Στο φως ψηφιδωτό με σκηνή από την Ιλιάδα του Ομήρου

Η διάσημη εκπομπή του BBC Two, Digging for Britain, αποκάλυψε μια ρωμαϊκή έπαυλη που περιέχει ένα σπάνιο ψηφιδωτό με σκηνές από την Ιλιάδα τ...

Η διάσημη εκπομπή του BBC Two, Digging for Britain, αποκάλυψε μια ρωμαϊκή έπαυλη που περιέχει ένα σπάνιο ψηφιδωτό με σκηνές από την Ιλιάδα του Ομήρου βρέθηκε κάτω από το χωράφι ενός αγρότη.

Το ψηφιδωτό βρέθηκε στο Rutland και έχει περιγραφεί ως το πρώτο παράδειγμα αυτού του είδους στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ανακαλύφθηκε από τον γιο του ιδιοκτήτη και ερευνήθηκε από αρχαιολόγους από το Πανεπιστήμιο του Λέστερ. Οι ιστορικοί το περιέγραψαν ως «ένα από τα πιο αξιόλογα και σημαντικά ψηφιδωτά που έχουν βρεθεί ποτέ στη Βρετανία».

Το ψηφιδωτό και όλο το συγκρότημα της έπαυλης έχουν πλέον προστατευθεί ως μνημείο από το Υπουργείο Ψηφιακών, Πολιτισμού, Μέσων και Αθλητισμού (DCMS) κατόπιν συμβουλής της οργάνωσης Historic England.

Αεροφωτογραφία του αρχαιολογικού χώρου [Credit: Historic England] 

Στο συγκρότημα που πιστεύεται ότι κατοικήθηκε από πλούσιο άτομο της ύστερης ρωμαϊκής περιόδου πραγματοποιήθηκαν επείγουσες ανασκαφικές εργασίες στο σημείο μετά την ανακάλυψη ασυνήθιστης κεραμικής σε κοντινή απόσταση.

Ο Jim Irvine, γιος του γαιοκτήμονα Brian Naylor, έκανε την αρχική ανακάλυψη αφού εντόπισε «ασυνήθιστα αγγεία» σε μια βόλτα κατά τη διάρκεια της καραντίνας το 2020 και επικοινώνησε με την αρχαιολογική ομάδα στο συμβούλιο της κομητείας Leicestershire. Η οικογένειά του καλλιεργεί αυτή η γη εδώ και 50 ή 60 χρόνια και δήλωσε σχετικά: «Κατά τη διάρκεια της καραντίνας πέρυσι, παρατήρησα κάποια αγγεία στο έδαφος που δεν έμοιαζαν με καμία κεραμική που είχα δει μέχρι στιγμής. Κατεβήκαμε στο σημείο με ένα φτυάρι και έσκαψα μια ρηχή τάφρο: ήμουν ακριβώς στο σωστό μέρος».

Η οργάνωση Historic England χρηματοδότησε τις επείγουσες ανασκαφικές εργασίες στην τοποθεσία με αρχαιολόγους από το Πανεπιστήμιο του Λέστερ.

Εικόνα του πλήρους ψηφιδωτού in situ [Credit: Historic England] 

Το ψηφιδωτό, το οποίο διακοσμεί το δάπεδο αυτού που πιστεύεται ότι ήταν χώρος τραπεζαρίας ή ψυχαγωγίας της έπαυλης, έχει διαστάσεις 11 x 7 μέτρα.

Τα ψηφιδωτά χρησιμοποιούνταν συχνά για την διακόσμηση ιδιωτικών και δημόσιων κτηρίων σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και συνήθως παρουσίαζαν διάσημες μορφές από τη μυθολογία. Ωστόσο, το ψηφιωτό Rutland πιστεύεται ότι είναι μοναδικό στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς παρουσιάζει τον Αχιλλέα και τη μάχη του με τον Έκτορα στο τέλος του Τρωικού Πολέμου.

Οι έρευνες αποκάλυψαν ότι η μεγάλη έπαυλη περιβάλλεται από αχυρώνες, κυκλικές κατασκευές και πιθανώς ένα λουτρό. Το συγκρότημα πιθανότατα ανήκε σε κάποιον με γνώση της κλασικής λογοτεχνίας, μεταξύ του 3ου και 4ου αιώνα μ.Χ.

Τα τρία τμήματα του ψηφιδωτού απεικονίζουν μια από τις διάσημες μάχες της αρχαιότητας - τη μάχη μεταξύ Αχιλλέα και Έκτορα κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου  [Credit: Historic England] 
 

Ο John Thomas, αναπληρωτής διευθυντής των Αρχαιολογικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου του Λέστερ και διευθυντής του ανασκαφικού έργου δήλωσε: «Αυτή είναι σίγουρα η πιο συναρπαστική ανακάλυψη ρωμαϊκών ψηφιδωτών στο Ηνωμένο Βασίλειο από τον περασμένο αιώνα. Μας δίνει νέες προοπτικές για τις γνώσεις των ανθρώπων εκείνη την εποχή, τους δεσμούς τους με την κλασική λογοτεχνία και μας λέει επίσης πολλά για το άτομο που ανέθεσε σε τεχνίτες αυτό το κομμάτι. Ο ιδιοκτήτης είναι κάποιος με γνώση της κλασικής λογοτεχνίας, που είχε τα χρήματα να παραγγείλει μια τέτοια λεπτομέρεια από την Ιλιάδα και είναι η πρώτη απεικόνιση αυτών των ιστοριών που έχουμε βρει ποτέ στη Βρετανία».

Το ψηφιδωτό διακοσμεί το δάπεδο χώρου που πιστεύεται ότι ήταν μία μεγάλη τραπεζαρία ή χώρος διασκέδασης [Credit: Historic England] 

Ο Ντάνκαν Γουίλσον, διευθύνων σύμβουλος της οργάνωσης Historic England, πρόσθεσε: «Το να αποκαλύψουμε ένα τόσο σπάνιο ψηφιδωτό αυτού του μεγέθους, καθώς και μια γύρω βίλα, είναι αξιοσημείωτο.

Ανακαλύψεις όπως αυτή είναι τόσο σημαντικές για να μας βοηθήσουν να συνθέσουμε την κοινή μας ιστορία. Προστατεύοντας αυτήν την τοποθεσία μπορούμε να συνεχίσουμε να μαθαίνουμε από αυτήν και ανυπομονούμε για το τι θα μας διδάξουν οι μελλοντικές ανασκαφές για τους ανθρώπους που έζησαν εκεί πριν από 1.500 χρόνια».

Η τοποθεσία βρίσκεται σε ιδιωτική έκταση και δεν είναι προσβάσιμη στο κοινό. Ωστόσο, συνεχίζονται οι συζητήσεις με το συμβούλιο της κομητείας Rutland για τη δημιουργία μιας έκθεσης εκτός του χώρου του συγκροτήματος της έπαυλης και των ευρημάτων του, δήλωσε η Historic England, ενώ οι επόμενες ανασκαφές προγραμματίζονται στην τοποθεσία το 2022.

Πηγή: LiFO, Ναυτεμπορική, The Archaeology News Network, Heritage Daily