Γουατεμάλα: Οι Μάγια χρησιμοποιούσαν το ημερολόγιο πριν από περισσότερα από 2.200 χρόνια

[Credit: (Heather Hurst and David Stuart] Ένα ιερογλυφικό από τον 3ο αιώνα π.Χ., το οποίο σηματοδοτεί την αρχαιότερη γνωστή χρήση του ημερολ...

[Credit: (Heather Hurst and David Stuart]

Ένα ιερογλυφικό από τον 3ο αιώνα π.Χ., το οποίο σηματοδοτεί την αρχαιότερη γνωστή χρήση του ημερολογίου των Μάγια, βρέθηκε σε θραύσματα μιας τοιχογραφίας μέσα στα ερείπια μιας πυραμίδας στη Γουατεμάλα.

Όπως αναφέρει το Reuters, τα θραύσματα βρέθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο Σαν Μπάρτολο (San Bartolo) στη ζούγκλα της βόρειας Γουατεμάλας, ο οποίος έγινε γνωστός το 2001 με την ανακάλυψη ενός θαμμένου θαλάμου με περίτεχνες και πολύχρωμες τοιχογραφίες που χρονολογούνται περίπου στο 100 π.Χ. και απεικονίζουν τελετουργικές και μυθολογικές σκηνές των Μάγια. Τα θραύσματα με το ιερογλυφικό ανακαλύφθηκαν μέσα στην πυραμίδα Las Pinturas, όπου βρίσκονταν οι άθικτες μεταγενέστερες τοιχογραφίες. Όπως συνέβη και με αυτή τη δομή, οι Μάγια έχτιζαν αρχικά μετρίου μεγέθους ναούς και στη συνέχεια κατασκεύαζαν ολοένα και μεγαλύτερες εκδοχές τους πάνω στους προηγούμενους. Η συγκεκριμένη πυραμίδα έφτασε τελικά το ύψος των 30 μέτρων.

Ο καθηγητής τέχνης και γραφής της Μεσοαμερικανικής Αμερικής του Πανεπιστημίου του Τέξας Ντέιβιντ Στιούαρτ, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Science Advances», περιέγραψε τα θραύσματα ως «δύο μικρά κομμάτια λευκού γύψου που χωρούν στο χέρι σας, τα οποία κάποτε ήταν στερεωμένα σε έναν πέτρινο τοίχο».

Τα θραύσματα που δείχνουν μια κουκκίδα και μια γραμμή που αποτελούν μέρος του αριθμού 7 καθώς και μέρος του κεφαλιού ενός ελαφιού.
[Credit: Karl Taube/Proyecto Regional Arqueologico San Bartolo-Xultun]

Αυτά τα θραύσματα με το σήμα των 7 ελαφιών χρονολογούνται μεταξύ 300 π.Χ. και 200 π.Χ. [Credit: Heather Hurst και εικονογράφηση από τον David Stuart]

«Ο τοίχος καταστράφηκε σκόπιμα από τους αρχαίους Μάγια όταν ανακατασκεύαζαν τους τελετουργικούς τους χώρους. Τα δύο κομμάτια ταιριάζουν μεταξύ τους και φέρουν την ημερομηνία «7 Ελάφια». Τα υπόλοιπα είναι δύσκολο να τα διαβάσουμε», πρόσθεσε ο Στιούαρτ.

«Οι ζωγραφιές είναι όλες άσχημα κατακερματισμένες σε αντίθεση αυτές του μεταγενέστερου, πιο διάσημου θαλάμου», δήλωσε ο Στιούαρτ.

Μέχρι τώρα, η πρωιμότερη οριστική ημερολογιακή καταγραφή των Μάγια χρονολογούνταν στον 1ο αιώνα π.Χ. Το ημερολόγιο, το οποίο είχε τις ρίζες του στις παρατηρήσεις των κινήσεων του ήλιου, της σελήνης και των πλανητών, βασιζόταν σε έναν τελετουργικό κύκλο 260 ημερών. Το ημερολόγιο των 260 ημερών, που ονομάζεται Tzolk’in, ήταν ένα από τα διάφορα αλληλένδετα συστήματα υπολογισμού του χρόνου των Μάγια, που περιλάμβαναν ένα ηλιακό έτος 365 ημερών, ένα ευρύτερο σύστημα που ονομαζόταν «μεγάλη απαρίθμηση» (Long Count) και ένα σεληνιακό σύστημα.

