Το προϊστορικό τσουνάμι, που χτύπησε πριν από περισσότερα από 8.000 χρόνια, ενδέχεται να κατέστρεψε τις παράκτιες κοινότητες της Λίθινης Επο...
Το προϊστορικό τσουνάμι, που χτύπησε πριν από περισσότερα από 8.000 χρόνια, ενδέχεται να κατέστρεψε τις παράκτιες κοινότητες της Λίθινης Εποχής, σύμφωνα με μελέτη.
Το συμβάν, γνωστό ως τσουνάμι Στορέγκα, επηρέασε μια ευρεία περιοχή της βόρειας Ευρώπης και άφησε ίχνη με τη μορφή ιζημάτων σε απομακρυσμένες περιοχές, όπως η βόρεια Νορβηγία, η βόρεια Αγγλία, η δυτική Σκωτία, τα νησιά Σέτλαντ και η ανατολική Γροιλανδία.
Το τσουνάμι, το οποίο προκλήθηκε από μια τεράστια υποθαλάσσια κατολίσθηση στα ανοικτά των ακτών της δυτικής Νορβηγίας στο διάστημα πριν από 8.120 με 8.175 χρόνια, προκάλεσε κύματα ύψους έως και 12 μέτρων στις νορβηγικές ακτές και κύματα ύψους 3 με 6 μέτρων στην ηπειρωτική Βρετανία. Στα νησιά Σέτλαντ – ένα αρχιπέλαγος που βρίσκεται πάνω από 160 χιλιόμετρα βόρεια της ηπειρωτικής Σκωτίας – τα κύματα πιστεύεται ότι έφτασαν σε ύψος πάνω από 19 μέτρα.
Το ενδιαφέρον είναι ότι το τσουνάμι συνέπεσε με μια φαινομενικά μεγάλη μείωση του πληθυσμού των παράκτιων πληθυσμών που ζούσαν νομαδικά σε κοινότητες κυνηγών – τροφοσυλλεκτών στην βόρεια Βρετανία κατά τη Μεσολιθική (ή Μέση Εποχή του Λίθου) περίοδο.
Αν και υπάρχουν πολλά στοιχεία για το τσουνάμι σε μια ευρεία περιοχή της Βόρειας Θάλασσας δεν υπάρχουν αρκετές έρευνες που να ποσοτικοποιούν τον αντίκτυπο του γεγονότος στις μεσολιθικές κοινότητες στην περιοχή. Στην πραγματικότητα, πολύ λίγα είναι γνωστά για τις επιπτώσεις των αρχαίων τσουνάμι στους σύγχρονους πληθυσμούς γενικά.
Τι αναφέρει η μελέτη για το τσουνάμι
Στη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Quaternary Science, οι ερευνητές προσπάθησαν να αξιολογήσουν τον αντίκτυπο που θα μπορούσε να είχε το γεγονός στους πληθυσμούς που ζούσαν εκείνη την εποχή.
«Αυτή είναι μια από τις πρώτες προσπάθειες να συνδεθεί άμεσα το τσουνάμι Στορέγκα με τις επιπτώσεις του στους ανθρώπους της Μεσολιθικής εποχής», δήλωσε στο Newsweek ο Patrick Sharrocks, συγγραφέας της μελέτης από το Πανεπιστήμιο του York και το Πανεπιστήμιο του Leeds στην Αγγλία.
Για την μελέτη, ο Sharrocks και ο συνάδελφός από το Πανεπιστήμιο του York, Jon Hill χρησιμοποίησαν έναν υπερυπολογιστή για να δημιουργήσουν ένα μοντέλο για το τσουνάμι Στορέγκα. Στη συνέχεια αξιολόγησαν τις πιθανές επιπτώσεις του στους ανθρώπινους πληθυσμούς που ζούσαν στην περιοχή.
Συγκεκριμένα, οι ερευνητές εξέτασαν τις επιπτώσεις του τσουνάμι στην ακτή της σημερινής Νορθάμπερλαντ, μιας περιοχής στα βορειοανατολικά της Αγγλίας, η οποία συνορεύει με την Σκωτία.
Έως 100% η θνησιμότητα των προϊστορικών ανθρώπων
Η ακτή του Νορθάμπερλαντ φιλοξενεί το Howick, ένα από τα σημαντικότερα μεσολιθικά μνημεία της Βρετανίας. Η τοποθεσία βρίσκεται στις εκβολές ενός ποταμού μερικές εκατοντάδες μέτρα μακριά από την ακτή. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι οι άνθρωποι μάζευαν φουντούκια στην περιοχή τουλάχιστον κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα. Επιπλέον η διαβίωση στην περιοχή ήταν δυνατή όλο το χρόνο.
