Μνημειώδης πύλη του 15ου αιώνα αναστηλώθηκε στο Λούβρο

Η πύλη του Παλατιού Stanga  στη Γκαλερί Μιχαήλ Άγγελου πριν την αναστήλωση. [Credit: Μουσείο Λούβρου] Η πόρτα του Παλατιού Stanga, ένα αριστ...

Η πύλη του Παλατιού Stanga στη Γκαλερί Μιχαήλ Άγγελου πριν την αναστήλωση. [Credit: Μουσείο Λούβρου]

Η πόρτα του Παλατιού Stanga, ένα αριστούργημα της αρχιτεκτονικής της Αναγέννησης της Λομβαρδίας που σήμερα βρίσκεται στο Λούβρο, έχει αναστηλωθεί, αφαιρώντας ένα καφέ στρώμα που έκρυβε τα διακοσμητικά της στοιχεία και τις αρχικές της λεπτομέρειες. Τώρα είναι πολύ πιο ευδιάκριτη, χάρη και σε ένα νέο σύστημα φωτισμού που αναδεικνύει το βάθος των ανάγλυφων.

Χτίστηκε το 1490 για το Palazzo Stanga di Castelnuovo στην Κρεμόνα, ένα τεράστιο κτίριο ύψους άνω των 7 μέτρων, εμπνευσμένο από τις θριαμβευτικές αψίδες της αρχαιότητας. Είναι διακοσμημένο με μυθολογική εικονογραφία, κυρίως σκηνές και χαρακτήρες από τις ιστορίες του Ηρακλή και του Περσέα. Κάτω από τους μισούς κίονες απεικονίζονται τέσσερις από τους άθλους του Ηρακλή — ο Ανταίος, η Λερναία Ύδρα, το Λιοντάρι της Νεμέας και οι Στυμφαλίδες Όρνιθες. Τα επτά κεφάλια της Ύδρας απεικονίζονται σε ένα μενταγιόν στο κέντρο της πύλης. Τα τρία κεφάλια των Γοργόνων και το κεφάλι του Πήγασου απεικονίζονται σε ένα μενταγιόν στα δεξιά. Ο Ηρακλής με τη ρόπαλό του βρίσκεται στη μία πλευρά, ενώ ο Περσέας με την πανοπλία του βρίσκεται στην άλλη. Πάνω από την αψίδα στο θριγκό υπάρχουν ανάγλυφα με μάχες που εναλλάσσονται με προτομές Ρωμαίων αυτοκρατόρων. Σπειροειδή φυλλώματα και φανταστικά ζώα συνυπάρχουν ανάμεσα στις κύριες σκηνές.

Η πύλη του Παλατιού Stanga στη Γκαλερί Μιχαήλ Άγγελου μετά την αναστήλωση. [Credit: Μουσείο Λούβρου]

Σχέδιο της πύλης του Παλατιού Stanga, 19ος αιώνας. 

Ο σχεδιασμός αποδίδεται στον Μιλανέζο γλύπτη Giovanni Pietro da Rho, ο οποίος δραστηριοποιήθηκε στην Κρεμόνα μεταξύ 1480 και 1508. Αρχικά χτίστηκε από τον Μαρκήσιο Cristoforo Stanga, πιστό οπαδό του Gian Galeazzo Visconti, του πρώτου δούκα του Μιλάνου, και στις αρχές του 18ου αιώνα αγοράστηκε από τον Scipione I de’ Rossi, ο οποίος ανακαίνισε το παλάτι σε μπαρόκ ύφος. Το 1870, το παλάτι πωλήθηκε σε έναν μηχανικό, ο οποίος ανακατασκεύασε πλήρως την πρόσοψη, αποσυναρμολογώντας τη μνημειώδη πύλη του da Rho. Το 1875, το πούλησε σε έναν τραπεζίτη-αντικέρ από τη Μασσαλία, ο οποίος με τη σειρά του το πούλησε στο Λούβρο για το διπλάσιο της τιμής που είχε πληρώσει.

Η πόρτα εκτίθεται στη Γκαλερί Μιχαήλ Άγγελου από το 1877. Αποτελεί το εντυπωσιακό σκηνικό για αριστουργήματα της ιταλικής γλυπτικής από τον 16ο έως τον 19ο αιώνα, συμπεριλαμβανομένων των δύο ημιτελών έργων του Μιχαήλ Άγγελου με τίτλο «Σκλάβοι», τα οποία προορίζονταν για τον τάφο του Πάπα Ιουλίου Β'.

Το υλικό που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή της πύλης είναι μάρμαρο Candoglia, το ίδιο υλικό από το οποίο χτίστηκε ο καθεδρικός ναός του Μιλάνου. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, η επιφάνεια της πόρτας είχε καλυφθεί με ένα στρώμα σκούρου καφέ χρώματος, το οποίο συνοδεύτηκε από επακόλουθες εφαρμογές κεριού. Αυτές οι επεξεργασίες, αν και πιθανώς είχαν προστατευτική λειτουργία, είχαν αλλοιώσει σταδιακά την αναγνωσιμότητα του έργου, ισοπεδώνοντας τους όγκους και συσκοτίζοντας τις λεπτομέρειες. […]

Άνω μέρος της αναστηλωμένης πύλης. [Credit: Μουσείο Λούβρου]

Η πύλη κατά τη διάρκεια της αναστήλωσης. [Credit: Μουσείο Λούβρου]

Πολλές δοκιμές διεξήχθησαν από τους Hubert Boursier και Jennifer Vatelot, μαζί με τις Hélène Susini και Azzurra Palazzo από την υπηρεσία αποκατάστασης γλυπτών C2RMF, προκειμένου να προσδιοριστεί η πιο αποτελεσματική και λιγότερο επεμβατική μέθοδος. Η ομάδα που ήταν υπεύθυνη για την επέμβαση, υπό τη διεύθυνση των συντηρητών Adèle Cambon και Annabelle Sansalone, προχώρησε στη συνέχεια στην αφαίρεση του σκούρου στρώματος με τη χρήση λέιζερ, συμπληρώνοντας την επέμβαση με μια ελαφριά χημική επεξεργασία για την αφαίρεση των κεριών, με απόλυτο σεβασμό στο αρχικό υλικό.

Το στρώμα της ζωγραφικής του 19ου αιώνα άφησε μια ελαφριά χρυσή απόχρωση στο μάρμαρο. Μια πιο έντονη χρήση του λέιζερ θα μπορούσε να την εξασθενήσει περαιτέρω, αλλά θα ενείχε τον κίνδυνο να επηρεάσει την αρχική επιφάνεια του υλικού. Η συντηρητική επιλογή που υιοθετήθηκε κατέστησε δυνατή την αποκατάσταση της ποιότητας των ανάγλυφων, της διαμόρφωσης των όγκων και της σαφήνειας των προφίλ, των πτυχώσεων και των μενταγιόν, ενώ παράλληλα επέτρεψε την ανακάλυψη των μαύρων πέτρινων επικαλύψεων που τονίζουν και αναδεικνύουν το διακοσμητικό σχέδιο.

Πηγή: The History Blog