Οι ιστορικοί ανακαλύπτουν πιθανή αιτία για την εξαφάνιση των λειψάνων στο πεδίο μάχης του Βατερλώ

Στις 18 Ιουνίου 1815, ο Ναπολέων ηττήθηκε στη μάχη του Βατερλώ. Εκείνη την ημέρα σκοτώθηκαν 20.000 άνδρες και χιλιάδες άλογα. Κι όμως, οι αρ...

Στις 18 Ιουνίου 1815, ο Ναπολέων ηττήθηκε στη μάχη του Βατερλώ. Εκείνη την ημέρα σκοτώθηκαν 20.000 άνδρες και χιλιάδες άλογα.

Κι όμως, οι αρχαιολόγοι έχουν βρει μόνο δύο σκελετούς στον χώρο όπου έγινε η μάχη. Τώρα, οι ερευνητές λένε ότι έχουν μια απάντηση στο μυστήριο ηλικίας 208 ετών. Σύμφωνα με νέα έρευνα, είναι πιθανόν να έγινε εκταφή των πτωμάτων προκειμένου να πουληθούν στις αγορές λιπασμάτων.

Πολλοί επισκέπτες στο πεδίο της μάχης αμέσως μετά την αιματηρή μάχη τεκμηρίωσαν τα στοιχεία για ομαδικούς τάφους με πτώματα ανδρών και αλόγων. Τα γραπτά έργα και τα έργα τέχνης μπορεί να υπερέβαλαν αναφορικά με τους αριθμούς των νεκρών, οι οποίοι είναι αδύνατον να επιβεβαιωθούν. Ωστόσο δεν υπάρχει αμφιβολία ότι χιλιάδες σοροί θάφτηκαν στο Βατερλώ.

Επιπλέον, τα οστά χρειάζονται πολλές χιλιάδες χρόνια για να αποσυντεθούν πλήρως. Έτσι δεν δικαιολογείται ότι περίπου 200 χρόνια μετά την ήττα του Ναπολέοντα δεν έχουν βρεθεί ανθρώπινα λείψανα. Αυτό οδηγεί τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι οι σοροί μεταφέρθηκαν αλλού.

Ένας από τους ελάχιστους σκελετούς αλόγων που έχει βρεθεί στο Βατερλώ.
[Credit: Vincent Rocher]

Η φρικιαστική αποκάλυψη της έρευνας

Προηγούμενα στοιχεία υποδεικνύουν ότι οστά ζώων είχαν αφαιρεθεί από την τοποθεσία αμέσως μετά τη μάχη. Το 1822 δημοσιεύθηκαν ισχυρισμοί ότι οι σκελετοί είχαν εκταφεί για να χρησιμοποιηθούν σε λιπάσματα για καλλιέργειες.

Στην νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Belgian History, φαίνεται ότι τα λείψανα τόσο των ανθρώπων όσο και των αλόγων παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό στο Βατερλό μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1830. Τότε η ζήτηση για την χρήση οστών στην παραγωγή λιπασμάτων και ζάχαρης αυξήθηκε κατακόρυφα.

Αν και η χρήση ανθρώπινων οστών δεν ήταν νόμιμη. Ούτε η εκταφή των λειψάνων επιτρεπόταν. Ωστόσο η ζήτηση για την βιομηχανία ήταν τόσο μεγάλη που οδήγησε κάποιους να παρανομήσουν.

«Στο Βέλγιο, η άνοδος της βιομηχανίας ζαχαρότευτλων τη δεκαετία του 1830 ήταν η βασική στιγμή για τη μεταμόρφωση του πεδίου μάχης του Βατερλό», ανέφεραν οι συγγραφείς. Τα κόκκαλα χρησιμοποιήθηκαν ως λίπασμα που επέτρεπε στους αγρότες να χρησιμοποιούν περισσότερη καλλιεργήσιμη γη και αύξησε την περιεκτικότητα σε ζάχαρη στα ζαχαρότευτλα.