[Credit: Heather Hurst και εικονογράφηση από τον David Stuart]

Ένα γύψινο θραύσμα που απεικονίζει τον θεό του καλαμποκιού. 
[Credit: Heather Hurst]

Το ημερολόγιο ήταν ένα από τα επιτεύγματα ενός πολιτισμού που ανέπτυξε επίσης ένα σύστημα γραφής που περιλάμβανε 800 ιερογλυφικά, με τα πρώτα δείγματα επίσης από το Σαν Μπάρτολο. Οι Μάγια έχτισαν ναούς, πυραμίδες, παλάτια και αστεροσκοπεία και ασχολήθηκαν με την εξελιγμένη γεωργία χωρίς να χρησιμοποιούν μεταλλικά εργαλεία ή τον τροχό.

Το Σαν Μπάρτολο ήταν περιφερειακό κέντρο κατά την προκλασική περίοδο των Μάγια, που διήρκεσε από το 400 π.Χ. έως το 250 μ.Χ. περίπου. Αυτή η εποχή έθεσε τα θεμέλια για την άνθηση του πολιτισμού των Μάγια κατά την επακόλουθη Κλασική περίοδο, γνωστή για πόλεις όπως το Τικάλ στη Γουατεμάλα, το Παλένκε στο Μεξικό και το Κοπάν στην Ονδούρα.

Περίπου 7.000 θραύσματα τοιχογραφιών – ορισμένα τόσο μικρά όσο ένα νύχι και άλλα έως και 20 επί 40 εκατοστά – έχουν βρεθεί στο Σαν Μπαρτόλο, αποτελώντας αυτό που η καθηγήτρια ανθρωπολογίας και συν-συγγραφέας της μελέτης Χέδερ Χερστ του Skidmore College, αποκάλεσε «ένα γιγαντιαίο παζλ».

Η δεύτερη κουκκίδα πάνω από τη γραμμή (πάνω) λείπει, αλλά πιστεύεται ότι είναι ο αριθμός 7. [Credit: Heather Hurst]

Μια αναπαράσταση της εικόνας που δείχνει τις λεπτομέρειες του σήματος των «7 ελαφιών» που βρέθηκε στο San Bartolo της Γουατεμάλας. [Credit: David Stuart]

Τα «7 Ελάφια» και άλλες σημειώσεις που παρατηρήθηκαν σε 11 θραύσματα τοιχογραφίας του Σαν Μπαρτόλο που εξετάστηκαν στη μελέτη, υποδηλώνουν ώριμες καλλιτεχνικές και γραπτές συνθήκες στην περιοχή εκείνη την εποχή, που σημαίνει ότι οι Μάγια χρησιμοποιούσαν ήδη το ημερολόγιο.

«Σε άλλες τοποθεσίες είναι πιθανό να βρεθούν και άλλα δείγματα, ίσως και παλαιότερα», δήλωσε η Χερστ.

«Η γραπτή παράδοση που αντιπροσωπεύεται σε αυτά τα 11 θραύσματα είναι ποικίλη και εκφραστική. Η τεχνολογία της προετοιμασίας των χρωμάτων και η καλλιγραφική ρευστότητα είναι εντυπωσιακή. Επρόκειτο για μια καθιερωμένη παράδοση γραφής και τέχνης», πρόσθεσε.

Ορισμένες κοινότητες των Μάγια χρησιμοποιούν ακόμη και σήμερα το αρχαίο ημερολόγιο.

«Αυτό το ημερολογιακό σύστημα έχει διαρκέσει τουλάχιστον 2.200 χρόνια και διατηρήθηκε από τους Μάγια σε περιόδους απίστευτων αλλαγών, εντάσεων και τραγωδιών», τόνισε ο Στιούαρτ.

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Πηγή: Ε. Τσιριγωτάκη, ErtNews, LiveScience, The Archaeology News Network