Άνθρωποι φαίνεται να κατοικούσαν στο Howick πριν από το τσουνάμι στο Στορέγκα. Θεωρείται πιθανό η περιοχή να είχε πληθυσμό όταν συνέβη το συμβάν. Προηγούμενη έρευνα έχει αποκαλύψει ένα κοίτασμα ιζημάτων κοντά στην τοποθεσία, το οποίο μπορεί να δημιούργησε το τσουνάμι. Αυτό το κοίτασμα δεν αποκλείεται να είναι ένα σπάνιο αποδεικτικό στοιχείο, το οποίο θα μπορούσε να ρίξει φως στις άμεσες επιπτώσεις του τσουνάμι στους ανθρώπους της Μεσολιθικής εποχής. Βέβαια η ακριβής προέλευσή του κοιτάσματος δεν έχει επιβεβαιωθεί.
Στην πιο πρόσφατη μελέτη, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το τσουνάμι θα μπορούσε να είχε πλημμυρίσει την τοποθεσία του κοιτάσματος ιζημάτων και γι’ αυτό να σχηματίστηκε το κοίτασμα. Αυτό, όμως, θα μπορούσε να συμβεί μόνο εάν τα καταστροφικά κύματα χτυπούσαν την ακτή κατά την παλίρροια.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν, επίσης, ότι ο αντίκτυπος στους ανθρώπους της Μεσολιθικής εποχής στην περιοχή θα ήταν πιθανότατα «σημαντικός». Τα μοντέλα έδειξαν υψηλά ποσοστά θνησιμότητας στο Howick ως άμεσο αποτέλεσμα του τσουνάμι. Στο Howick, οι εκτιμήσεις για τη θνησιμότητα διέφεραν αλλά έφτασαν έως και το 100% για τους προϊστορικούς ανθρώπους, που ζούσαν στην μεσοπαλιρροιακή ζώνη. Αυτό σημαίνει ότι ενδέχεται το τσουνάμι να κατέστρεψε ολόκληρες κοινότητες και να τις έσβησε από τον χάρτη.
«Οι εκτιμήσεις θνησιμότητας για τη μεσοπαλιρροιακή ζώνη ήταν υψηλότερες από αυτό που περιμέναμε, υπονοώντας ότι οι επιπτώσεις στους ανθρώπους της Μεσολιθικής Εποχής θα μπορούσαν να ήταν δυνητικά σοβαρές», είπε ο Sharrocks.
Πιθανότατα να μην μπορούσαν να επιβιώσουν μετά το τσουνάμι
Τα μοντέλα υποδηλώνουν ότι το τσουνάμι θα είχε κατακλύσει μια μεγάλη περιοχή και θα είχε οδηγήσει σε απώλεια κρίσιμων πόρων για την επιβίωση αυτών των κοινοτήτων. Για παράδειγμα καταστράφηκαν τα φουντούκια πριν από τους από τους χειμερινούς μήνες.
Έτσι, το τσουνάμι δεν είχε μόνο άμεσες επιπτώσεις στους λαούς της Μεσολιθικής Εποχής. Αυτή η απώλεια σημαντικών πόρων θα μπορούσε να είχε μειώσει σημαντικά την ικανότητά των ανθρώπων να επιβιώσουν τους σκληρότερους μήνες του χειμώνα.
Οι επιπτώσεις του τσουνάμι πιθανότατα θα είχαν επηρεάσει όλους τους παράκτιους πληθυσμούς στη βόρεια Βρετανία, σύμφωνα με τους ερευνητές. Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν «μια δυνητικά σημαντική τοπική και περιφερειακή επίδραση, η οποία θα μπορούσε να έχει συμβάλλει στην προτεινόμενη μείωση του πληθυσμού εκείνη την εποχή», είπε ο Sharrocks.
Και πρόσθεσε: «Επειδή δεν υπήρχαν προηγούμενα τσουνάμι αυτό σήμαινε ότι προειδοποιητικά σημάδια, όπως η υποχώρηση των νερών του ωκεανού θα είχαν αγνοηθεί, όπως συνέβη σε ορισμένες περιοχές που επλήγησαν περισσότερο από το τσουνάμι του Ινδικού Ωκεανού το 2004».
Οι ερευνητές είπαν ότι το πλαίσιο της μελέτης θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να διερευνηθεί πώς επηρέασε το τσουνάμι Στορέγκα και άλλες τοποθεσίες ή για την έρευνα άλλων αρχαίων τσουνάμι. Μελέτες παρελθόντων γεγονότων, όπως το τσουνάμι Στορέγκα, θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα τις πιθανές επιπτώσεις μελλοντικών τσουνάμι.
Πηγή: Σ. Γαρυφαλάκης, Fox Report
Δεν υπάρχουν σχόλια