Ένας από τους σκελετούς ανθρώπων που βρήκαν οι αρχαιολόγοι. 
[Credit: Vincent Rocher]

Επικερδής επιχείρηση το εμπόριο οστών

«Το εμπόριο οστών έγινε μια επικερδής επιχείρηση, γεγονός που συζητήθηκε πολλές φορές στη Βουλή. Αυτός ο ουσιαστικός πόρος ήταν τόσο πολύτιμος που οι παράνομες εξαγωγές και οι εκμεταλλεύσεις έγιναν κοινές», τονίζεται στην έρευνα.

Τα στοιχεία στο έγγραφο έδειξαν ότι το 1832-1833, το Βέλγιο δεν εξήγαγε κόκκαλα στη Γαλλία. Μέχρι το 1836, εξήγαγε τρία εκατομμύρια κιλά κόκκαλα. Ο φιλελεύθερος βουλευτής Léopold Zoude εκείνης της εποχής ανέφερε ότι «η εξαγωγή είναι πολύ υψηλότερη από τις δηλωμένες ποσότητες, και όσο ακριβής και αυστηρή κι αν είναι η επιτήρηση στα συνοριακά γραφεία, είναι αδύνατο να αποτραπεί η απάτη που διαπράττεται».

«Τα βρωμερά κόκκαλα εξάγονται σε πλήρη φορτία, χωρίς συσκευασία και με τρόπο που καθιστά την επαλήθευση σχεδόν αδύνατη», τόνισε ο βουλευτής. Σε μία αναφορά στην γαλλική εφημερίδα La Presse σημειώνεται ότι «αισθάνεται κανείς το αίσθημα αηδίας και ντροπής το οποίο κάνει τους αγρότες του Βατερλώ να κοκκινίζουν, όταν βλέπουν κερδοσκόπους που πουλούν ευγενή κόκκαλα σκορπισμένα στο πεδίο της μάχης, και τα οποία σκοπεύουν να μεταμορφώσουν σε κάρβουνα».

Οι αρχές γνώριζαν τη λεηλασία, με τον δήμαρχο του Braine-l’Alleud να προειδοποιεί ότι οι εκταφές στο πεδίο της μάχης τιμωρούνταν με φυλάκιση έως και ενός έτους. Ωστόσο, φαίνεται ότι η προειδοποίησή του δεν ελήφθη υπόψη. Σήμερα το πεδίο της μάχης είναι σχεδόν άδειο. Τα λείψανα χιλιάδων ανδρών που πέθαναν και στις δύο πλευρές ξεθάφτηκαν και πουλήθηκαν.

Και μπορεί να μην συνέβη αυτό μόνο στο Βατερλώ. Οι συγγραφείς σημειώνουν ότι η ζήτηση για οστά συνεχίστηκε μέχρι τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και άλλα πεδία μάχης θα πρέπει να ερευνηθούν για στοιχεία της ίδιας πρακτικής.

«Αυτό το άρθρο είναι μόνο η αρχή μιας πιο ουσιαστικής έρευνας για την τύχη των απωλειών στο πεδίο της μάχης μετά τους Ναπολεόντειους Πολέμους. Όπως έχουμε υπονοήσει, υπάρχει μια παγκόσμια ιστορία εκμετάλλευσης σε βιομηχανική κλίμακα που κρύβεται σε κοινή θέα. Το Βατερλώ ήταν μόνο η κορυφή του παγόβουνου», αναφέρεται στην έρευνα. «Ήρθε η ώρα που οι ιστορικοί και οι αρχαιολόγοι θα πρέπει να ακολουθήσουν αυτή τη γραμμή έρευνας σε άλλα πεδία μάχης στο Βέλγιο και την Ευρώπη», καταλήγουν οι επιστήμονες.

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Πηγή: Enikos