Ηρακλής, το Χρυσόμαλλο Δέρας και η χώρα των αθανάτων

Εκατόν σαράντα επτά αρχαία έργα από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο παρουσιάστηκαν με τίτλο «The Golden Legend» στο Εθνικό Μουσείο Δυτικής Τέχνης του Τόκιο, στο Miyagi Museum of Art στην πόλη Σεντάι και τώρα βρίσκονται στο Aichi Prefectural Museum of Art στη Ναγκόγια. Μαζί τους παρουσιάζονται εκθέματα από μουσεία της Αυστρίας, της Ιταλίας, της Γαλλίας, της Ισπανίας, του Ηνωμένου Βασιλείου. Κεντρική ιδέα είναι ο μύθος του Χρυσόμαλλου Δέρατος. Στα έργα περιλαμβάνονται χρυσά περιδέραια, πόρπες, ενώτια, δαχτυλίδια και άλλα χρυσά κοσμήματα καθώς και εργαλεία επεξεργασίας χρυσού.

Η επόμενη έκθεση που θα γίνει στην Ιαπωνία έχει τίτλο «Α Journey to the Land of Immortals - 4.000 Years of Greek Treasures» και θα παρουσιαστεί σε τρία μουσεία, στο Εθνικό του Τόκιο (από τον Ιούνιο), στο Περιφερειακό του Ναγκασάκι (από τον Οκτώβριο) και στο Κόμπε.

Με αφορμή το Έτος Ελλάδας - Ρωσίας πρόκειται να παρουσιαστούν εντυπωσιακές εκθέσεις τους επόμενους μήνες στη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη. Τον Ιούνιο θα εγκαινιαστεί στο Ερμιτάζ η έκθεση «Το Βυζάντιο στο πέρασμα των αιώνων» με 120 εκθέματα.

Ακολουθεί η έκθεση «Θεοί και ήρωες των αρχαίων Ελλήνων» που είχε προγραμματιστεί για το Πούσκιν, αλλά τελικά θα γίνει στο Κρατικό Ιστορικό Μουσείο της Μόσχας. Θα εγκαινιαστεί τον Οκτώβριο και περιλαμβάνει περίπου 130 αρχαιότητες από την προϊστορική εποχή έως τους ρωμαϊκούς χρόνους. Γλυπτά, αγγεία, πήλινα και χάλκινα ειδώλια, χάλκινα σκεύη και όπλα, νομίσματα και έργα μικροτεχνίας, πλαισιωμένα από κείμενα, εικόνες και ψηφιακές προβολές και οργανωμένα σε θεματικές ενότητες συνθέτουν μια οπτικοποιημένη αφήγηση της αρχαιοελληνικής θρησκευτικής συνείδησης. Ακολουθεί η λατρεία του ολυμπιακού δωδεκάθεου, όπως διαμορφώθηκε μέσω του έργου των ποιητών, των καλλιτεχνών του λίθου και της οργανωμένης πολιτείας. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται οι Ολύμπιοι θεοί και αναδεικνύεται η λατρεία τους σε πανελλήνια ιερά και θρησκευτικές εορτές. Η έκθεση κλείνει με τις εμβληματικές για τον αρχαίο ελληνικό κόσμο μορφές του Ηρακλή και του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Πηγή: Αγγ. Κώττη, Έθνος