Χάλκινος μονόστομος πέλεκυς από το λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων. Διαθέτει λειτουργική λεπίδα μπροστά και κυκλική οπή στειλέωσης στην πτέρνα για...
Χάλκινος μονόστομος πέλεκυς από το λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων. Διαθέτει λειτουργική λεπίδα μπροστά και κυκλική οπή στειλέωσης στην πτέρνα για τη στερέωση της ξύλινης λαβής, η οποία δεν σώζεται. Ο πέλεκυς ανήκει σε γνωστό βαλκανικό τύπο, με μεγαλύτερη διάδοση στην Ήπειρο και στη Μακεδονία, αλλά και σε περιοχές της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας. Είναι κατασκευασμένος από κράμα χαλκού και αρσενικού (Cu-As), χρονολογούμενος πιθανότατα στο πρώτο μισό της 3ης προχριστιανικής χιλιετίας. Οι πελέκεις της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού θεωρούνται περισσότερο συμβολικά αντικείμενα και λιγότερο χρηστικά εργαλεία ή όπλα, εξαιτίας του αδύναμου κράματος, πριν την έλευση του ανθεκτικότερου μπρούντζου, ένωση χαλκού με κασσίτερο.
Ο συγκεκριμένος πέλεκυς αποτελεί τμήμα συνόλου από τέσσερεις παρόμοιους χάλκινους μονόστομους πελέκεις. Αυτά τα σύνολα ονομάζονται γενικά θησαυροί από τους αρχαιολόγους. Ο θησαυρός εντοπίστηκε τυχαία το 1951 στην εγγύτερη περιοχή του Ροδοτοπίου και παραδόθηκε στις αρμόδιες αρχές χωρίς περισσότερες πληροφορίες. Ο αποθησαυρισμός μεταλλικών περισσότερο αντικειμένων αποτελεί ευρωπαϊκό φαινόμενο σε όλη τη διάρκεια της Εποχής του Χαλκού, το οποίο κορυφώνεται προς το τέλος της. Περιλαμβάνονται συνήθως ακέραια ή και σπασμένα αντικείμενα και σπανιότερα η πρώτη ύλη. Ερμηνεύονται ως χρηστικές αποκρύψεις εμπόρων ή μεταλλουργών, ενώ άλλες φορές αποτελούν αναθηματικές αποθέσεις προς το υπερφυσικό στοιχείο και κοντά σε υδάτινο (λίμνες και ποτάμια) περιβάλλον.
Ο πέλεκυς του Ροδοτοπίου αποτελεί τον καλύτερα διατηρημένο του θησαυρού με καλά σφυρηλατημένες και λειασμένες επιφάνειες. Διακρίνονται στη λεπτομέρεια διαγώνιες χαράξεις από τη διαδικασία λείανσης της επιφάνειας ή πιθανότερα από τη χρήση του αντικειμένου. Στη μία επιφάνεια διατηρεί δέκα μικρές σφηνοειδείς εγκοπές και στην άλλη έξι. Οι συγκεκριμένες εγκοπές έγιναν με μικρό κοπτικό εργαλείο (σμίλη) αμέσως μετά τη στερεοποίηση του μετάλλου και την εξαγωγή του αντικειμένου από τη μήτρα. Παρόμοια σημεία είναι εξαιρετικά σπάνια στον ελλαδικό χώρο σε μια χρονική περίοδο, κατά την οποία δεν υπάρχει αναγνωρίσιμο σύστημα γραφής. Μπορούν να ερμηνευθούν ως προσπάθεια εργαστηριακής ή ιδιωτικής σήμανσης του αντικειμένου. Πιθανόν, ο τεχνίτης χρησιμοποιεί τη δημιουργικότητα και τη φαντασία του, προκειμένου να σηματοδοτήσει το έργο του, όσο και αν το μήνυμα παραμένει άγνωστο σε εμάς σήμερα.
Χρήστος Ν. Κλείτσας, αρχαιολόγος
Χάλκινος μονόστομος πέλεκυς με κυκλική οπή στειλέωσης, Πρώιμη Εποχή Χαλκού (3η χιλιετία π.Χ.)
Θησαυρός Ροδοτοπίου / Π.Ε. Ιωαννίνων.
Διαστάσεις: μήκος: 0,188 μ., πλάτος λεπίδας: 0,053 μ., βάρος: 942 γρ.
Αρ. Ευρετηρίου: ΑΜΙ 4374, δημοσιευμένο
Kleitsas, Chr. 2019. “The Hoard of Rodotopi in Ioannina (Epirus, NW Greece) and the Copper Single-Edged Shaft-Hole Axes of the Early Bronze Age in the Helladic Area.” Archäologischer Anzeiger: 14-41. DOI: https://doi.org/10.34780/qqhr-mm13
Δράση «ΕΧΩ ΜΙΑ ΑΠΟΡΙΑ». Στο leptomeries100@gmail.com μπορείτε να στείλετε κάποιο ερώτημα για το πιο πάνω εύρημα-έκθεμα και ο/η αρχαιολόγος συντάκτης/τρια του λήμματος θα σας απαντήσει με περισσότερες πληροφορίες σε εύθετο χρόνο. Ευχαριστούμε για τη συμμετοχή σας!
Πηγή: Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων
Δεν υπάρχουν σχόλια