Ανθρώπινα λείψανα μεσαιωνικής καταλανικής αριστοκρατίας βρέθηκαν στο μοναστήρι Santes Creus

Η αποκατάσταση της Βασιλικής Μονής του Santes Creus αποκάλυψε κειμήλια που σχετίζονται με την καταλανική μεσαιωνική ιστορία. [Credit: Τμήμα ...

Η αποκατάσταση της Βασιλικής Μονής του Santes Creus αποκάλυψε κειμήλια που σχετίζονται με την καταλανική μεσαιωνική ιστορία.
[Credit: Τμήμα Πολιτισμού της Καταλονίας]

Στο πλαίσιο εργασιών αναστήλωσης του μοναστηριού γοτθικού ρυθμού, της Βασιλικής Μονής Santes Creus, που είναι σε εξέλιξη στην Καταλονία, οι αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει «εντελώς απροσδόκητα» άθικτα υπολείμματα 8 σκελετών.

Η «εξαιρετική ανακάλυψη», χρονολογείται στον 13ο και 14ο αιώνα, και η άθικτη σαρκοφάγος αποδίδεται σε μέλη της καταλανικής αριστοκρατίας, βάσει της υπάρχουσας τεκμηρίωσης. Η ομάδα έχει διαπιστώσει ότι, οι τάφοι έχουν δεχτεί επίθεση και έχουν λεηλατηθεί.

Ανθρώπινα λείψανα βρέθηκαν στο Βασιλικό Μοναστήρι του Santes Creus.
[Credit: Υπουργείο Πολιτισμού της Καταλονίας]

Πώς ανακαλύφθηκαν οι 6 λίθινες σαρκοφάγοι

Οι βασιλείς μετά τον βασιλιά Ιάκωβο Β’ (γνωστό και ως Ιάκωβος της Αραγωνίας) και της δεύτερης συζύγου του, της Μπλάνκα ντ’ Ανζού, τάφηκαν στο Santes Creus, μετατρέποντάς το σε «πάνθεον της καταλανικής βασιλικής οικογένειας», αναφέρει δελτίο τύπου του Υπουργείου Πολιτισμού της Καταλονίας. Ο Ιάκωβος ήταν βασιλιάς της Αραγωνίας και της Βαλένθια, και κόμης της Βαρκελώνης από το 1291 έως το 1327, μεταξύ άλλων τίτλων που είχε κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Τον περασμένο Απρίλιο, ξεκίνησαν στο Βασιλικό Μοναστήρι Santes Creus εργασίες αποκατάστασης. Στόχος των εργασιών ήταν η στεγανοποίηση της οροφής του και η ανακαίνιση των περίφημων τάφων του. Κατά τις εργασίες, ανακαλύφθηκαν 6 πέτρινες σαρκοφάγοι, ενσωματωμένες σ’ έναν απ’ τους τοίχους. Ο θάλαμος  που αναγνωρίστηκε ως αβαείο απ’ τους ειδικούς, είναι φημισμένος, καθώς περιέχει τους τάφους πολλών οικογενειών ευγενών, που χρονολογούνται από το 1300, με επιβλητικά και περίτεχνα κατασκευασμένα, πέτρινα φέρετρα.

Αντίθετα με τις προσδοκίες, οι τάφοι δεν είχαν πέσει θύματα λεηλασίας και τα λείψανα ήταν εντυπωσιακά καλά διατηρημένα.
[Credit: Τμήμα Πολιτισμού της Καταλονίας]

Σε ποιους ανήκουν και γιατί ενθουσιάστηκαν οι αρχαιολόγοι

«Αρχικά, δεν θα έπρεπε να υπάρχουν, εντός της σαρκοφάγου, ανθρώπινα λείψανα σε τόσο καλή κατάσταση, καθώς θα έπρεπε να έχουν λεηλατηθεί», παρατήρησε ο αρχαιολόγος Josep Maria Vila στην καταλανική News.

Μέσα στο μοναστήρι, η σαρκοφάγος είναι διακοσμημένη με εραλδικά σύμβολα, γεγονός που βοηθά στην ταυτοποίηση των ευγενών του εσωτερικού τους, ως μέλη των οικογενειών  Cervelló, Cervera, Queralt, Puigvert, and Montcada.

Έχουν ληφθεί προσεκτικά, δείγματα ανθρώπινου ιστού και υφάσματος από τους τάφους. Κατόπιν της ανάλυσής τους, τα δείγματα αναμένεται να παρέχουν ανεκτίμητες πληροφορίες σχετικά με διάφορες πτυχές της ζωής των ανθρώπων αυτών, όπως: την ταυτότητά τους, διατροφικές συνήθειες, ασθένειες που πέρασαν, συνθήκες διαβίωσης, ταφικές πρακτικές και τελετουργικά.

Τα βασιλικά λείψανα βρέθηκαν κυρίως στη βόρεια στοά του γοτθικού μοναστηριού του μοναστηριού. [Credit: Τμήμα Πολιτισμού της Καταλονίας]

Από το αβαείο των Κιστερκιανών στο οικογενειακό μαυσωλείο

Το Βασιλικό Μοναστήρι Santes Creus, ένα Κιστερκιανό αβαείο του 12ου αιώνα που βρίσκεται στην καταλανική επαρχία της Ταραγόνα, στην Ισπανία, έχει τεράστια ιστορική και αρχιτεκτονική σημασία. Η ιστορία του χρονολογείται γύρω στο 1160, όταν οι οικογένειες Montcada και Cervelló, υποστηριζόμενες από τον Κόμη Ραμόν Μπερενγκέρ Δ΄, δώρισαν γη σε μια ομάδα μοναχών από το γαλλικό αβαείο του Μεγάλου Σέλβα. Σκοπός ήταν το μοναστήρι να χρησιμεύσει επίσης ως οικογενειακό μαυσωλείο, αναφέρει το National Geographic History.

