Πολιτιστικό ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς: «Από τον κόσμο του Ομήρου – Τήνος και Κυκλάδες στη Μυκηναϊκή εποχή»

Πήλινο θήλαστρο. Μύκονος, β΄ μισό 14ου αι. π.Χ. © Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Κ. Ξενικάκης Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και το Πολ...

Πήλινο θήλαστρο. Μύκονος, β΄ μισό 14ου αι. π.Χ.
© Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Κ. Ξενικάκης

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς παρουσιάζουν την αρχαιολογική έκθεση «Από τον κόσμο του Ομήρου. Τήνος και Κυκλάδες στη Μυκηναϊκή εποχή», στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μυκόνου (Χώρα), με τη στήριξη του Δήμου Μυκόνου.

Η έκθεση αποτελεί σημαντικό σταθμό στην ανάδειξη αυτής της περιόδου, ρίχνοντας φως σε άγνωστες όψεις του κυκλαδικού παρελθόντος: εκατόν πενήντα επιλεγμένα αντικείμενα, αντιπροσωπευτικά έργα κεραμικής, μεταλλοτεχνίας, μικροτεχνίας, ειδωλοπλαστικής, κοσμηματοποιίας, συγκεντρώνονται για πρώτη φορά και αποκαλύπτουν στο κοινό μια ολοκληρωμένη εικόνα του Μυκηναϊκού πολιτισμού στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Κυκλάδων.

Την αφήγηση, πλαισιωμένη από οπτικοακουστικές παραγωγές, συνθέτουν ενότητες μέσα από τις οποίες ξεδιπλώνονται βασικοί άξονες της ζωής των ανθρώπων της εποχής, όπως ο καθημερινός βίος, η λατρεία, τα ταφικά έθιμα, ο πόλεμος. Αναδεικνύονται έτσι όψεις της θαυμαστής παρακαταθήκης των Μυκηναίων, οι οποίοι αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τα κορυφαία έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, την Ιλιάδα και την Οδύσσεια.

Ειδώλιο ανδρικής μορφής. Μήλος, β΄ μισό 14ου αι. π.Χ.
© Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Κ. Ξενικάκης

Στο επίκεντρο βρίσκονται τα ευρήματα του σπάνιου για ολόκληρο το Αιγαίο μυκηναϊκού θολωτού τάφου στην Αγία Θέκλα, στη βόρεια Τήνο. Το μικρών διαστάσεων μνημείο, το οποίο υπήρξε και η αφορμή για τη δημιουργία της έκθεσης, αποκαλύφθηκε κατά τις εργασίες διάνοιξης δρόμου και τα υπολείμματά του ερευνήθηκαν από τον αείμνηστο τηνιακό αρχαιολόγο Γεώργιο Δεσπίνη, το 1979. Πρόκειται για έναν από τους μόλις τρεις γνωστούς θολωτούς μυκηναϊκούς τάφους στις Κυκλάδες και αποτελεί τη μοναδική, προς το παρόν, επιβεβαιωμένη μυκηναϊκή θέση στο νησί. Τόπος ταφής ενός γένους «αριστοκρατών», ο τάφος της Αγίας Θέκλας (13ος-12ος αι. π.Χ.) είχε χρησιμοποιηθεί για πολλαπλές ταφές. Τα ευρήματά του (αγγεία, κοσμήματα, χάλκινα αντικείμενα) αποτελούν πολύτιμη πηγή πληροφοριών για τις ταφικές πρακτικές, την κοινωνική οργάνωση και την τέχνη στις Κυκλάδες των τελευταίων αιώνων της 2ης χιλιετίας π.Χ.

Χρυσά ελάσματα σε μορφή ταυροκεφαλής. Νάξος, 12ος - αρχές 11ου αι. π.Χ.
© Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Κ. Ξενικάκης

Στην έκθεση στη Μύκονο παρουσιάζονται, επίσης, ευρήματα από τον θολωτό μυκηναϊκό τάφο στα Αγγελικά της Μυκόνου (14ος-13ος αι. π.Χ), κοντά στη σημερινή Χώρα. Αγγεία, σφραγιδόλιθοι και χάντρες, ορισμένα εκ των οποίων εκτίθενται για πρώτη φορά στο Αρχαιολογικό Μουσείο του νησιού, διακρίνονται για την ομοιότητά τους με τα ευρήματα από τον θολωτό τάφο της Αγίας Θέκλας και συμπληρώνουν την εικόνα για τα «αριστοκρατικά» γένη των Κυκλάδων.

Εγχάρακτο πλακίδιο με πάλη λιονταριού με γρύπα. Δήλος, 14ος-13ος αι. π.Χ.
© Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Κ. Ξενικάκης

Εκτός από την Τήνο και τη Μύκονο, στην έκθεση περιλαμβάνονται αρχαία έργα και από άλλες σημαντικές προϊστορικές θέσεις στο Αιγαίο, και συγκεκριμένα από τη Νάξο, τη Δήλο, την Πάρο, τη Μήλο, τη Σίφνο, τη Θήρα και την Κέα, με αποτέλεσμα ο επισκέπτης να αποκτά πληρέστερη εικόνα της φυσιογνωμίας και της σπουδαιότητας του Μυκηναϊκού πολιτισμού στις Κυκλάδες.

Η περιοδεύουσα έκθεση «Από τον κόσμο του Ομήρου. Τήνος και Κυκλάδες στη Μυκηναϊκή εποχή» παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 2019 στην Τήνο (12.7-3.11.2019), στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, ως αποτέλεσμα της γόνιμης συνεργασίας της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων με το Ίδρυμα. Εν συνεχεία, παρουσιάστηκε στην Αθήνα, σε συνεργασία και με το Μουσείο Μπενάκη (16.12.2019-8.3.2020). Η παρουσίασή της σε ένα άλλο κυκλαδονήσι, αυτή τη φορά στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μυκόνου, διευρύνει ακόμη περισσότερο τον κύκλο των χιλιάδων επισκεπτών της, που θα έχουν τη δυνατότητα να δουν για πρώτη φορά ένα πανόραμα του Μυκηναϊκού πολιτισμού στις Κυκλάδες.