Χτισμένο κατά μήκος των οχθών του ποταμού Γαίας, μέσα σε καταπράσινο φυσικό περιβάλλον, το μοναστήρι άκμασε χάρη στην άφθονη υδροδότηση, την εκτεταμένη γη και το μαγευτικό περιβάλλον. Αναπτύχθηκε γύρω από μια υπάρχουσα εκκλησία, και τελικά έγινε ένα από τα πιο εξέχοντα και σημαντικά ιδρύματα στο Στέμμα της Αραγωνίας μέχρι την εγκατάλειψή του το 1835.

Στη διάρκεια του 13ου και του 14ου αιώνα, το μοναστήρι έγινε τόπος ανάπαυσης για πολλούς ευγενείς, μία απόφαση που επικύρωσε ο βασιλιάς Ιάκωβος ο Β’, ο «Δίκαιος», και  η  σύζυγός του Μπλάνκα ντ’ Ανζού. Το μοναστήρι θα κατέληγε να στεγάσει άτομα που είχαν σημαντικό ρόλο στη φεουδαρχική κοινωνία κατά τη διάρκεια της μεσαιωνικής εποχής.

Γύρω στο 1774, η Βασιλική Μονή του Santes Creus,  είδε την έναρξη των τελικών κατασκευών, ιδιαίτερα γύρω από το παρεκκλήσι της Αγίας Τριάδας. Το αρχιτεκτονικό σχέδιο ακολουθούσε την τυπική διάταξη των Κιστερκιανών μοναστηριών, αντανακλώντας το λιτό στιλ που ήταν συνώνυμο της άρχουσας τάξης.

Κατά τη διάρκεια αυτής της αρχικής φάσης της κατασκευής, ανεγέρθηκαν αρκετές βασικές κατασκευές, όπως ένα αβαείο, η εκκλησία, το σκευοφυλάκιο, μια αίθουσα υποδοχής και το σαλόνι. Πάνω από αυτούς τους χώρους, οι κατοικίες των μοναχών είχαν ολοκληρωθεί ήδη από τον 13ο αιώνα.

Το 1313 ξεκίνησε ένα νέο έργο στο αβαείο, που απέκλινε από το παραδοσιακό κιστερκιανό στιλ, ενσωματώνοντας άφθονα διακοσμητικά στοιχεία που παραπέμπουν περισσότερο στο γοτθικό στιλ χαρακτηριστικό του στέμματος της Αραγωνίας. Κατά τις μεταγενέστερες περιόδους, υπήρξαν περαιτέρω τροποποιήσεις και προσθήκες σε αυτό το μεσαιωνικό αριστούργημα, αναμιγνύοντας στιλ από διαφορετικές εποχές – συμπεριλαμβανομένης της ρωμανικής πρόσοψης που αντιπαρατέθηκε με γοτθικό βιτρό, προστατευτικές  δομές που χρονολογούνται από τα τέλη του 14ου αιώνα, και όμορφα ρετάμπλ από του 17ου αιώνα να κοσμούν το εσωτερικό.

Μετά την εγκατάλειψη της το 1835, η μονή υπεβλήθη σε προσπάθειες αποκατάστασης και το 1921, ανακηρύχθηκε εθνικό μνημείο το οποίο,  στη συνέχεια περιήλθε στην κυριότητα της κυβέρνησης της Καταλονίας.

Κιστερκιακή Διαδρομή

Κατά την ίδια περίοδο στην Καταλονία, τρία Κιστερκιανά μοναστήρια απέκτησαν μεγάλη σημασία: τα μοναστήρια Poblet, Vallbona de les Monges, και Santes Creus. Σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους, σχηματίζουν ένα τρίγωνο γνωστό ως  Κιστερκιακή Διαδρομή (Cistercian Route).

Το Τάγμα των Κιστερκιανών, που προέρχεται από τη Γαλλία, είναι ένα φιλοσοφικό,  θρησκευτικό τάγμα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, γνωστό για την αφοσίωσή του στη λιτότητα. Η  λιτότητα του τάγματος, αντικατοπτρίζεται όχι μόνο στον τρόπο ζωής των μοναχών, αλλά και στην αρχιτεκτονική, που είχε ως στόχο την εναρμόνιση με το φυσικό περιβάλλον, καλύπτοντας παράλληλα πρακτικές ανάγκες.

Ανάμεσα σε αυτά τα μοναστήρια, το Santes Creus  έχει τον τίτλο του αρχαιότερου. Η αρχική φάση της κατασκευής του ενσωματώνει το μινιμαλιστικό αρχιτεκτονικό στιλ, χαρακτηριστικό των πρώτων κιστερκιανών εγκαταστάσεων. Τα γλυπτά και διακοσμητικά στοιχεία παραγκωνίζονται από τη  λειτουργικότητα του  σχεδίου, αντανακλώντας την έμφαση στη απλότητα και την πρακτικότητα.

Πηγή: Enikos, Archaeology News